دستگاه فعل در گویش طاری
الموضوعات :
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی،دانشگاه ازاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: گویش طاری, گویش‌های مرکزی, مشخصه‌های تصریفی, ستاک‌های فعل, ساخت کُنایی,
ملخص المقالة :
هدف از نگارش این مقاله توصیف و بررسی دستگاه فعل در گویش طاری از گروه گویش‌های مرکزی ایران است. طار روستایی کهن است که در دهستان طَرق‌رود و در بخش مرکزی شهرستان نطنزِ استان اصفهان قرار گرفته است. گویش طاری یکی از گویش‌های بازمانده از زبان پارتی میانه و از شاخۀ شمالِ‌غربی زبانهای ایرانی نو است که با گویش‌های طَرقی، کِشه‌ای و برخی دیگر از گویش‌های منطقة نطنز که دارای ساخت کُنایی هستند، همانندی و شباهت‌هایی دارد. در این پژوهش، با ارائة شواهد و نمونه‌هایی از گویش طاری، ضمن معرفی مشخصه‌های تصریفی این گویش مانند زمان، وجه، نمود، جهت، سببی‌سازی، مطابقه (با وندهای فاعلی و ضمیرهای پی‌بستی) و منفی‌سازی؛ هم‌چنین رابطة تصریفی ستاک حال و گذشته و صفت مفعولی و مصدر، شیوة ساخت صیغگان‌های مختلف فعل ارائه و توضیح داده شده است. داده‌های مقالة حاضر تماماً به روش میدانی و از طریق مصاحبه و گفتگو با سه گویشور میان‌سال و سالمندِ طاری گردآوری شده است.
آهوَر، رفعت‌الزمان (1348)، بررسی سیستم کارواژه در گویش تار، پایان‌نامة کارشناسی ارشد گروه زبان‌شناسی دانشگاه تهران (به راهنمایی دکتر بهرام فره‌وشی)
اسماعیلی، محمّدمهدی (1390)، گنجینة گویش‌های ایرانی (استان اصفهان 1)، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
1
- Lecoq, P. (1989), “Les dialectes du centre de l`Iran”, Compendium Linɡuarum Iranicarum, ed. R.Schmitt, Wiesbaden, pp.313-326. 2
- Locoq, P. (2002), Recherches sur les dialectes kermaniens (Iran central), Acta Iranica 39, Leuven.
