بررسی سازماندهی سیاسی فضا در نواحی سکونتگاهی کشور مورد مطالعه: شهرستان کاشان

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

محمد راحمی ¹ , حجت مهکویی ² , احمد خادم الحسینی ³ , علی شمس الدینی ⁴

1 - دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
3 - دانشیار گروه جغرافیای انسانی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران
4 - هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

تاريخ الإرسال : 12 الأحد , شوال, 1437 تاريخ التأكيد : 11 الخميس , ذو القعدة, 1438 تاريخ الإصدار : 08 الجمعة , شوال, 1439

الکلمات المفتاحية: " سازماندهی سیاسی فضا", "کاشان", "حوزه نفوذ", "جمعیت", "تقسیمات کشوری",

ملخص المقالة :

      سازماندهی سیاسی فضا یکی از مهم­ترین و حساس­ترین وظایف مسئولین کشورها به شمار می­رود. این امر به منظور مدیریت بهینه و پایدار سرزمین و تأمین امنیت و بهبود اوضاع اجتماعی اقتصادی با هدف حفظ و تداوم یکپارچگی در سطوح ملی، محلی و منطقه­ای انجام می­شود. تقسیمات کشوری یکی از ابزارهای مهم حکومت­ها برای سازماندهی سیاسی فضای کشور به شمار می­رود. عواملی مانند شاخص­های علمی و قانونی، شکل حکومت و نوع رژیم سیاسی، جغرافیای قدرت و حمایت، اقلیت­های اکولوژیک، محیط استراتژیک و فضاهای پیرامونی کشور و... در تقسیم فضای سرزمینی مؤثر است. مهم ترین عامل در تقسیمات کشوری، جمعیت و فاصله نقاط جمعیتی از یکدیگر است. از این رو در مقاله حاضر با روش کمی- تحلیلی، به  بررسی حوزه نفوذ شهرها پرداخته شده است و با بررسی عامل جمعیت به عنوان یکی از مهم­ترین ابزارهای سنجش در تقسیمات کشوری، به بررسی سازماندهی سیاسی فضای سرزمینی در شهرستان کاشان پرداخته شده است. بررسی مؤلفه­های جمعیتی در شهرستان کاشان و دیگر شاخص­های اصلی از قبیل اقتصادی، گردشگری، تاریخی نشان می­دهند که در صورت تأسیس استان جدید، کاشان نسبت به سایر مراکز جمعیتی از اولویت بالاتری در جهت بهره­برداری مناسب از پتانسیل جمعیت منطقه برخوردار است. نقطه جدایی کاشان نسبت به سایر شهرهای پرجمعیت بیشتر است. بیشترین فاصله از مرکز استان را کاشان با فاصله 215 کیلومتر از میان شهرهای بالای جمعیت سیصدهزارنفر دارد. حوزه نفوذ اصفهان 155 کیلومتر است بنابراین فاصله نقطه جدایی 60 کیلومتر است. سایر شهرهای استان اصفهان، نجف­آباد و خمینی شهر فاصله­ای کمتر از 30 کیلومتر تا اصفهان دارند. در مجموع مقایسه فاصله بر اساس جمعیت نشان می­دهد که کاشان بر اساس پتانسیل جمیعتی و دوری از مرکز استان، شرایط مناسب­تری برای ادعای جداشدن می­تواند داشته باشد و علت اصلی آن هزینه بر بودن رفت و آمدها جهت حل مسائل اداری و مردمی به مرکز استان اصفهان است.

المصادر:

1. Addel Azar,(2011) :The President’s Office Deputy of Strategic Planning and Control Statistical Center of Iran, National Population and Housing Census 2011 (1390): Selected Findings.


2. 2.       Ahmadipur, Zahra (2011): Role of the System of National Divisions in National development (Iran), Journal of Modares, Issue 15, Number 2. (In Persian)


3. Ahmadipur, Zahra. And Ghaderi Hagat, Mostafa (2015): Organizing and Politicizing Urban Space, First Edition, Tehran, Samt Publication, Center for Human Sciences Research and Development (In Persian)


4. Ahmadipur, Zahra. And Ghanbari, Ghasem.And Ameli, Fatemeh (2009): Analysis of the Factors Affecting the Promotion of the Levels of National Divisions (Case Study: Fars Province), Geopolitical Quarterly, Year 5, No. 1, Spring and Summe (In Persian)


5. AhmadiPour, Zahra. and Mansourian, Alireza (2004): Political Divisions and Political Stability in Iran (1357-1285): Geopolitical Quarterly, Second Year, No. 1. (In Persian)


6. Basirat, Mysam (2011): Land Reclamation, First Edition, Publications of the Organization of Municipalities and Indigenous Peoples (In Persian)


7. Blacksell, M, (2006), Political Geography; New York: Rutledge.


8. Carter (1988) : Leveling and Determining the Sphere of  Influence of Cities, Translated: Moradi M, Human Sciences Journal of Sistan and Baluchestan University, Autumn and Winter 1998, pp. 73-108. (In Persian)


9. Department of Cultural and Tourism Heritage of Kashan, (2016).


10. Dikshit, Rammesh Dutta, (1995), Political Geography; Second Edition, New Delhi, Tata Mc Grow–Hill Publishing Co.


11. Dubaran, Esmaiil (2008): The Role of Population in Urban Planning in Zanjan, Population Quarterly, No. 66 and 65. (In Persian)


12. Hafezienia, Mohamadreza (2002): Political Geography of Iran, First Edition, Tehran, Publications (In Persian)


13. Hafezienia, Mohamadreza.  and Ahmadipour, Zahra (2010): Politics and Space, First Edition, Tehran, Papeli Publications (In Persian)


14. Hatami-Nezhad, Hosyn (1996): Geography of the Interaction of Urban Spheres, Geographical Quarterly, 11 th year, 3rd, Ashura Research Institute, pp. 92-101. (In Persian)


15. Karimipour, Yadola (2002): Introduction to Iranian Country Divisions: Volume One, Tehran: Iranian Geographic Society Publication (In Persian)


16. Mahmoudi, Mohamad (2009): An analysis of the Macroeconomic Developments of the Land of France over the past Half Century and Presenting Suggestions for improving the Status of the land of Iran, Land Registry Quarterly, No. 1.(In Persian)


17. Muir, R. (2000): New Revenue on Political Geography: A Translation by Rahikard with Hakari Yahya Safavi, Tehran, Iran Geographic Society Publication. (In Persian).


18. Mirmohamadi, Mohamad (2007): Land Management and Economic Security Considerations, First Edition, Tehran, Research Institute of Economics (In Persian)


19. National Bank of Kashan. (2016) (In Persian)


20. Papeli Yazdi, Mohamadhosyn (2004): Social Justice and Development, Application of Philosophy and Ideology in Territorial Planning, Mashhad, Geographical Quarterly, No. 74. (In Persian)


21. Saghafi, Mojtaba (1994): the Main Population in the Development Planning, Agricultural Economics Journal and Special Issue of Population and Human Resources, No. 6. (In Persian)


22. Saraee, Mohamadhosyn., Esmailpour, Mohamad (2012):  Evaluation of Interaction of Urban Influence Areas in the Urban Network of East Azerbaijan Province (Using Gravity Model and Flow Analysis Method), Geographic Quarterly Journal, Year 27, Issue Second, summer 2012, issue number 105. (In Persian)


23. Sorur, Rahim (2005): Applied Geography and Land Reconstruction, First Printing, Tehran, Publications (In Persian)


24. The Special commandos of Kashan (2016), (In Persian)

25. 26. Addel Azar, The President’s Office Deputy of Strategic Planning and Control Statistical Center of Iran, National Population and Housing Census 2011 (1390): Selected Findings.


26.  Blacksell, Mark. (2006), Political Geography; New York: Rutledge.


27.  Dikshit, Rammesh Dutta. (1995), Political Geography; second edition, New Delhi, Tata Mc.