امکان سنجی نواحی مستعد کشت پسته در شهرستان دامغان با استفاده از رهیافت ویکور
الموضوعات :
فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
مهدی پورطاهری
1
,
علی احمدآبادی
2
,
مهناز رهبری
3
1 - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2 - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
3 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
تاريخ الإرسال : 08 الأحد , جمادى الأولى, 1435
تاريخ التأكيد : 15 الإثنين , ربيع الثاني, 1437
تاريخ الإصدار : 11 الخميس , ربيع الثاني, 1437
الکلمات المفتاحية:
امکان سنجی,
روش تصمیمگیری چند معیاره,
روش ویکور,
کشت پسته,
دامغان,
ملخص المقالة :
پسته با ارزش اقتصادی بسیار بالا نقش ویژهای در صادرات غیر نفتی ایران دارد و شناسایی مناطق مستعد کشت آن در سطح کشور، زمینه را برای برنامهریزیهای لازم در مورد آن فراهم خواهد کرد. از آنجاییکه هر یک از محصولات کشاورزی، شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را میطلبد، لذا کارشناسان، توجه ویژهای به آمایش سرزمین داشته و بر پایه مدلهای اکولوژیکی- سرزمینی، منابع زمین را با روشهای مناسب؛ شناسایی، ارزیابی و به منظور اهداف خاصی، قابلیتسنجی مینمایند. هدف از این تحقیق، شناسایی پتانسیل توان اکولوژیکی مناطق کشت پسته در شهرستان دامغان میباشد که در این راستا، با در نظر گرفتن نیازهای اکولوژیک پسته، شاخصهای توپوگرافی (ارتفاع، شیب)، زمینشناسی، بارش، رطوبت نسبی و دما، تهیه و مورد استفاده و تحلیل قرار گرفته است و سپس با استفاده از روشهای تصمیمگیری چند معیاره (MCDM) مبتنی بر روش ویکور و به کمک محیط نرمافزاری ArcGIS مدلسازی و تحلیل فضایی اطلاعات صورت گرفته و بر اساس آن اراضی شهرستان دامغان از نظر قابلیت کشت پسته، ارزیابی و طبقهبندی شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده کارایی روش ویکور در سنجش قابلیت اراضی برای کشت پسته بوده و بر اساس آن شهرستان دامغان به پنج بخش بسیار مناسب، مناسب، متوسط، ضعیف و نامناسب تقسیم شده است. اراضی بسیار مناسب و مناسب، بر روی هم 96/68 درصد و اراضی متوسط، 76/21 درصد که بر روی هم، این اراضی، عمدتاً در دهستانهای قهاب رستاق، قهاب صرصر، حومه و دامنکوه قرار دارند و اراضی ضعیف و نامناسب، 24/9 درصد از مساحت شهرستان را به خود اختصاص داده است که عمدتاً در دهستانهای رودبار، تویه دروار و نوارهای بسیار باریکی از دهستانهای دامنکوه و حومه را به خود اختصاص داده است.
المصادر:
اعظمزاده شورکی، مهدی؛ محمود گردی، رحیم؛ خلیلیان، صادق و ابوالقاسم مرتضوی (1390): «بررسی بازار صادراتی پسته ایران»، فصلنامه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، شماره 3، تهران، صص 115-100.
امیری، مقصود (1390): «تعیین جایگاه مدیریت فناوری در بانک سپه با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای و ویکور»، مجله چشم انداز مدیریت صنعتی، شماره 4، تهران، صص 188-167.
جعفربیگلو، منصور و زهرا مبارکی (1387): «سنجش تناسب اراضی استان قزوین برای کشت زعفران بر اساس روش های تصمیم گیری چند معیاره»، فصلنامه پژوهش های جغرافیای طبیعی، شماره 66، تهران، صص 119-101.
شعاعی، علیرضا (1389): «مدیریت باغ پسته»، نشریه برزگر، شماره 1048، تهران، صص 28-24.
فتاحی اردکانی، احمد (1375): «تحلیل بهره وری عوامل مؤثر بر تولید پسته (شهرستان اردکان)»، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
فال سلیمان، محمود و حجت اله صادقی (1392): «تحلیل توانمندی های بخش کشاورزی استان خراسان جنوبی در راستای توسعه پایدار با استفاده از مدل «SWOT، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 30، زاهدان، صص 156-139.
فیضی زاده، بختیار؛ ابدالی ،حسین؛ رضایی بنفشه، مجید و غلامحسین محمدی (1391): «پهنه بندی قابلیت کشت گندم دیم در سطح استان آذربایجان شرقی با استفاده از تحلیل های مکانی GIS»، نشریه زراعت، شماره 96، تربیت حیدریه، صص 91-75.
لشکری، حسن و علی رضایی (1390): «مکان یابی نواحی مستعد کشت کلزا در منطقه سرپل ذهاب»، فصلنامه پژوهش های جغرافیای طبیعی، شماره 78، تهران، صص 48-29.
مهرنژاد، محمدرضا و امان اله جوانشاه (1389): سند راهبردی تحقیقات پسته ایران، مؤسسه تحقیقات پسته کشور، نشر جمهوری، چاپ اول، تهران.
نوجوان، مهدی؛ محمدی، علی اصغر و اسماعیل صالحی (1390): «کاربرد روش های تصمیم گیری چند معیاره در برنامه ریزی شهری و منطقه ای با تأکید بر روش های topsis و «saw، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 28، تهران، صص 296-285.
مطهری نژاد، علی اکبر (1381): اثرات جغرافیایی کشت پسته در توسعه روستایی دهستان قهاب رستاق دامغان، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
Chu, M.T. shyu, J. Tzeng, G.H. Khosla, R, (2007): comparison among three analytical methods for knowledge communities group-decision analysis, Expert systems with applications,pp: 1011-1024.
Devi, K (2011): Extension of VIKOR method in intuitionistic fuzzy environment for robot selection, Expert systems with application, pp: 14163-14168.
Duke J.A. (2001): Handbook of nuts. CRC Dress,Boca, Raton.FL.
Liou, J. Tsai,H. Chieh,Y. Rong,H. Hshiung,G (2011): A modified VIKOR multiple-criteria decision method for improving domestic airlines service quality, Journal of Air Transport Management, pp: 57-61.
Yang,O. ping,Y.How,M. Hshiung T (2011): A VIKOR technique based on DEMATEL and ANP for information security risk control assessment, information Sciences, pp: 1-19.
Opricovic Serafim, T, Gwo-Hshiung, (2004): Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS, European Journal of operational Research 154, pp: 445-455.
Shemshadi,A. Shirazi, H. Toreihi, M, Tarokh, M.J. (2011): A fuzzy VIKOR method for supplier selection based on entropy measure for objective weighting, Expert systems with applications, pp: 12160-12167.
