بررسی رابطه بین رشد صادرات کالاهای صنعتی و رشد اقتصادی در استان‌های کشور؛ رهیافت پانل دیتای پویا

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

خلیل قاسملو ¹ (دانشجوی دکترای اقتصاد بین الملل دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)
احمد اسدزاده ² (دانشیار دانشکده اقتصاد، گروه بازرگانی و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)
حمید ذوالقدر ³ (دانشجوی دکترای اقتصاد پولی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)

تاريخ الإرسال : 25 الإثنين , جمادى الأولى, 1436 تاريخ التأكيد : 21 السبت , جمادى الأولى, 1438 تاريخ الإصدار : 22 الجمعة , ربيع الثاني, 1438

الکلمات المفتاحية: رشد اقتصادی, صادرات صنعتی, استان‌های کشور ایران, پانل دیتای پویا, GMM,

ملخص المقالة :

     روابط اقتصادی و تجاری بین مناطق و کشورها در رشد اقتصادی و سطح رفاه آن‌ها بسیار مؤثر است. در صورت شکل‌گیری روابط تجاری، امکان به‌ کارگیری بهینه عوامل تولید و ظرفیت­های موجود در بخش­های مختلف اقتصاد یک کشور فراهم می‌شود و در اثر آن با ارتقاء بهره­وری کل عوامل تولید، سطح تولید ناخالص داخلی افزایش می­یابد. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین رشد صادرات کالاهای صنعتی و رشد اقتصادی در استان‌های کشور است. در واقع پژوهش حاضر به دنبال پاسخ‌گویی به این سؤال است که آیا بین متغیرهای رشد صادرات کالاهای صنعتی و رشد اقتصادی رابطه‌ای وجود دارد در صورت وجود رابطه، آیا رشد صادرات کالاهای صنعتی باعث رشد اقتصادی است یا رشد اقتصادی منجر به رشد صادرات کالاهای صنعتی می­شود. برای بررسی روابط بین متغیرها از روش اقتصاد سنجی پانل دیتای پویا و از مدل گشتاورهای تعمیم یافته دو مرحله­ای (GMM₂) استفاده شده است. همچنین با بهره‌گیری از روش اسنادی و کتابخانه­ای، داده­های مورد نیاز از گزارش‌های سرشماری سالانه کارگاه‌های صنعتی بالای ده نفر کارکن و بیشتر در 28 استان کشور طی دوره 1390-1379 جمع‌آوری شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل، حاکی از وجود علیت دو طرفه بین متغیرها است. بر اساس نتایج به دست آمده، رشد صادرات کالاهای صنعتی تأثیر مثبت بر تولید ناخالص داخلی و ارزش افزوده بخش صنعت دارد به طوری­که یک درصد افزایش در صادرات کالاهای صنعتی منجر به افزایش تولید ناخالص داخلی و ارزش افزوده بخش صنعت به میزان 035/0 و 095/0 درصد می‌شود. همچنین یافته­ها نشان داد که یک درصد افزایش در رشد اقتصادی و ارزش افزوده به ترتیب به میزان 3/0 و  39/0درصد باعث رشد صادرات صنعتی شده است.

المصادر:

1. 1.       Abdulnnasser, H. and Manuchehr, B., (2000): Time-Series Evidence for Balassa Export-Led Growth Hypothesis, journal of International Trade and Economic Development, 9: 355-365. (in Persian)


2. 2.       Akbari, M. and H. Karimi, (2001): The Impact of Exports on Economic Growth and Capital Formation. Journal of Planning and Budget, 52 - 53, pp: 84-63.(in Persian)


3. 3.       Arellno, M. & Bond, S. (1991): Same Tests of Specification for Panel Data, Monte Carlo Evidence and an Application to Employment Equations. The Review of Economic Studies, Volume 58 (2), PP. 277-297.


4. 4.       Bakhshi, R., Mousavi Mohseni, R.. and S. Jafari, (2013): The Effect of Exports on Economic Growth of a Computational General Equilibrium Model (CGE). Journal of Economic Development Research, VIII, PP: 17-40. (in Persian)


5. 5.       Balassa, B., (1978): Exports and Economic Growth Further Evidence, Journal of  Development  Economics, pp:181-189.


6. 6.       Balassa,B., (1985): Export, policy Choices and Economic Growth In Developing Countries After the 1973 Oil Shock, Journal of  Development  Economics, pp: 23-35.


7. 7.       Baltaji, B. (2013): Econometrics. Translator: Taleblou, R. and Sh. Bagheri Pormehr, Tehran Ney Publications, First Edition, PP: 515-530. In Persian


8. 8.       Boroumand, S. Ziaei M. and I. Rezaei, (2010): The Effects of Export Instability on Investment and Economic Growth in Iran. Quantitative Economics, 6, PP: 21-36. (in Persian)


9. 9.       Bradaran shorka, H.  and B. Safavi, (1998): Study of Iran's Industrial Growth, Industrial Export Development Strategy. Journal of Commerce, 3, PP: 12-33. (in Persian)


10. 10.   Bradaran shorka, H.  and S. Safari, (1999): The Effect of Exports on the Growth Sectors of the Iranian Economy. Journal of Commerce, 6, PP: 1-31. (in Persian)


11. 11.   Chow, C. and Peter, Y., (1978): Causality between Export Growth and Industrial Development Empirical Evidence from the NICs, journal of Development Economics, Volume 26, pp: 55-63.


12. 12.   Dzhpasand, F and H. Saburi, (2009): The Effect of Exports development Policy on the Growth of Non-oil Exports Iran. Journal of Economic Sciences, 3, PP: 45-64. In Persian


13. 13.   Edwards, S., (1998): Openness, Productivity and Growth: what Do We Really Know?, The EconomicJournal,Vol.108, No.2,pp: 383-398.


14. 14.   Esfahani, H.S. (1991): Export, import and economic Growth in Sem-Industrial countries. Journal of development economics, 35, pp: 93-116. (in Persian)


15. 15.   Feder, G., (1982): On Exports and Economic Growth, journal of Development Economics, Volume 12, pp: 59-73.


16. 16.   helpman, E. and Krugman, p., (1986): Foreign Trade and Market structure. Cambridge: MIT Press, pp: 170-150.


17. 17.   Lucas, R.E. (1988). on the Mechanics of Economic development, journal of monetary Economics, Volume 22(1): 3-42.


18. 18.   Jung, s. and Marshall, P. (1985): export, Growth and causality in developing Countries, journal of Development Economics, Volume 18.


19. 19.   Karimi Takanlu, Z and R. Ranjpour, (2014): Panel Data Econometrics. Publishing Research Organizations and Universities Compilation of Humanities Books (Samt), First Edition, Tehran, PP: 182-191. (in Persian)


20. 20.   Kavossi, R.M., (1984): Export expansion and economic growth, Further Empirical Evidence, Journal of Development Economics, 14,pp: 241-250.(in Persian)


21. 21.   -Krugman, P. R. (1984). Import Protection as Export Promotion InMonopolistic Competition in International Trade. ed. H. Kierzkowski, Oxford: Oxford University Press, PP:101-106.
    
    
    1. 22.   MahdaviAdeli, H. and J. Dehnavi, (2012): Compare the Relationship Between Economic Growth and Export in Developing Countries and OECD Members: Analysis Based ON Panel Data. Journal of Quantitative Economics, 8, PP: 1-24. (in Persian)
    
    
    2. 23.   Makki, s. and somwaru, A., (2004): Impact of Foreign Direct Investment and trade on Economic growth: Evidence from developing countries. 86, pp: 795-801.
    
    
    3. 24.   Michealy, M., (1997): Export Expansion and Economic Growth, Further Empirical Evidence, journal of DevelopmentEconomics,14, pp:241-250.
    
    
    4. 25.   Peroblli,H.F. and Haddad, E.A. (2004): Export and Regional Growth: A CGE Approach, www. monash. edu. au/policy/Ftp/workpapr.
    
    
    5. 26.   Reppas, P.a. and Chiristopoulos, D.K., (2005): The Export-Import Growth Nexus: Evidence from African  and Asian Countries, journal of policy modeling,Vol.27, pp.929-940.
    
    
    6. 27.   Salmani bishak, M.and E. Ashkan, (2015): The Effect of Industrial Goods Exports on Economic Growth in Iran. Economic Journal, 11-12, PP: 5-16. (in Persian)
    
    
    7. 28.   Shakeri, A. (2013): National Export-oriented Production and Facing Barriers it Trade and Foreign Exchange System Iran. Proceedings the Conference of Challenges National Production, Supporting Iranian labor and Capital, Chamber of Commerce, Industries and Mines and Agriculture Tehran, PP: 175-188. (in Persian)
    
    
    8. 29.   Shakeri, A. and A. Maleki, (2011): Examine the Relationship Between Exports and Economic Growth in Iran. Journal of Research and Economic Policy, 56, PP: 5-26. (in Persian)
    
    
    9. 30.   Sharma, A. and Dharmendra, D., (1994): Casual Analyses between Export and Economic Groeth in developing Countries, Journal of Applied Economics, Volume 26, PP: 1145-1157.
    
    
    10. 31.   Sheridan, B.J. (2014): Manufacturing export and growth: When is a developing country ready to transition from primary exports to manufacturing exports?, Journal of Macroeconomics, Volume 42, PP: 1-13.
    
    
    11. 32.   Statistical Centre of Iran, (2014): Summary Findings On Survey of Manufacturing Establishments With 10 and More Workers. (in Persian)
    
    
    12. 33.   Statistical Centre of Iran, ( 2014): regional accounts. (in Persian)
    
    
    13. 34.    Zolghadr, H. (2014): The Effect of Economic Factors on Internet Diffusion in Developing countries: Dynamic Panel Data Approach. Master's Thesis Tendency Economics, Faculty of Economics, Management and Commerce, University of Tabriz, PP: 30-50. (in Persian)
    
    
    14. 35.   World Bank. (2014): World Development Indicators. Available at  :http://data .worldbank. org, accessed online December 2014.