بررسی نقش ژئومورفولوژی در توسعه فیزیکی شهرستان بندر لنگه با استفاده از مدل AHP

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

احمد انصاری لاری ¹ (استادیار گروه جغرافیا (ژئومورفولوژی)، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران)
حسین تیموری ² (کارشناس ارشد سنجش از دور و GIS، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
مریم انصاری ³ (دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران)

تاريخ الإرسال : 01 الأربعاء , شوال, 1437 تاريخ التأكيد : 23 الأحد , صفر, 1439 تاريخ الإصدار : 03 الإثنين , صفر, 1439

الکلمات المفتاحية: توسعه فیزیکی, مدل AHP, ژئومورفولوژی, شهرستان بندر لنگه,

ملخص المقالة :

توسعه فیزیکی در شهرهای ایران به دلیل ویژگی­های جغرافیایی و تراکم انسانی و نیز رشد جمعیت و مهاجرت های روستایی همواره با دگرگونی در ساختار شهر همراه بوده و در شکل گیری توسعه نامتوازن شهری اثر فراوان داشته است. بنابراین بـا توجـه بـه وضـعیت منـابع زیستی کشور، لازم است هرگونه برنامه ریزی درخصوص توسـعه و عمـران ملّـی و منطقـه ای بـا نگـرش بـه اسـتعداد و قابلیت­های سرزمین  صورت گیرد. پژوهش حاضر به عنوان یک مطالعه کاربردی با شیوه توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است. جهت دستیابی به هدف از اسنادو مدارک مختلف مانند نقشه­های زمین شناسی 1:100000 موجود منطقه همچنین از لایه های خاک شناسی و کاربری اراضی و از آمارهای موجود در سازمان­های مربوط، مانند آمار جمعیتی و از نظرات 10 نفر از کارشناسان و اساتید دانشگاه­ها در رشته­های ژئومورفولوژی و سنجش از دور و نرم­افزارهای GIS و  Expert choice و مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شد، جهت تعیین اراضی مناسب برای توسعه آتی شهرستان بندرلنگه 9 معیار شیب، جهت شیب، ارتفاع، فرسایش خاک، لیتولوژی و زمین شناسی، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از دریا و فاصله از رودخانه در نظر گرفته شد که بیشترین وزن در بین معیارها با 305/0متعلق به کاربری اراضی می­باشد. اراضی شهرستان بندرلنگه برای توسعه آتی شهرستان در 5 طبقه دسته بندی شد، بر اساس نقشه نهایی می­توان گفت اراضی مناسب جهت توسعه شهرستان عمدتاً بطور پراکنده در مرکز و شمال شهرستان قرار گرفته­اند و قسمت­های جنوبی و غربی شهرستان به دلیل وجود گنبدهای نمکی و بدلندها و قرار گیری آبراهه های فصلی برای توسعه مناسب نمی­باشند.

المصادر:

1. Abedini, M., Eghbaal, M., Omrani Doorbash, M.(2012): Choosing the optimal location for the physical development of Namin city using the overweight model in GIS, fourth urban planning and management conference, Mashhad, Iran, 1-14


2. 2.       Ahmed Chandio, I.,Matori, A.,Lawal, D.,Sabri, S. (2011): GIS- based Land Suitability Analysis Using AHP for Public Parks Planning in Larkana City,Modern Applied Science, Volume 5, Issue 4, 177-189


3. 3.       Aly, M. H., Giardino, J. R., Klein, A. G. (2005): Suitability assessments for New Minia City,Egypt:A GIS Approach to Engineering Geology, Journal of Environmental & Engineering Geoscience,3, 259-269.


4. 4.       Amanpoor, S., Alizadeh, H., Gharari, H.(2013): Locating optimal direction for physical development of Ardabil city by using AHP method, Journal of Zonal Planing, Volume 3, Issue 10, 83-96(in Persian).


5. 5.       Asghari zamani, A.(2011): An approach in the Impacts of sustainable urban development Indicators on locating optimal urban development Case study, Central part of Tabriz , Application of remote sensing and GIS in planning, second year, NO. 3, 21-33(in Persian).


6. 6.       Bandar lengeh Governor's Site (24/06/2016), http://lenge.hormozgan.ir


7. 7.       Bojo´rquez-Tapia, L. A., Di´az-Mondrago´, S., Ezcura, E. (2001): GIS-based approach for participatory decision making & land suitability assessments. International Journal Geographical information science,Volume 15, Issue 2, 129-151.


8. 8.       Bowen, W. M. (1993): AHP: Multiple criteria evaluation, in Klosterman, R.et al Eds, Spreadsheet Models for Urban and Regional Analysis, new Brunwick, Center for Urban Policy Research.


9. 9.       Gharagozlu, A.(2005): GIS and environmental assessment and planning, second edition, National Cartographic Center press, p. 160(in Persian).


10. 10.   Ghodsi Pour, H. (2000): AHP, Tehran, fourth edition,Amirkabir University Press, p. 224(in Persian).


11. 11.   Hooshyar, H. (2005): Viewpoints, effective factors and elements in the physical development of Iranian cities, Geography education development, Volume 19, Issue 4, 18-27(in Persian).


12. 12.   Hoseini, A., Poor Ahmad, A., Veisi, R.( 2013 ): Emplacement of physical development optimal ways of Rasht using AHP, Quarterly journal of the studies of human settlements planning, Volume 8, Issue 23, 55-72(in Persian).


13. 13.   Jiang, L., Deng, X., Seto, K.C. (2013): The impact of urban expansion on agricultural land use intensity in China. Land Use Policy 35, 33–39.


14. 14.   Karam, A.(2006): Land suitability analysis for physical development in the northwest axis of Shiraz using multi criteria evaluation approach (MCE) in GIS, Physical geography research quarterly, Volume 37, Issue 54, 93-106 (in Persian).


15. 15.   Karam, A., Mohammadi, A.(2009): Evaluation and zoning of land suitability for physical development of Karaj city and surrounding lands based on natural factors and AHP method, Physical geography, Volume 1, Issue 4, 59-74(in Persian).


16. Merlin, P.) 2000(: Methodes Quantitative and Space Urban Publisher, University of Paris.


17. 17.   Mirdavoodi, H., Zahedi Poor, H., Moradi, H., Goodarzi, GH. (2008): Determination of agricultural and rangeland ecological capability of Markazi using GIS, Range and desert research, Volume 15, issue 2, 242-255 (in Persian).


18. 18.   Moghimi, E. (2006): Urban Geomorphology, first edition, Tehran University Press, p. 330(in Persian).


19. 19.   Mousavi, M.; Yazdani Chaharborj, R. (2015): land-use suitability analysis for development of Tabriz city using the AHP-OWA model, preceding studies in geography, urban planning, Volume 3, issue 3, 361-381(in Persian).


20. 20.   Nadersefat, M. (2004): geomorphology of urban areas, Second Edition, Tehran, Payam Nour University Press, p. 239 (in Persian).


21. 21.   Nazarian, A. (2011): urban geography of Iran, eleventh edition, Tehran, Payam Noor University Press, p. 220 (in Persian).


22. 22.   Poor Taheri, M.(2015): Application of Multi-Criteria Decision Making methods in geography, Tehran, Samt Press, Fifth edition, p. 232(in Persian).


23. 23.   Roostaei , Sh., Jabbari,  I.(2008): Urban Geomorphology, Tehran, Samt Press, First edition, p. 230(in Persian).


24. 24.   Saaty, TL. (1980): The analytic hierarchy process: planning, priority setting, resource allocation. New York/London: McGraw-Hill International Book Co.


25. 25.   Saeed Neya, A.(1999): Green Book Guide for municipalities, Volume 2 (land use of the city)        , Center for Urban Planning Studies,  Tehran, municipalities organization of the country press, Interior Ministry(in Persian).


26. 26.   Setayeshi Nesaz, H., Roostaei , Sh., Omrani Doorbash, M., Zare Pisheh, N.(2014): Study of geomorphological bottlenecks and their impacts on physical development of the city using GIS and AHP method, case study Givi, Quantitative geomorphological researches, Volume 2, Issue 4, 1-16(in Persian).


27. 27.   Shokouhi, H.; Mousa Kazemi,  M. (2005): principals of Urban Geography, Second Edition, Tehran, Payam Noor University Press, p. 180(in Persian).


28. 28.   Sorour, H., Kheirizade Arouq, M., Lale Pour, M. (2014): The role of environmental factors in the development of optimal physical feasibility of Malekan city, Research and Urban Planning, Volume 5, Issue 18, 95-114(in Persian).


29. 29.   Varesi, H., Alinejad Tayyebi, K. (2011): An analysis of land suitability for urban development using AHP model, Research and Urban Planning, Volume 2, Issue 7, 21-38(in Persian).