تحلیلی بر مدیریت تقاضای سفر در راستای حمل و نقل پایدار شهری (موردپژوهی: کلانشهر تهران)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

صابر محمدپور ¹ , مظفر صرافی ² , جمیله توکلی نیا ³

1 - استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه گیلان، رشت ایران
2 - دانشیار گروه برنامه ریزی منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 27 الخميس , جمادى الثانية, 1436 تاريخ التأكيد : 12 الخميس , شعبان, 1437 تاريخ الإصدار : 13 الأربعاء , رجب, 1437

الکلمات المفتاحية: کلانشهر تهران, مدیریت سفر, مدل پیشنهادی برای دریافت عوارض, حمل و نقل پایدار شهری,

ملخص المقالة :

امروزه مدیریت تقاضای سفر به عنوان یکی از راهکارهای نیل به حمل و نقل پایدار شهری مطرح می‌باشد. فراگیر شدن این موضوع در کلانشهرهای مختلف جهان و اهتمام پژوهشگران با رویکردهای گوناگون به این مسأله، منجر به پیدایش راهکارها و مدل‌های مختلفی در راستای تکامل مدیریت تقاضای سفر شده‌ است. در این بین مدیریت شهری کلانشهر تهران نیز اخیراً در کنار عرضه زیرساخت‌های حمل و نقلی، به راهکارهای مدیریت تقاضای سفر توجه می‌کند. هدف پژوهش حاضر  ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻱ و ارائه مدل محاسباتی برای ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻲ ﺍﺯ استفاده‌کنندگان ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻱ شخصی در کلانشهر تهران به عنوان یکی از راهکارهای مدیریت تقاضای سفر می‌باشد. پرسش اصلی در پژوهش این است که آیا ﺍﺧﺬ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻭ ﺗﺼﺎﻋﺪﻱ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻱ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ متغیرهای بکار رفته در مدل پیشنهادی، می‌تواند با ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭی و کاهش ﺩﺭ ﻣﺼﺮﻑ ﺳﻮﺧﺖ، به محدود کردن استفاده از خودروی شخصی و استفاده بیشتر از حمل‌و‌نقل عمومی کمک کند؟ روش تحقیق با توجه به موضوع و اهداف پژوهش، توصیفی‌– تحلیلی است. این پژوهش در سه مرحله مطالعات اسنادی، اطلاعات میدانی و تجزیه و تحلیل اطلاعات به دو روش کتابخانه‌ای و میدانی انجام شده است. در بخش تحلیل، ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻲ، ﺳﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮ ‌"نوع خودرو (k)" ،‌"عمر خودرو (A)" ‌و ‌"میزان مسافت پیموده شده (L)"‌ بر اساس ﻣﺎﻟﻴﺎﺕ ﭘﺎﻳﻪ ([1]T_B) ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺳﺎﻻﻧﻪ، ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که با اعمال سه متغیر مذکور برای دریافت عوارض با استفاده از ﺗﺎبع ﻧﺮﺥ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﻧﻬﺎﻳﻲ^[2] ﺧﻮﺩﺭﻭ: ‌T_F=‌f(k,‌A,‌L)، ﻛﺎﻫﺶ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻭﺳـﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴـﻪ ﺷﺨـﺼﻲ ﻭ ﺍﻓـﺰﺍﻳﺶ ﻣﻄﻠﻮﺑﻴﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮمی ﺑﻪ عنوان گزینه جایگزین تحقق خواهد. در انتها نیز با استفاده از تکنیک ‌S.W.O.T به ارزیابی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای عملیاتی نمودن راهکارهای مدل پیشنهادی در کلانشهر تهران پرداخته شده است.



[1] . Base Tax                                                                                                                                                                                          


[2] . Final Tax

المصادر:

1. حبیبیان، میقات و محمد کرمانشاه (1390): «چندسیاستی رویکردی نوین در مدیریت تقاضای حمل و نقل شهری»، مجله مهندسی عمران شریف، ویژه حمل و نقل شهری، دوره 2-27، شماره 3، تهران صص 23-25.


2. سالنامه آماری شرکت مطالعات جامع حمل و نقل و ترافیک تهران (1390): معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، تهران.


3. شاهی، جلیل (1385): مهندسی ترافیک، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ هشتم، تهران.


4. Eva, Kassens. (2009): Sustainable Transportation (an International Perspective), Projections Volume 9 Mit Journal of Planning, New York


5. De Palma, A. & Lindsey, R. (2001): Transportation: Supply and Congestion", International Encyclopedia of the Social and  Behavioral Sciences, Elsevier, 1st ed., pp. 152- 158


6. Cao, X. & Mokhtarian, P.L. (2005): How Do Individuals Adapt Their Personal Travel? A Conceptual Exploration of the Consideration of Travel-Related Strategies", Transport Policy, 12(3), pp. 199-206.


7. Litman, T. (2003):The online TDM Encyclopedia: Mobility Management Information Gateway", Transport Policy, 10, pp. 245-249


8. Marshall, S.; Banister, D. &McLellan, A. (1997): A Strategic Assessment of Travel Trends and Travel Reduction Strategies", Innovation: The European Journal of the Social Sciences, 10, pp. 289-304


9. Litman, T. (2010): Online TDM Encyclopedia, [Cited 2010 August 21], Available From: Http://Www.Vtpi.Org.


10. SuryaRaj Acharya, S. M. (2007): Motorization and role of Mass Rapid Transportation In East Asian Megacities. IATSS RESEARCH.


11. CST, (. f. (2005): Defining Sustainable Transportation. Retrieved 2010, from www.centerforsustainabletransportation.org.


12. ECMT. (2004): Assessment and Decision Making for Sustainable Transport. Europian Conference of Transportation and The OECD.


13. Hazel, G. a. (2007): Megacities challenges. Munich: Siemens AG.


14. Humphrey, A. (2004): The origins of the SWOT analysis model . Retrieved November 17, 2010, from www.businessballs.com.


15. ITDP. (2010): our cities ourselves, 10 principles for transport in urban life. ITDP.


16. K.Hardy, D. (2011): Sustainability 101: A primer for ITE members. ITE Journal , 28-34.


17. Kim, G., & Rim, J. (2000): Seoul's Urban Transportation Policy and Rail Transit Plan, Present and Future. Japan Railway & Transportation Review , 25-31.


18. Litman, T. (2010): Developing Indicators for Sustainable and Livable Transport Planning . Victoria Transport Policy Institute.


19. OECD. (1998): Environmentally Sustainable Transport. Retrieved 2010, from www.oecd.org.