تحلیل فضایی وضعیت زناشویی در نواحی شهری و روستایی ایران

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

عامر نیک پور ¹ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران)
میلاد حسنعلی زاده ² (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران)

تاريخ الإرسال : 15 الإثنين , جمادى الأولى, 1440 تاريخ التأكيد : 19 الجمعة , صفر, 1441 تاريخ الإصدار : 27 الإثنين , شعبان, 1441

الکلمات المفتاحية: تحلیل فضایی, وضعیت زناشویی, شاخص های زناشویی, نواحی شهری و روستایی ایران,

ملخص المقالة :

      جغرافیای ازدواج، به مطالعة رفتار و الگوهای عمومی ازدواج و نظام خانواده و تغییرهای فضایی - زمانی آن می پردازد. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی پراکنش نماگرهای وضعیت زناشویی در نواحی شهری و روستایی ایران می­باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی می­باشد. در جمع­آورى اطلاعات از روش کتابخانه­اى و اسنادى استفاده شده ­و شاخص­های مقاله بر اساس داده­های خام سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395 محاسبه شده است. به­منظور بررسى ویژگی­هاى فضایى وضعیت زناشویی در نواحی شهری و روستایی ایران، از شاخص­های درصد افراد دارای همسر، درصد افراد بی­همسر بر اثر فوت، درصد افراد بی­همسر بر اثر طلاق و درصد افراد هرگز ازدواج نکرده استفاده شده ­است. برای تحلیل فضایی شاخص­های وضعیت زناشویی از روش­های لکه­ های داغ و خودهمبستگی فضایی موران در محیط نرم­افزار Arc Gis استفاده شده ­است. نتایج روش لکه­های داغ نشان می­دهد، تمرکز افراد متأهل در نواحی شمالی به مراتب بیشتر از نواحی جنوبی کشور است، ولی تمرکز افراد هرگز ازدواج نکرده، در نیمة ­جنوبی کشور به­ویژه جنوب شرق، جنوب غرب و غرب کشور از مقادیر بیشتری برخوردار بوده و خوشة فضایی قوی­تری تشکیل داده است. همچنین تمرکز افراد بی­همسر بر اثر فوت در نواحی شمال غرب، شمال شرق، مرکز و غرب و تمرکز افراد بی­همسر بر اثر طلاق در شمال و شمال شرق کشور بیشتر از سایر نواحی کشور بوده است. در مجموع 8/63 درصد از جمعیت 10 ساله و بیشتر کشور دارای همسر (متأهل)، 1/4 درصد بی همسر بر اثر فوت (بیوه) ، 7/1 درصد بی همسر بر اثر طلاق (مطلّقه) و 3/30 درصد هرگز ازدواج نکرده ­اند.

المصادر:

1-      Ahmadi, v., and Hemmati, R. (2008): Investigating the Marital Status of Marriage in Iran (Based on 2006 Census), Strategic Studies in Women (Women's Book), Vol. 11(41), pp: 43-64. (in Persian)

2-      Amato, P. R. (2004): Tensions between institutional and individual views of marriage, Journal of marriage and family, 66(4).

3-      Asgari, A. (2011): Spatial Statistics Analysis with Arc GIS, Tehran Municipality Information and Communication Technology Publication, First Edition, Tehran. (in Persian)

4-      Behnam, J. (1969): General Demography, Tehran University Press, Tehran. (in Persian)

5-      Bodoon, R. (1991): Social Logic, Translated by Abdolhossein Nik Gohar, Tehran Javidan Publications. (in Persian)

6-      Bruce, J., Lioyd, C. B., and Leonard, A. (1995): Families in Focus, the population council, New York.

7-      Faraji Sabokbar, H. A., Reza ali, M., Sadeghi, M., and Rezai, M. (2015): Exploratory Analysis of Spatial Data on Marriage in Iranian Rural Areas, Human Geographical Research, Vol. 47(2), pp: 351-366. (in Persian)

8-      Giddens, A. (2007): Sociology, translation by Manouchehr Sabouri, Ney Publications, Tehran. (in Persian)

9-      Givens, B, P., and Hirschman, C. (1994): Modernization and consanguineous marriage in Iran, Journal of marriage and the family, 56(4), pp: 820.

10-  Goodarzi, F., Mousavi Bojnourdi, S. M., and Navabi Nejad, SH. (2016): Psychological Study of Marital Rape with a Look at the Jurisprudential and Legal Aspects of the Issue, Women's Research, 7(4), pp: 67-100. (in Persian)

11-  Hatami Nejad, H., Ashnoui, A., and Khademi, S. (2015): Spatial Analysis of the Relationship between Urbanization and Divorce in the Provinces of Iran, Haft Hesar Environmental Studies, Vol. 4(11), pp: 45-50. (in Persian)

12-  Iman, M. T., Goli, A., and Zare, A. (2015): Studying the Spatial Pattern of Prevalence of Marriage among Women Under 20 and Their Fertility, Urban Sociological Studies, Vol. 5(14), pp: 1-24. (in Persian)

13-  Iran Statistics Center (2018): General Census of Population and Housing in 2016. (in Persian)

14-  Isa Zadeh, S., Balali, E., and Mohammad Qadsi, A. (2010): Economic Analysis of Divorce/Investigating the Relationship between Unemployment and Divorce in Iran during the Period of 1996-2006, Journal of the Social and Cultural Council of Women, Vol. 13(50), pp: 7- 28. (in Persian)

15-  Knox, D., and Schacht. C. (2005): Choices in Relationships, Thomson Learning, Inc, Thomson Wadsworth, 10 David Drive Belmont, CA 94002-3098 U.S.A.

16-  Majdeddin, A. (2007): Investigation of the Reasons and Effects of Raising the Age of Marriage of Rural Girls in Ashtian, Research in Humanities, No. 53, pp: 375-386. (in Persian)

17-  Mohajerani, A. A. (2010): Marital Status Evolution and Changing the Age Pattern of Marriage in Iran, Social Science Quarterly, Islamic Azad University - Shoushtar Branch, Vol. 4(11), pp: 41-54. (in Persian)

18-  Mosaie, M., and Fanderosi, L. S (2016): The Impact of Economic Capital on Marital Status (Case Study: Behshahr City), Woman in Culture and Art, Vol. 8(2), pp: 249-264. (in Persian)

19-  Nguyen, H. M. (1997): Age at first marriage in Vietnam patterns and determinonts, Asia, Pacific, Population journal, 9(2), pp: 49-74.

20-  Sedighei Orei, Gh. R. (1995): Sociology of Iranian Social Issues, Jahad Academic Press, Mashhad. (in Persian)

21-  Taban, M., Dolatshahi, B., Eftekhar, M., and Pourshabaz, A. (2016): The Relationship between Marital Satisfaction of Couples and Demographic Characteristics in Tehran Population of the Year 95, Journal of School of Nursing and Midwifery, Vol. 26(94), pp: 37 -50. (in Persian)