بررسی پیامدهای فعالیت غیررسمی (کالاهای وارداتی) روستاییان بر توسعه ی سکونتگاه‌های روستایی (مورد: منطقه دهشیخ و سیگار- شهرستان لامرد)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

علی اکبر عنابستانی ¹ (دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران)
محبوبه نامدار ² (دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران)

تاريخ الإرسال : 12 السبت , شعبان, 1436 تاريخ التأكيد : 17 الجمعة , ربيع الأول, 1438 تاريخ الإصدار : 21 الإثنين , صفر, 1438

الکلمات المفتاحية: اقتصاد غیررسمی, اشتغال روستایی, کالاهای وارداتی, روستاهای ده شیخ و سیگار,

ملخص المقالة :

ورود هر نوع فعالیت اقتصادی جدید در مناطق روستایی، تأثیراتی بر ابعاد اقتصادی،‌ اجتماعی،‌ فرهنگی، فضایی و کالبدی آن جامعه خواهد داشت و به اشکال مختلف در دگرگونی ساختار اقتصادی و اجتماعی و نهایتاً ساختار و کارکرد فضایی مکان‌ها مؤثر خواهد بود. فعالیت تجارت غیرقانونی نیز به‌عنوان یک پدیده اقتصادی، به شکل‌گیری سازمان فضایی و چشم‌انداز خاص جغرافیائی در روستاهای موجد این فعالیت منجر شده‌ و در عین‌حال تأثیراتی را در ابعاد مختلف زندگی اجتماعات روستایی بر جای گذاشته ‌است. هدف پژوهش حاضر شناخت و تشریح آثار و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی ایجاد شده از گسترش فعالیت اقتصاد غیررسمی و بازتاب آن بر توسعه سکونتگاه‌های روستایی واقع در منطقه تجاری ده شیخ شهرستان لامرد است. نوع تحقیق کاربردی، روش مورداستفاده توصیفی - تحلیلی بوده است و برای گردآوری داده‌ها از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی (مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه) استفاده ‌شده است. حجم نمونه مورد مطالعه منتج از فرمول کوکران، شامل156 خانوار می‌باشد که به شیوه نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون‌های توصیفی و استنباطی (همبستگی اسپیرمن، کی – دو، فریدمن و تحلیل عاملی) استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که فعالیت غیررسمی کالاهای وارداتی، در ابعاد اقتصادی، اجتماعی  و کالبدی روستاهای منطقه موردمطالعه اثر معناداری داشته است. به‌گونه‌ای که زمینه‌های اشتغال و کسب درآمد بالای را در منطقه ایجاد نموده است. همچنین طبق آزمون تحلیل عاملی و فریدمن بیشترین میزان اثرگذاری این نوع از فعالیت ها به ترتیب در بحث اثرات اقتصادی، کالبدی و اجتماعی بوده است.

المصادر:

1. Ahmadi Forooshani, M., & Mahmoodi, M., (2010): Land use planning in the land administration, Land Use Planning Magazine, Vol. 2, No. 2, Pp. 93-110.


2. Alamolhoda, S. (2005). Investigating the aspects of smuggling, anti-smuggling campaign site. Internal Magazine, July 1384, Tehran (http://www.epe.ir/), In Persian.


3. Asayaesh, H. (1995): Rural economy, Tehran: Payam-e-Noor Publication, In Persian.


4. Byrd, E., Bosley, H. & Dronberger, M. (2009): Comparisons of stakeholder perceptions of tourism impacts in rural eastern North Carolina, Tourism Management, Vol. 30, No. 1, Pp. 693– 703


5. Charney, A. H. (1993): Migration and the public sector: a survey. Regional Studies, Vol. 27, No. 4, Pp. 313-326.


6. De Haas, H. (2006): Migration, remittances and regional development in Southern Morocco. Geoforum, Vol. 37, No. 4, Pp. 565-580.


7. Gohnson, G.E. (1993): Family strategies and economic transformation in rural china: some evidence from the pearl river delta, University of California Press, Pp.103–136.


8. Horáková, H. (2010): Transformation of rural communities: mobility, tourism and identity. Acta Historica Universitatis Klaipedensis, Vol. 20, No. 4, Pp. 1-14.


9. Hunt, G. L. (1993): Equilibrium and disequilibrium in migration modelling. Regional Studies, Vol. 27, No. 4, Pp. 341-349.


10.  Jafari, A. H. & Hamidi, A. (2015). The role of border markets in the security and smuggling in North Khorasan Province, Journal of Police knowledge on North Khorasan, Vol.2, No.5, Pp. 95-112, In Persian.


11. Kohnehpoushi, S. H. & Jalalian, H. (2013): Examine economic impact of smuggling on the border villages, case study: Khaw and Mirabad in Marivan county, Journal of Geography and Development, No. 32, Pp. 61-74, In Persian.


12. Kohnehpoushi, S. H. & Shayan, H. (2013): Examine economic impact of smuggling on the border villages, case study Marivan city, Applied Researches in Geography Sciences, Vo.13, No.29, Pp. 51-73, In Persian.


13. Kohnehpoushi, S. H. (2013): Analyze of possibilities and obstacles of economic activities diversification in border villages (case study: Marivan county), Unpublished doctoral dissertation, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran, In Persian.


14. Leebouapao, L., Souksavath, P., Sone, P., Darachanthara, S., & Norintha, V. (2005): Lao PDR’s Cross Border Economy: Case Study in Dansavanh, Savannakhet and Houaysay/Tonpheung, Bokeo, Lao PDR. The Cross-Border Economies of Cambodia, Laos, Thailand, and Vietnam.


15. Mahmoudi, A. (2009): Role of trafficking in the consolidation of the country's border west villages, Journal of Commercial Researches, No.13. Pp. 68-81, In Persian.


16.  Mahmoudi, Y. (2013): The informal economy and its impact on city (case study: Baneh city), Proceeding of the National Conference of Integrated Urban Management and its Role in Sustainable Development, Sanandaj, Islamic Azad University of Sanandaj, http://www.civilica.com/Paper-RESEARCHH01-RESEARCHH01_039.html, In Persian.


17. Masoumi, R. & Ghasemi, A. (2009): The role of obstruction of cross-border in the smuggling, Bimonthly Journal of Hidden Economy, No.10, Pp. 31-39, In Persian.


18. McDowell, C., & De Haan, A. (1997): Migration and sustainable livelihoods: A critical review of the literature. Sussex Institute of Development Studies.


19. Mohammadi, H., & Fakhr Fatemi, A., (2005): The role of border marketplaces in border areas of spatial development, Political Geography and Geopolitical Journal, Vol.1, No.1, Pp. 54-77.


20. Mohammadi-e-Saleh, R., Bookani, R. & Viesi, R. (2013): The role of cross-border trade in the stabilization of the rural population, case study: Penetration area of border markets of Sardasht, Journal of Development & Management Process, Vol.26, No.4, Pp. 119-134, In Persian.


21. Murshid, K. A. S., & Sokphally, T. (2005): The Cross-Border Economy of Cambodia: An Exploratory Study. Cambodia development resource institute (CDRI).


22. Namdar, M. (2009): Role of certain economic activities in the development of rural areas, case study: Combine owners in Fars Province, Unpublished master thesis, University of Tehran, Tehran, Iran, In Persian.


23. Panahi, L. & Pishrov, A. (2011): Factors affecting the migration of rural youth to cities, case study: Central District villages in Marvdasht County, Journal of Regional Planning, Vo.1, No.2, Pp. 41-50, In Persian.


24. Roknoddin-e-Eftekhari, A.R., Papoli-e-Yazdi, M. H. & Abdi, E. (2008): Assessment of the economic effects of border markets in the development of border areas, case study: Sheikh Saleh border markets in Salas Babajani county – Kermanshah, Journal of Geopolitics, No. 12, Pp. 82-109, In Persian.


25. Sana, M., & Massey, D.S. (2005): Household composition, family migration, and community context: Migrant remittances in four countries, Social Science Quarterly. No. 86, Pp. 509–28.


26. Shafiee-e-Shabet, N. & Barati-e-Toraghi, A. (2009): The role rural weekly bazaars in economic development of Tehran province villages, Journal of Rural & Development, Vol.13, No.1, Pp. 29-52, In Persian.


27. Shakibaei, A. R., Khalatbari, F. & Mohammadnejad, Y. (2003):  Estimating the underground economy and analyzing the reasons for its formation in Iran using fuzzy logic models, Parliament Researches Center, Pp. 1-65, In Persian.


28. Shaterian, M., Ganjipour, M. & Ashoueiy, A. (2013): Influence of socioeconomic status on smuggling (case study: The Provinces of Sistan and Baluchestan, Bushehr and Kurdistan), Journal of Human Geography Research, Vol.45, No.2, Pp. 157-170, In Persian.


29. Statistic Center of Iran. (2011): Yearbook of Fars province, Lamer county, Tehran: SCI Publication, In Persian.


30. Taherkhani, M. (2000): Re-identifying the factors contributing rural-urban migration with an emphasis on migration of rural youth in Qazvin Province. Journal of Modares, Vol.6, No.2, Pp. 41-60, In Persian.


31. Tayebnia, S. H. & Baradaran, S. (2014): Factors affecting on the diversification of economic activities in border villages of Marivan county, Journal of Police knowledge on Kurdistan, No.19, Pp. 41-66, In Persian.