نقش رسانه ها در تحولات سبک زندگی روستاییان (مورد مطالعه: شهرستان زنجان)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

محمد بادسار ¹ (استادیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران)
سهیلا فتحی ² (دانشجوی دکترای توسعه کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران)
روح اله رضایی ³ (دانشیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران)
حسین شعبانعلی فمی ⁴ (دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 14 السبت , ذو القعدة, 1436 تاريخ التأكيد : 21 السبت , جمادى الأولى, 1438 تاريخ الإصدار : 22 الجمعة , ربيع الثاني, 1438

الکلمات المفتاحية: زنجان, سبک زندگی, رسانه, سلامت اجتماعی, سلامت معنوی,

ملخص المقالة :

      جامعه روستایی ایران به عنوان جامعه در حال گذار دست خوش تغییرات و دگرگونی‌های فراوانی شده است، به‌گونه‌ای که ما شاهد تغییر ارزش‌های جوانان، تحولات خانواده و شکاف نسلی در جوامع روستایی هستیم. شدت و دامنه تغییر در ابعاد مختلف سبک زندگی در جامعه روستایی به اندازه­ای است که ورود وسایل ارتباط جمعی جدید منجر به حرکت جامعه از سبک زندگی روستایی به سمت سبک زندگی شهری شده است. با توجه به اهمیت موضوع، تحقیق توصیفی حاضر با هدف بررسی نقش رسانه‌ها در تحولات سبک زندگی روستاییان در شهرستان زنجان به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی روستاییان شهرستان زنجان بود که با استفاده از نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای 250 نفر از آنها برای انجام تحقیق انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از ابزار پرسشنامه استفاده گردید. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه با نظر پانلی از متخصصان (اعضای هیات علمی گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی دانشگاه زنجان) مورد تأیید قرار گرفت و روایی سازه و پایایی ترکیبی ابزار تحقیق نیز از طریق تحلیل عاملی تأییدی (مدل اندازه‌گیری) مورد ارزیابی قرار گرفت. دامنه مقادیر ضرایب پایایی ترکیبی برای مقیاس‌های مختلف پرسشنامه بین 906/0 تا 929/0 به دست آمد که بیانگر انسجام درونی مناسب ابزار اندازه‌گیری بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها به وسیله نرم­افزارهای SPSS₂₀ و AMOS₂₀ انجام شد. یافته‌های توصیفی در رابطه با مؤلفه‌های سبک زندگی نشان می‌دهد که 4/44 درصد از پاسخگویان سطح سلامت اجتماعی خود را در سطح بالا ارزیابی کرده­اند. همچنین، یافته­ها نشان داد که 70 درصد پاسخگویان از سطح سلامت معنوی بالایی برخوردارند. طبق نتایج  میانگین تماشای تلویزیون در میان پاسخگویان 4 ساعت و 20 دقیقه در روز بود. یافته‌های تحلیلی حاکی از آن بود که بین محیط رسانه‌ای با سبک زندگی پاسخگویان رابطه منفی و معنی­داری وجود داشت. هم‌چنین، بر اساس نتایج استنباطی مشخص شد که متغیر گروه‌های سنی در رابطه میان متغیرهای تحقیق دارای اثر تعدیل­گری بود، به نحوی­که اثر محیط رسانه‌ای بر سبک زندگی روستاییان با گروه سنی پایین منفی و معنی‌دار بود، در حالی­که این اثر برای افراد در گروه سنی بالا غیرمعنی‌دار به دست آمد.

المصادر:

1. Azkia, M. and Rodbaraki Hossini, S. (2010): Generational change in rural lifestyle, Social Welfare Quarterly, No. 27 (10), pp: 241-264. (in Persian)


2. Brunsø, K., Scholderer, J., and Grunert, K.G, (2004): Closing the gap between values and behavior—a means–end theory of lifestyle. Journal of business research, 57(6), pp: 665-670.‏


3. Byabangard, E. and Javadi, F. (2004): Mental health of teenagers and youth in Tehran City, Social Welfare Quarterly, No. 14 (4), pp: 127-144. (in Persian)

1. Fogel, J and Nehmad, E, (2009): Internet social network communities: Risk taking, trust, and privacy concerns. Computers in human behavior, 25(1), pp:153-160.‏


2. Gomez, R., and Fisher, J.W, (2003): Domains of spiritual well-being and development and validation of the Spiritual Well-Being Questionnaire. Personality and individual differences, 35(8), pp:1975-1991.‏


3. Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R. E., and Tatham, R.L, (2010): Multivariate data  analysis (Seven ed)". United State of Amreica: Pearson prentice hall.


4. Hanusch, F, (2012): Broadening the focus: The case for lifestyle journalism as a field of scholarly inquiry. Journalism practice, 6(1), pp: 2-11.


5. Ho, R, (2006): Handbook of univariate and multivariate data analysis and interpretation with SPSS: CRC Press.


6. Kline, R. B. (2011): Principles and practice of structural equation modeling: The Guilford Press.


7. LaRose, R., Gregg, J. L., Strover, S., Straubhaar, J., and Carpenter, S, (2007): Closing the rural broadband gap: Promoting adoption of the Internet in rural America. Telecommunications Policy, 31(6), pp:359-373.‏


8. Milbourne, P. and Kitchen, L. (2014): Rural mobilities: Connecting movement and fixity in rural places. Journal of Rural Studies. 34(0), pp: 326-336.


9. Pavis, S., Cunningham-Burley, S., and Amos, A. (1998): Health related behavioural change in context: young people in transition. Social Science and Medicine. 47(10), pp:1407-1418.


10. Soininen، M., and Merisuo-Storm، T, (2010): The life style of the youth، their every day life and     relationships in Finland. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 2(2), pp:1665-1669.


11. Titan، E., Ghita، S., and Covrig، M, (2012): Migration Phenomenon: A Globalization Effect or a Consequence of Poverty? Procedia - Social and Behavioral Sciences. 62(0), pp: 367-371.


12. Voas, D., and Crockett, A, (2005): Religion in Britain: Neither believing nor belonging. Sociology, 39(1), pp: 11-28.‏

6.  Habibpor Getabi, K. and Safari Shali, R. (2011): A Review of Rural Modernity Experience in Iran (Case study: villages of Markazi Province), Social Welfare Quarterly, No. 14, pp: 7-38. (in Persian)

8. Hajipor, B. and Asadi, Z. (2013): Investigate the factors affecting Obedience of customer in high contact service according to Bandura's social cognitive theory, Journal of New Marketing Research, No. 4 (3), pp: 109-126. (in Persian)

10. Hejazi, U. and Hasheminejad, A. (2011): The role of information and communication technology (ICT) in academic achievement of post graduate students Tehran University College of Agriculture and Natural Resources, Iranian Agricultural Extension and Education Journal, No. 2, pp: 35-48. (in Persian)

12. Khaje Nori, B., Hashemi, S. and Rohani, A. (2010): Lifestyle and National Identity case study: high school students in the city of Shiraz, National Studies Quarterly, No, 4 (11), pp: 127-152. (in Persian)

14.  Lali, M., Abedi, A. and Kajbaf, M. B. (2012): Construction and validation of the lifestyle questionnaire (LSQ), Psychological Research, Vol.115, No. 1, pp: 64-80. (in Persian)

16. Majdi, A. A., Sadrnabavi, R., Behravan, H. and Hoshmand, M. (2010): Lifestyle of youth living in Mashhad city and its relationship with economic and cultural capital of parents, Social Science Magazine of Firdausi Mashhad University, Vol. 7, No. 2, pp: 131-161. (in Persian)


17. Memarbashi, P. and Zamani Myandashti, N. (2013): An anaylsis of information-seeking behavior through the internet among agricultural undergraduate student at Razi University of Kermanshah, Iranian Agricultural Extension and Education Journal, Vol. 9, No. 1, pp: 33-49. (in Persian)

19. Moidfar, S. and Sabouri Khosrowshahi, H.(2011):Conflict in lifestyle between children and parents, Social Development & Welfare Planing, No, 7, pp: 67-97. (in Persian)

21. Rahmat Abadi, E. and Agha Bakhshi, H. (2006): Lifestyle and youth social identity, Social Welfare Quarterly, No. 20 (5), pp: 235-256. (in Persian)


22. Sayedi, F. Biraghi, m. R. (2012): A comparative study of social relations, religious lifestyle and modern lifestyles with an emphasis on of Iranian society, Quarterly of Religious Research, No. 25, pp: 35-64. (in Persian)


23. Shaditalab, J. Imani Jajarmi, H. and Bayat, M. (2011): Characteristics of Transitional Villages in Tehran Metropolitan Area: A Sociological Analysis, Iranian Journal of Social Problems, No. 2, Issue 1, pp: 23-40.  (in Persian)


24.  Shoaibi, F. (2013): Imitation and social learning, Electronic Publishing, 2013. (in Persian)

28. Zanjan Province Annual Statistics (2012): Statistical Center of Iran. (in Persian).