حركت فرا نشانه‌ای فرايند تحوّل ِگفتمانِ پويا با رویکرد نشانه- معناشناسی در رمان «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» اثر زويا پيرزاد
الموضوعات : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
1 - استاديار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، ایران
الکلمات المفتاحية: نشانه - معناشناسي, زويا پيرزاد, گفتمان, تحوّل پويای كلام, چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم,
ملخص المقالة :
گفتمان در كلام يا متن، موجب ايجاد شكل‌گيری فرآيندی معنايی مي‌شود و اين فرآيند معنايی در پی كشف بنيان‌های متقابل و درهم تنيدۀ نشانه‌ها با یکدیگر است. معناشناسي، كلام را مجموعه‌ای منسجم و معنادار مي‌داند كه جريانی جهت‌دار در آن وجود دارد. زبان نيز دارای زوايای معنايی مختلفی است كه فقط بخشی از آن در قالب گفتمان ظهور و بروز می‌یابد و لازمه نزديك شدن به معناهای گريزان دست يافتن به مراحل تحولی گفتمان پويا است كه اين مقاله سعی دارد با بررسی برخی از مراحل تحول زبان در «رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» اثر زويا پيرزاد تا حدودی معناهای گريزان در اين رمان را با روشی توصيفی – تحليلی بر پايۀ بررسی و تحليل داده‌ها ارزيابی نمايد. زويا پيرزاد با حركتی ملايم سعی دارد عوامل فاعلی در رمان را به حركت و پويايی وادار كند و نتيجه مطلوب را از آن استنتاج نمايد. شكل توصيفی رمان عامل كُندی گفتمان پويا و تحول گفتمانی گرديده است.
• پيرزاد، زويا (1398)، چراغ‌ها را من خاموش مي‌كنم، تهران: مركز.
• تولان، مايكل (1386)، روايت شناسی درآمدی بر زبان شناختي- انتقادي، ترجمۀ سيده فاطمه علوی و فاطمه نعمتي، تهران، سمت.
• دانسي، مارسل (1387)، نشانه‌شناسی رسانه‌ها، ترجمۀ گودرز ميرانی و بهزاد دوران، تهران: چاپار.
• داودی مقدّم، فريده (1392)، «تحليل نشانه ـ معناشناختی شعر آرش كمانگير و عقاب، تحوّل كاركرد تقابلی زبان و فرآيند تنشي»، جستارهای زباني، دورۀ چهارم، شمارۀ اوّل (پياپی 13).
• رحيمی سجاسي، داوود (1393)، نشانه‌شناسي، پژوهشكدۀ باقرالعلوم.
• سجودي، فرزان (1387). نشانه‌شناسی كاربردي. تهران: علم.
• شعيري، حمیدرضا و ترانه وفايی (1388). راهی به نشانه – معناشناسی سيال. تهران: علمی و فرهنگي.
• شعيري، حميدرضا (1395). تجزیه‌وتحلیل نشانه معناشناسی گفتمان. تهران: سمت.
• ــــــــــــ (1385)، تجزیه‌وتحلیل نشانه معناشناختی گفتمان، چاپ اوّل، تهران: سمت.
• ـــــــــــــ (1397). مبانی معناشناسی نوين. تهران: سمت.
• ـــــــــ (1388). «از نشانه‌شناسی ساختگرا تا نشانه – معناشناسی گفتماني». فصلنامۀ نقد ادبي. سال 2. شماره 8.
• عباسي، علی (1395)، نشانه معناشناسی روایی مکتب پاریس جایگزینی نظریۀ مُدَلیته‌ها بر نظریۀ کنشگران: نظریه و عمل تهران: انتشارات دانشگاه شهيد بهشتي.
• عبّاسي، علی و بابك معين (1388)، «معناشناسی روايت»، پژوهش‌نامۀ علوم انساني، ش 37.
• گرِماس، آلژيراداس ژولين (1389). نقصان معنا. ترجمۀ حميدرضا شعيري. تهران: علم.
• گيررتس، ديرك (1393)، نظريه‌های معنی‌شناسی واژگاني. ترجمۀ كوروش صفوي. تهران: علمي.
• مكاريك، ايرناريما، دانش‌نامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوي، تهران: آگه.
• نيلي‌پور، رضا (1394)، زبان‌شناسی شناختي، دومين انقلاب معرفت‌شناختی در زبان شناختي، تهران: هرمس.
• Courtes, J. (1991). Semiotique du Language. Paris: Hachette. états d’âme. Paris: Seuil.
• Fontanille, J. (1999). Sémiotique et littérature. Essais de méthode. Paris: PUF.
• __________, J. (1998). Sémiotique du discours. Limoges: PUF.
• -Greimas, A. J. et Fontanille, J. (1991). Sémiotique des passions. Des états de choses aux
• Greimas, A.J. (1972). Essais de Sémiotique Poétiques. Paris: Larousse.
• __________Structural Semantics. Lincoln, NB: Univercity of Nebraska Press.
• Hjelmslev L. (1985),Essais linguistiques,Paris,Minuit.
• Lacan,J, (1999). Ecrits 1. Paris: Seuil.
• Landowski, E. (2005). "Les Interactions Risquées". Nouveaux Acts Semmiotiques. Limoges: Pulim.
• Portner, Paul & Barbara Hall Partee. (2002). Formal semantics: the essential readings. Blackwell Pub
