بررسی معناشناسی الفاظ و عبارات قرآنی مؤثر در شبهات کلامی و فقهی پیرامون عصمت پیامبران الهی

الموضوعات :

سیدمحمد موسوی محمدنژاد ¹ , سیدحسام الدین حسینی ² , میثم امانی ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 - استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، مرکز تحقیقات پژوهش های قرآنی با رویکرد سبک زندگی اسلامی ، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
3 - استادیار، گروه معارف اسلامی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی ، اهواز، ایران.

تاريخ الإرسال : 25 الخميس , صفر, 1446 تاريخ التأكيد : 14 الثلاثاء , ربيع الأول, 1446 تاريخ الإصدار : 21 الثلاثاء , ربيع الأول, 1446

الکلمات المفتاحية: معناشناسی, الفاظ و عبارات قرآنی, شبهات کلامی و فقهی, عصمت پیامبران ,

ملخص المقالة :

هدف از پژوهش حاضر، بررسی معناشناسی الفاظ و عبارات قرآنی مؤثر در شبهات کلامی و فقهی پیرامون عصمت پیامبران الهی بود. ضمن بيان عوامل دگرگوني معاني الفاظ و عبارات موهم شبهات کلامی برخواسته از الفاظ، به تعيين واژگان و عبارات مؤثر در پيدايش شبهات کلامی پيرامون عصمت انبياء وكشف مراد استعمالي الفاظ بپردازد تا زمينه ي دستيابي به شواهد و قرائن مؤثر در تعيين مقاصد جدي الهي از وضع الفاظ باشد و راهي براي پاسخ به شبهات برآمده از الفاظ و عبارات قرآني در حوزه ی عصمت انبياء الهي فراهم شود. اهميت اثبات عصمت انبياء الهي نهفته در فلسفه ي بعثت آنان يعني هدايت جوامع بشري است كه اين هدايت در دو بعد (ارائه طريق) و (ايصال به مطلوب) چه از راه اجراي تشريع و ايجاد حکومت و چه از راه تزكيه و تعليم قابل بررسي است- عصمت در مراحل تلقي، ابلاغ، اجرا و عمل به وحي يکي از لوازم و ويژگي هاي پيامبران الهي است؛ با ين وجود برخي در اصل موضوع و يا در گستره و ابعاد آن تشکيك نموده اند گرچه از دير باز شبهات در عصمت انبياء مطرح بوده و بيشتر جنبه ي شبه و آراء کلامی و باورهاي اعتقادي داشته است اما در سده هاي اخير وسيله اي براي هجمه به اصل اسلام و خدا پرستي، تشکيك در دريافت وحي، تنزل مقام انبياء، رد عصمت ائمه و عدم لزوم اطاعت از منجي آخر الزمان منجر مي شود. كه اين ضرورت بحث را آشکار مي سازد. 

المصادر:

ابن فارس، ابوالحسین، (1418)، معجم مقاییس اللغة، بیروت، دارالفکر.
ابن منظور، (1414)، لسان العرب، چاپ 3، بیروت، دارالفکر.
حسینى تهرانى، سید محمد حسین، (1426)، امام شناسى، چاپ 3، مشهد، نشرعلامه طباطبایی.
خویى، ابوالقاسم، (1430)، البیان فى تفسیر القرآن، ایران-قم، موسسة احیاء آثار الامام الخوئی.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد، (1412)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، دار الشامیة.
ربانی گلپایگانی، علی، (1382)، ایضاح المراد فی شرح کشف المراد، قم، انتشارات مرکز مدیریت.
____________ (1391)، وحی شناسی، قم، رائد.
سبحانى تبریزى، جعفر، (1421)، مفاهیم القرآن، چاپ 4، قم، مؤسسة الإمام الصادق%.
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم، (1361)، تفسیر القرآن الکریم، چاپ 2، قم، بیدار.
طباطبایى، محمدحسین، (1390)، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ 2، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طبرسى، فضل بن حسن، (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ 3، تهران، ناصر خسرو.
طوسى، محمد بن حسن، (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
فاضل مقداد، (1405)، إرشاد الطالبین إلى نهج المسترشدین، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی).
فخر رازی، محمد بن عمر، (1420)، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، چاپ 3، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، (1415)، تفسیر الصافی، چاپ 2، تهران، مکتبة الصدر.
کلینی، محمد بن یعقوب، (1407)، الکافی، تحقیق: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، چاپ 4، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، (1403)، بحار الأنوار، چاپ 2، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
مکارم شیرازى، ناصر، (1371)، تفسیر نمونه، چاپ 10، تهران، دار الکتب الإسلامیة.