مدیریت یکپارچه ی گردشگری، راهبردی برای توسعه منطقه‌ای در استان آذربایجان غربی

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

اسماعی علی اکبری ¹ (دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)
محمد تقی رهنمایی ² (دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
اسماعیل صفرعلی زاده ³ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 27 السبت , شوال, 1435 تاريخ التأكيد : 16 الثلاثاء , ذو الحجة, 1436 تاريخ الإصدار : 10 الأربعاء , ذو الحجة, 1436

الکلمات المفتاحية: گردشگری, مدیریت یکپارچه, توسعه منطقه‌ای, آذربایجان غربی,

ملخص المقالة :

گردشگری یک نظام پیچیده‌ای است که رقابت در عرصه­ی آن بدون انجام تمهیدات لازم و بدون درک نیازها و اقتضائات آن غیرممکن است. بنابراین، کارآمد کردن هرچه بیشتر توسعه گردشگری و ارتقاء پیامدهای مثبت آن، نیازمند مدیریت یکپارچه­ی آن می‌باشد. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از روش‌های توصیفی- تحلیلی و بهره‌گیری از پرسشنامه و تحلیل‌های آماری به ارزیابی نقش مدیریت یکپارچه گردشگری، به عنوان راهبرد توسعه منطقه‌ای در استان آذربایجان غربی بپردازد. پژوهش حاضر از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری مورد بررسی در این تحقیق، کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان غربی (130 نفر) می‌باشد که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه‌گیری خوشه‌ای و تصادفی، مجموعاً 100 نفر به عنوان نمونه تعیین و انتخاب گردیده است. در تجزیه و تحلیل اطلاعات، از شیوه‌های آمار توصیفی و در بخش آمار استنباطی جهت آزمون فرضیات پژوهش، از آزمون کای اسکوار (خی دو) استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که میان مدیریت یکپارچه گردشگری و توسعه منطقه‌ای در استان آذربایجان غربی و مؤلفه‌های مورد بررسی ارتباط معنا‌داری وجود دارد. بر اساس نتایج آزمون کای اسکوار، مؤلفه‌های‌ تقویت سازمانی و ظرفیت‌‌سازی و مشارکت ذی‌نفعان، با مدیریت یکپارچه گردشگری رابطه معناداری دارند. در ضمن نتایج آزمون مدل ارائه شده برای متغیرها در محیط نرم­افزار Amos₂₂ نشان می‌دهد که مدل ارائه شده برای روابط متغیرها، 76 درصد از واریانس متغیر وابسته پژوهش (توسعه منطقه‌ای) را پیش­بینی می‌کند. برای توسعه منطقه‌ای در راستای گردشگری، تقویت سازمانی و ظرفیت سازی و ارتباطات و مشارکت تمامی ذی‌نفعان، به عنوان راهبردی اساسی مطرح است.

المصادر:

1.پاپلی­یزدی، محمدحسین و مهدی سقایی (1385): گردشگری ماهیت و مفاهیم، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران.

2.تقوایی، مسعود و محمود اکبری (1387): مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی و مدیریت گردشگری شهری، انتشارات پیام علوی، چاپ اول، اصفهان.

3. تولایی، سیمین (1386): مروری بر صنعت گردشگری، انتشارات دانشگاه تربیت معلّم، چاپ اول، تهران.

4.حیدری چیانه، رحیم (1389): مبانی برنامه‌ریزی صنعت گردشگری، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران.

5.رضوانی، محمدرضا (1387): توسعه گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، تهران.

6. رهنمایی، محمدتقی (1392): اوقات فراغت و گردشگری، انتشارات مهکامه، چاپ اول، تهران.

7.صالحی، صادق و محمود حسن­پور (1391): برنامه ریزی و توسعه گردشگری: نگرشی کاربردی به برنامه‌ریزی و بازاریابی گردشگری، دانشگاه مازندران، چاپ اول، بابلسر.

8.ضرغام بروجنی، حمید و معصومه توحیدلو (1390): «الگوی مدیریت اثر بخش گردشگری، مطالعه موردی: مقصد مذهبی مشهد»،  مجله مطالعات جهانگردی، سال 7، شماره 16، تهران، صص 52-25.

9. کرمی، مهرداد و مهدی مدیری (1389): «شناسایی مناطق مستعد گردشگری گامی در جهت دست‌یابی به توسعه منطقه‌ای (مطالعه موردی: کلپورگان)»، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره 10، شمارة 17، تهران، صص 85-65.

1. مافی، عزت الله و مهدی سقایی (1388): «کاربرد مدلMS-SWOT در تحلیل مدیریت گردشگری، مطالعه موردی: کلانشهر مشهد»، فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره 7، شماره 14، تهران، صص 51-27.


2. مؤمنی، مصطفی؛ صرافی، مظفر و محمد قاسمی خوزانی (1387): «ساختار و کارکرد گردشگری مذهبی- فرهنگی و ضرورت مدیریت یکپارچه در کلانشهر مشهد»، مجله جغرافیا و توسعه، دوره 6، شماره 11، زاهدان، صص 39-13.
   
   
   1. Baily, M. Blaschke, P. Gough, J. Pihema, W. Taylor, N.and j. Warren, (2003): Integrated Planning and Management of Tourismand related Activities in Natural Areas –a review of tools and approaches,FRST Research Project (funded through CRESA - program manager Julie Warren),www.cresa.co.nz.
   
   
   2. Baily, M. Blaschke, P. Gough, J. Pihema, W. Taylor, N. and J .Warren, (2003): Integrated Tourism Management: Preliminary Synthesis of Case Study Findings Research Completed, Research Science and Technology (FRST) funded research programmer, Research Science and Technology, now MSI, Project details: http://www.msi.govt.nz/update-me/who-got-funded/show/128088MSI email:[e-mail].
   
   
   3. Bousset, J.P.& et all (2007): A Decision Support System for Integrated Tourism Development: Rethinking Tourism Policies and Management Strategies, Author manuscript, published in "Tourism Geographies 9, 4 (2007) p. 387 - p. 404"DOI : 10.1080/14616680701647576
   
   
   4. European Communities. (2000): Towards quality coastal tourism, integrated quality management (IQM) of coastal tourism destination, Printed in Italy.
   
   
   5. IIRSM (2012): Management Integration: Benefits, Challenges and Solutions, By Ian Dalling, CQI Integrated Management Special Interest Group & Barry Holt, IIRSM, March 2012.
   
   
   6. Lee, S.H.& et all (2013): Evaluating spatial centrality for integrated tourism management in rural areas using GIS and network analysis Tourism Management, Volume 34, February 2013, pp: 14–24
   
   
   7. Mabunda, D.M. (2004): An integrated tourism management framework for the Kruger national park in South Africa, Department of Tourism Management, University of Pretoria.
   
   
   8. Mason, P. (2003): Tourism Impacts: Planning and Management, Butterworth-Heinemann An imprint of Elsevier Linacre House, Jordan Hill, Oxford OX2 8DP, 200 Wheeler Road, Burlington, MA 01803, First published 2003.
   
   
   9. Shackley, M. (2001): Managing Sacred Sites: Service Provision and Visitor Experience, London: Continuum Press.
   
   
   10. Shamshiry, E. Behzad, N. Mokhtar,M.B. Komoo,I. Hashim,H.S andY. Nadzri, (2011): Integrated Models for Solid Waste Management in Tourism Regions: Langkawi Island, Malaysia, Journal of Environmental and Public Health, Volume 2011 (2011), Article ID 709549, 5 pages, http://dx.doi.org/10.1155/2011/709549
   
   
   11. UNEP-DTIE. (2009): Sustainable Coastal Tourism An integrated planning and management approach;Supervision and Concept Dr. Stefanos Fotiou - UNEP-DTIE Mr. Ivica Trumbic - PAP/RAC Project Technical Support Helena Rey de Assis and Erica Allis - UNEP-DTIE.
   
   
   12. Warren, S. (2009): Tourism: A Strategic Approach Integrated Destination Management, Sarajevo, and May 28, 2009.
   
   
   13. Xinyue, H.and, T. Yongli (2008): Integrated tourism service supply chain management: Concept and operations processes, Neural Networks and Signal Processing, 2008 International Conference on Date 7-11 June 2008 , Conference Location :Nanjing, Publisher:IEEE
   
   
   14. Yunis, E. (2001): Sustainable Development and Management of Tourism in Coastal Areas, Chief, Sustainable Development of Tourism World Tourism Organization, Madrid October 2001.