سبک‌شناسی پیکره‌ای ازنظریه تا کاربرد
الموضوعات : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
مهرداد سپهری
1
(Department of English, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran)
الکلمات المفتاحية: پیکره, سبک‌شناسی پیکره‌ای, خطوط واژه‌نما, نرم‌افزار بسامدنگار,
ملخص المقالة :
این مقاله به منظور معرفی یکی از نوآوری‌های علم زبانشناسی طی دو دهه اخیر و کاربرد فن‌آوری‌های نوین در سبک‌شناسی ادبی که آن را سبک‌شناسی پیکره‌ای نامیده‌اند نوشته شده است. زبانشناسی پیکره‌ای خود ماحصل رشد و پیشرفت شاخه زبانشناسی نقش‌گرای هلیدی از اواسط دهه 1970 میلادی از یک‌سو و توسعه فن‌آوری‌های رایانه‌ای و ارتباطات دیجیتالی در دو دهه پایانی قرن بیستم از دیگر سوی بوده است. بدین ترتیب در قسمت اول مقاله به بنیادهای نظری زبانشناسی پیکره‌ای، روش‌ها و ابزار‌‌های موردنیاز در بکار بستن پیکره‌ها و ارائه چند نمونه عملی از تحلیل‌‌های پیکره بنیاد در پژوهش‌‌های زبانشناسی پرداخته شده است. مقاله ضمن معرفی یکی دیگر از کاربردهای پیکره‌‌های زبانی در مطالعات ادبی و خصوصاً سبک‌شناسی ادبی به تاریخچه شکل‌گیری و پدیدار آمدن سبک‌شناسی پیکره‌ای که طی یک دهه گذشته یعنی از 2010 میلادی به بعد پا به عرصه وجود گذاشته است ادامه می‌یابد و با ارائه چند نمونه از مطالعات سبک‌شناسی ادبیات داستانی زبان انگلیسی و توصیه‌‌های عملی به علاقه‌مندان این‌گونه پژوهش‌‌های پیکره بنیاد خاتمه می‌یابد.
• حسینی معصوم، سیدمحمد (1391). کاربرد پیکره‌‌های تک‌زبانه تخصصی برای تعیین معادل‌‌های مناسب در ترجمه. مطالعات زبان و ترجمه (دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد)، دوره 45 شماره3 صص 65-85.
• ذوالفقار کندری، زهره؛ موسوی میانگاه، طیبه؛ روشن، بلقیس (1398). مقایسه روش‌های کلاسیک و روش‌های مبتنی بر اندازه‌های آماری پیکرهبنیاد در استخراج خودکار واژه‌های پایه علوم پزشکی به روش بسامدی. پژوهش‌نامه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، شماره 8 (1) صص 224-227.
• سپهری، مهرداد (1385). بسامدنگاری و دستاوردهای آن در آموزش. مجله زبان و زبانشناسی. سال دوم، شماره ۲، صص 47-60.
• شمیسا، سیروس (1378). کلیات سبک‌شناسی. چ 5. تهران: فردوس.
• عاصی، مصطفی. (1382). از پیکره زبانی تا زبانشناسی پیکره‌ای. مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس زبانشناسی. تهران دانشگاه علامه طباطبائی. صص 484-495.
• غفّاری، محمّد، نجومیان، امیرعلی. (1391). گفتمان غیرمستقیمِ آزاد و اهمیت آن در سبک‌شناسی روایت: بررسی مقابله‌ای داستان‌‌های مدرنیستی و پیشامدرنیستی. نقد زبان و ادبیات خارجی. دوره 5، شماره 1، صص 1-34.
• موسوی، سید حمزه، عموزاده، محمد. (1398). بررسی انگیزه باهم آیی واژگانی بر پایه معناشناسی قالبی: نمونه موردی «دست». زبانشناسی و گویش‌‌های خراسان. دوره 11 شماره 1، صص 193-225.
• References
• Anthony, L. (2024). AntConc (Version 4. 3. 0) [Computer Software]. Tokyo, Japan: Waseda University. Available from https: //www. laurenceanthony. net/software
• Archer, D. and Bousfield, D. (2010). ‘See better, Lear’? See Lear better! A corpus-based pragma-stylistic investigation of Shakespeare’s King Lear. In: B. Busse and D. McIntyre, eds. Language and style. London: Routledge, 183–203.
• Baayen, R. Harald. (2009). "41. Corpus linguistics in morphology: Morphological productivity". Volume 2: An International Handbook, edited by Anke Lüdeling and Merja Kytö, Berlin, New York: De Gruyter Mouton, pp. 899-919. https: //doi. org/10. 1515/9783110213881. 2. 899
• Baker. P. (2006). Using Corpora in Discourse Analysis. A&C Black.
• Beikian, A. Esmailnia, S. (2023). Effectiveness of Data-Driven Learning in Reducing Phrasal Verb-related Errors among Intermediate English as a Foreign Language Learners, Iranian Journal of English for Academic Purposes, 12 (1), 1-18.
• Biber, D. 2011. Corpus linguistics and the scientific study of literature: Back to the future? Scientific Study of Literature, 1 (1), 15–23.
• Biber, D., Conrad, S. and Cortes, V. (2004). If you look at. . .: Lexical bundles in university teaching and textbooks. Applied Linguistics, 25 (3), 371–405.
• Biber, D., Conrad, S., Finegan, E., Leech, G. and Johansson, S. (1999 ). Longman grammar of spoken and written English. Harlow: Longman.
• Burrows, J. (1987). Computation into criticism: A study of Jane Austen’s novels and an experiment in method. Oxford: Clarendon.
• Burrows, J. (1997). Style. In: E. Copeland and J. McMaster, ed. The Cambridge companion to Jane Austen. Cambridge: Cambridge University Press, 1997, 170–188. Cambridge Collections Online, Cambridge University Press, http: //doi. org/0. 1017/CCOL0521495172
• Burrows, J. (2004). Textual analysis. In: S. Schreibman, R. Siemens and J. Unsworth, eds. A companion to digital humanities. Oxford: Blackwell, 323–348.
• Busse, B. (2010). Speech, writing and thought presentation in a corpus of nineteenth-century English narrative fiction. University of Bern.
• Carter, R. (2010). Methodologies for stylistic analysis: Practices and pedagogies. In: B. Busse and D. McIntyre, eds. Language and style. Basingstoke: Palgrave, 55–68.
• Cheng, W. (2010). What can a corpus tell us about language teaching? In A. O’Keeffe and M. McCarthy, eds. The Routledge Handbook of Corpus Linguistics. Routledge: Taylor & Francis, 319-332.
• Culpeper, J. (2009). Keyness: Words, parts-of-speech and semantic categories in the character-talk of Shakespeare’s Romeo and Juliet. International Journal of Corpus Linguistics, 14 (1), 29–59.
• Dillon, L. G. (2006). Corpus, creativity, and cliché: Where statistics meet aesthetics. Journal of Literary Semantics, 35, 97–103.
• Fischer-Starcke, B., 2009. Keywords and frequent phrases of Jane Austen’s Pride and Prejudice. International Journal of Corpus Linguistics, 14 (4), 492–523.
• Flowerdew, L. (2012). Corpora and language education. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• Glynn, D. , & Robinson, J. A. , eds. (2014). Corpus Methods for Semantics: Quantitative Studies in Polysemy and Synonymy. John Benjamins.
• Hockey, S. (2004). The history of humanities computing. In: S. Schreibman, R. Siemens and J. Unsworth, eds. A companion to digital humanities. Oxford: Blackwell, 3–19.
• Hoey. M. (2007). Lexical priming and literary creativity. In: M. Hoey, M. Mahlberg, M. Stubbs and W. Teubert, Text, discourse and corpora. Theory and analysis. London: Continuum, 7–29.
• Hoover, D. (2007). Corpus stylistics, stylometry, and the styles of Henry James. Style, 41 (2), 174–255.
• Hoover, D. (2013). Quantitative analysis and literary studies. In: R. Siemens and S. Schreibman, eds. A companion to digital literary studies. Oxford: Blackwell, 517–533.
• Hunston, S. (2022). Corpora in Applied Linguistics (2nd edition). Cambridge: Cambridge University Press.
• Jeffries, L. and McIntyre, D. , 2010. Stylistics. Cambridge: Cambridge University Press.
• Kennedy, G. (1998). An Introduction to Corpus Linguistics. London: Longman.
• Kübler, N. and Aston, G. (2010). Using corpora in Translation. In A. O’Keeffe and M. McCarthy, eds. The Routledge Handbook of Corpus Linguistics. Routledge: Taylor & Francis, 501-515.
• Leech, G. and Short, M. )2007 (. Style in fiction. A linguistic introduction to English fictional prose (2nd edition). Harlow: Pearson Education.
• Louw, W. E. )1993 (. Irony in the text or insincerity in the writer? The diagnostic potential of semantic prosodies. In: M. Baker, G. Francis and E. Tognini-Bonelli, eds. Text and technology: In honour of John Sinclair. Amsterdam: John Benjamins, 157–174.
• Louw, W. E. )1997 (. The role of corpora in critical literary appreciation. In: A. Wichman, S. Fligelstone, T. McEnery and G. Knowles, eds. Teaching and language corpora. Harlow: Addison Wesley Longman, 240–251.
• Mahlberg, M. (2005). English general nouns: A corpus theoretical approach. Amsterdam: John Benjamins.
• Mahlberg, M. (2007). Clusters, key clusters and local textual functions in Dickens. Corpora, 2 (1), 1–31.
• Mahlberg, M. (2012). Corpus analysis of literary texts. In: C. A. Chapelle, ed. The encyclopedia of applied linguistics. Blackwell.
• Mahlberg, M. (2013). Corpus stylistics and Dickens’s fiction. New York and London: Routledge.
• Mahlberg, M. (2014). Corpus Stylistics. In M. Burke, eds. The Routledge Handbook of Stylistics. Routledge: Taylor & Francis, 378-392.
• Mahlberg, M. and McIntyre, D. (2011). A case for corpus stylistics: Ian Fleming’s Casino Royale. English Text Construction, 4 (2), 204–227.
• Mahlberg, M. and Smith, C. (2010). Corpus approaches to prose fiction: Civility and body language in Pride and Prejudice. In: D. McIntyre and B. Busse, eds. Language and style. Basingstoke: Palgrave Macmillan, 449–467.
• Marelli, M. (2019). Quantitative Methods in Morphology: Corpora and Other “Big Data” Approaches. Oxford Research Encyclopedia of Linguistics. Retrieved 7 Jun. 2024, from https: //oxfordre. com/linguistics/view/10. 1093/acrefore/9780199384655. 001. 0001/acrefore-9780199384655-e-602.
• McIntyre, D. (2010). Dialogue and characterization in Quentin Tarantino’s Reservoir Dogs: A corpus stylistic analysis. In: D. McIntyre and B. Busse, eds. Language and style. Basingstoke: Palgrave Macmillan, 162–182.
• McIntyre, D. and Busse, B. , eds. (2010). Language and style. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• O'Keeffe, A. , & McCarthy, M. J. (Eds. ). (2022). The Routledge Handbook of Corpus Linguistics (2nd ed. ). Routledge. https: //doi. org/10. 4324/9780367076399
• Oveidi, M. , Sepehri, M. , & Shafiee, S. (2022). Differential Effects of Input/Output Tasks on Learning English Collocations by Iranian EFL Learners Through the Corpus-Based Instruction. Journal of Modern Research in English Language Studies, 9 (4), 143-168.
• Rayson, P. (2008) ‘From keywords to key semantic domains’. International Journal of Corpus Linguistics, 13 (4): 519–549.
• Ruhleman, C. (2010). What can a corpus tell us about pragmatics? In Anne O’Keeffe and Michael McCarthy (2010). The Routledge Handbook of Corpus Linguistics. Routledge, Taylor & Francis. 288-301.
• Scott, M. (2012). WordSmith Tools version 6. Liverpool: Lexical Analysis Software.
• Sepehri, M. (2015). The effects of data-driven learning on Iranian EFL learners’ writing skills development [Doctoral dissertation, University of Birmingham] University of Birmingham Research Repository. https: //etheses. bham. ac. uk/id/eprint/6267/
• Sinclair, J. , ed. (1987). Looking up. An account of the COBUILD project in lexical computing. London: HarperCollins.
• Sinclair, J. (1998). Corpus evidence in language description, In Gerry Knowles, Tony McEnery, Stephen Fligelstone, Anne Wichman, (Eds. ) Teaching and language corpora. Longman pp. 27-39.
• Sinclair, J. (2004). Trust the text. Language, corpus and discourse. London: Routledge.
• Spitzer, L. (1948). Linguistics and literary history. Princeton: Princeton University Press.
• Starcke, B. (2006). The phraseology of Jane Austen’s Persuasion: Phraseological units as carriers of meaning. ICAME Journal, 30, 87–104.
• Stubbs, M. (2005). Conrad in the computer: Examples of quantitative stylistics Methods. Language and Literature, 14 (1), 5–24.
• Thornbury, S. (2010). What can a corpus tell us about discourse? In Anne O’Keeffe and Michael McCarthy. The Routledge Handbook of Corpus Linguistics. Routledge, Taylor & Francis. 270-287.
• Toolan, M. (2009). Narrative progression in the short story: A corpus stylistic approach. Amsterdam: John Benjamins.
• Viana, V. , Fausto, F. and Zyngier, S. (2007). Corpus linguistics and literature: A contrastive analysis of Dan Brown and Machado de Assis. In: S. Zyngier, V. Viana and J. Jandre, eds. Textos e leituras: Estudos empíricos de língua e literature. Rio de Janeiro: Publit, 233–256.
