کاربست تکنیک فراترکیب در استراتژی اکوسیستم کسب‌وکارهای پلتفرمی در صنعت گردشگری
الموضوعات :
بهاره آذران فر
1
,
صفیه مهری نژاد
2
,
احمدرضا کسرایی
3
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد، مدیریت صنعتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار، مدیریت مالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - استادیار، مدیریت صنعتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: استراتژی پلتفرم, اکوسیستم کسب‌وکارهای پلتفرمی, صنعت گردشگری.,
ملخص المقالة :
مقدمه: دیدگاه اکوسیستم کسب‌وکار پلتفرمی یک نقطه عطف برای بررسی در بخش گردشگری به‌عنوان یک کل، و در مقاصد گردشگری به‌طور خاص باشد.
هدف پژوهش: هدف تحقیق کاربست تکنیک فراترکیب در استراتژی اکوسیستم کسب‌وکارهای پلتفرمی در صنعت گردشگری است.
روششناسی تحقیق: محقق با به‌کارگیری رویکرد مرور نظام‌مند و فراترکیب، به تحلیل نتایج و یافته‌های محققین قبلی دست‌زده و با انجام گام‌های 7 گانه روش ساندلوسکی و باروسو، به شناسایی عوامل مؤثر پرداخته است. از بین 580 مقاله، 79 مقاله بر اساس روش CASP انتخاب شد همچنین روایی تحلیل با مقدار ضریب کاپا 798/0 تائید گردید. در این زمینه به‌منظور سنجش پایایی و کنترل کیفیت، از روش رونوشت استفاده گردید که مقدار آن برای شاخص‌های شناسایی‌شده در سطح توافق عالی شناسایی شد. نتایج حاصل از تحلیل داده‌های گرداوری شده در نرم‌افزار MAXQDA منتج به شناسایی 63 کد اولیه در 8 مقوله شد.
یافتهها و بحث: براساس تکنیک فراترکیب 8 مقوله نیز براساس این مفاهیم دسته بندی شدند. 8 مقوله عبارتند از: اقدامات استراتژیکی کسب و کارهای پلتفرمی، فرهنگ کسب و کارهای پلتفرمی، زیرساخت های تحول کسب و کارهای پلتفرمی دیجیتال، کسب و کارهای پلتفرمی دیجیتال جهانی، تحولات کسب و کارهای پلتفرمی، مدیریت دانش دیجیتالی، سرمایه گذاری دیجیتال و مدیریت برند براساس نوآوری کسب و کارهای پلتفرمی.
نتایج: پلتفرمهای گردشگری با ایجاد اکوسیستم‌های متنوع و یکپارچه، توانسته‌اند تجربه‌ای غنی و شخصی‌سازی شده برای مسافران فراهم کنند. این اکوسیستم‌ها با ارائه خدمات مختلف از جمله رزرو هتل، بلیط هواپیما، راهنماهای محلی و تجربیات منحصر به فرد، ارزش افزوده‌ای برای کاربران ایجاد می‌کنند. بهره‌گیری از داده‌های بزرگ و هوش مصنوعی، امکان تحلیل دقیق نیازها و ترجیحات کاربران را فراهم کرده و به بهبود مستمر خدمات کمک می‌کند.
اسکندری، مرضیه. شکری ساروی، فاطمه. (1399). استراتژی کسب‌وکار پلتفرم محور. سیستم‌های پردازشی و ارتباطی چندرسانه‌ای هوشمند، 1: 45-54.
الماسی، فاطمه. حسین پور، مهدی. (1400). بررسی عوامل مؤثر بر کسب‌وکارهای پلتفرمی در شرایط بحران کرونا. فصلنامه علمی کارآفرین
جعفرنژاد چقوشی، احمد؛ منطقی، منوچهر؛ صادقی مقدم، محمدرضا؛ گشتاسبی، محمد (1398). مفهوم سازی توانمندی توسعه پلتفرمهای فناورانه در صنعت خودروسازی ایران: یک مطالعه چند موردی، فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت، سال چهارم، شماره 45: 51- 80
خلفی، امیر. خواجه ئیان، داتیس. بدیع زاده، علی (1398)، شناسایی سنجه‌های اندازه گیری عملکرد پلتفرمهای درگیرسازی مخاطبان مبتنی بر رسانه‌های اجتماعی در صنعت خودروسازی کشور، مطالعات رسانه‌ای، 13: 47-57.
خلفی، امیر؛ خواجه‌نیان، داتیس؛ بدیع‌زاده، علی. (1398). توسعه کارآفرینی رسانه‌ای سازمانی با استفاده از درگیرسازی مخاطب در پلتفرمهای اجتماعی، فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت سازمان‌های دولتی، سال چهارم، 44: 59-70
خلیلی، زهرا. لبافی، سمیه. خواجه. داتیس. (1400). ارائه چارچوب سیاست‌گذاری کسب‌وکارهای پلتفرمی در ایران. مطالعات میان رشته‌ای ارتباطات و رسانه، 13: 67-91.
زنگنه نژاد، نرجس. معینی، علی. حاجی حیدری، نسترن. آذر، عادل. (1400). چارچوب تدوین مدل کسب‌وکار پلتفرم: یافته‌ای مبتنی بر فراترکیب. پژوهش‌های مدیریت در ایران، 25: 95-115.
سلطان‌زاده، جواد. الیاسی، مهدی. نریمانی، میثم. (1400). قانون رقابت در عصر کسب‌وکارهای پلتفرمی (مطالعه چند موردی). بهبود مدیریت, 15(4), 7-37.
علیزاده، نرگس؛ بهرامی، علی؛ مقدم، مانی (1396). "اکوسیستم کسب¬وکار، یک استراتژی امن برای بدست آوردن مزیت رقابتی با توجه به مدل SMOCS، توسعه کارآفرینی، دوره 15، 12: 56-72
قنبری، سعید. (1401). مروری بر چیستی و چرایی تاب‌آوری برند پلتفرم‌ها در مواجهه با ریسک و بحران برند. بررسی‌های مدیریت رسانه، 1: 102-127.
لیلی, زهرا, لبافی, سمیه, خواجه ئیان, داتیس. (1400). ارائۀ چارچوب سیاست‌گذاری کسب‌وکارهای پلتفرمی در ایران. فصلنامه علمی مطالعات میان‌رشته‌ای ارتباطات و رسانه, 4(13): 91-67.
Antonacci, G., Lin, X., & Dou, G. (2017). Value-added service investment strategy of a two-sided platform with the negative intra-group network externality, Kybernetes, 68(10), 52-70.
Antonio, Thomas. Renato, Passaro & Ivana, Quinto. (2019), “Developing entrepreneurship in digital economy: the ecosystem strategy for startups growth”, strategy and behaviors in the digital economy
Bang, D.; Lee, J.; Shin, M.M. (2021). Partner Selection Strategies in Global Business Ecosystems: Country Images of the Keystone Company and Partner Companies on the Brand Quality Perception. Sustainability, 13, 12903
Banha, F,. Almeida, H,. Rebelo, E. & Orgambidez-Ramos, A. (2017). The main barriers of portuguese entrepreneurship ecosystem: interpretive structural modeling approach, Tourism & management studies, 13(2),pp.60-70.
Bellini, O.; Campioli, A.; Del Pero, C.; Talamo, C.; Atta, N.; Dalla Valle, A. (2020). Become—Business Ecosystem Design for Sustainable Settlements in Mogadishu. In Research for Development; Springer: Berlin/Heidelberg, Germany, 3–12
Cauffman, C. (2016). The Commission's European Agenda for the Collaborative Economy–(Too) Platform and Service Provider Friendly? Maastricht: Maastricht European Private Law Institute.
Chen, F., Hope, O. K., Li Q. and Wang, X. (2019). Financial reporting quality and investmet efficiency. www. ssrn. Com
Cheng, R. Assessing and validating tourism business model in hospitality industry: role of blockchain platform. Environ Sci Pollut Res 30, 63704–63715 (2023). https://doi.org/10.1007/s11356-023-26832-6
Cui, M.; Li,W.; Cui, L.; Jia, Y.;Wu, L. (2022). How Do Keystones Govern Their Business Ecosystems through Resource Orchestration? Ind. Manag. Data Syst. 122, 1987–2011
Cusumano, M. A., Gawer, A., & Yoffie, D. B. (2019). The business of platforms: Strategy in the age of digital compe-tition, innovation and power. Harper Business
Dai, W. (2022). Optimal Policy Computing for Blockchain Based Smart Contracts via Federated Learning. Oper. Res. 22, 5817–5844
Dimawarnita, F.; Djatna, T.; Hambali, E.; Muslich; Panji, T.; Adnan, A. (2021). Clustering Analysis for Production System Design of Emulsifier for Biodiesel B30 Based on Digital Business Ecosystem. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science; IOP Publishing: London, UK, 012027
Dunne, N. (2018). Competition Law (and Its Limits) in the Sharing Economy. In The Cambridge Handbook of the Law of the Sharing Economy edited by estor M. Davidson, Mich le Finck and John J. Infranca, 91-107. Cambridge,UK: Cambridge University Press.
Espina-Romero, L.; Guerrero-Alcedo, J.; Noroño Sánchez, J.G.; Ochoa-Díaz, A. (2022). What Are the Topics That Business Ecosystems Navigate? Updating of Scientific Activity and Future Research Agenda. Sustainability, 14, 16224
Faber, A.; Hernandez-Mendez, A.; Rehm, S.V.; Matthes, F. (2020). Collaborative Modelling and Visualization of Business Ecosystems: Insights from Two Action Design Research Case Studies. Australas. J. Inf. Syst. 24, 2229
Foerderer, J., Kude, T., Schuetz, S. W., & Heinzl, A. (2019). Knowledge boundaries in enterprise software platform development: Antecedents and consequences for plat-form governance. Information Systems Journal, 29(1), 119–144
Gawer, P., & Cusumano, B. (2014). Ecosystems, strategy and business models in the age of digitization How the manufacturing industry is going to change its logic, Manufacturing Systems, 8(13), 212-271
Golovina, O. (2022). Without Booking and AirBnB: how to use the crisis and fill the niche in tourist business. Retrieved from https:.rb.ru/opinion/tourism-startups
Gueler, M.S.; Schneider, S. (2021). The Resource-Based View in Business Ecosystems: A Perspective on the Determinants of a Valuable Resource and Capability. J. Bus. Res. 133, 158–169
Haki, K. Blaschke, M. Aier, S. Tilson, D. (2022). Dynamic capabilities for transitioning from product platform ecosystem to innovation platform ecosystem. European Journal of Information Systems, 15: 1-17.
Hein, A., Böhm, M., & Krcmar, H. (2018). Platform configurations within information systems research: A literature review on the example of IoT platforms. Multikonferenz Wirtschaftsinformatik, Lüneburg, Germany, 2018, 465-476.
Helna, Holmstrom, olsson. Jan Bosch. (2017), From ad hoc to strategic ecosystem management: the three-layer ecosystem strategy model,Wiley, journal of software evolution and process
Hernández-Cabrera, J.J., Plácido-Castro, A.M., Bulchand-Gidumal, J. (2024). Big Data in Real Time for the Management of Tourist Destinations: The TOURETHOS Platform Technological Model. In: Guevara Plaza, A.J., Cerezo Medina, A., Navarro Jurado, E. (eds) Tourism and ICTs: Advances in Data Science, Artificial Intelligence and Sustainability. TURITEC 2023. Springer Proceedings in Business and Economics. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-52607-7_13
Huang, P., Tafti, A., & Mithas, S. (2018). Platform sponsor investments and user contributions in knowledge commu-nities: The role of knowledge seeding. MIS Quarterly, 42(1), 213–240.
Inoue, Y. (2019). Winner-takes-all or co-evolution among platform ecosystems: A look at the competitive and symbiotic actions of complementors. Sustainability, 11(3), 726.
Inoue, Y., Hashimoto, M., & Takenaka, T. (2019). Effectiveness of ecosystem strategies for the sustainability of marketplace platform ecosystems. Sustainability, 11(20), 5866.
Inoue, Y., Takenaka, T., & Kurumatani, K. (2019). Sustainability of service intermediary platform ecosystems: Analysis and simulation of Japanese hotel booking platform-based markets. Sustainability, 11(17), 4563.
Jacobides, M. G., Cennamo, C., & Gawer, A. (2018). Towards a theory of ecosystems. Strategic Management Journal, 39(8), 2255–2276.
Jiménez-Partearroyo, M., Medina-López, A. & Rana, S. Business intelligence and business analytics in tourism: insights through Gioia methodology. Int Entrep Manag J (2024). https://doi.org/10.1007/s11365-024-00973-7
Joseph, C. Picken. (2017) “From startup to scalable enterprise: laying the foundation”, business horizons, Kelley school of business, Indiana university
Khairetdinova, O. (2022). Ecosystem of tourist business in the context of regional tourism and hospitality industry development. Amazonia Investiga, 11(57), 56-63.
Liu, H., Jiang, N., Ortiz, G.G.R. et al. Exploring tourism business model importance with the emergence of blockchain system: directions for tourism industry of China. Environ Sci Pollut Res 30, 46647–46656 (2023). https://doi.org/10.1007/s11356-023-25199-y
Ma, Z.; Christensen, K.; Jørgensen, B.N. (2021). Business Ecosystem Architecture Development: A Case Study of Electric Vehicle Home Charging. Energy Inform. 4, 9.
Mahdinia, M.H., Daneshvar, M.R.M. Assessment of innovative strategies to improve the tourism sector in Iran. SN Bus Econ 2, 187 (2022). https://doi.org/10.1007/s43546-022-00365-5
Malhotra, A., & Majchrzak, A. (2019). Towards an information systems perspective and research agenda on crowdsourcing for innovation, The Journal of Strategic Information Systems, 22(4), pp.257–268.
Markelova, E.S. & Khairetdinova, O.A. (2022). Development of mobile guides as a trend in tourism digitalization. Bulletin of Ufa State Petroleum Technological University. Science, education, economics. Series: Economics, 1(39), 39-44.
Marsh, J.; Boszhard, I.; Contargyris, A.; Cullen, J.; Junge, K.; Molinari, F.; Osella, M.; Raspanti, C. (2022). A Value-Driven Business Ecosystem for Industrial Transformation: The Case of the EU’s H2020 “Textile and Clothing Business Labs”. Sustain. Sci. Pract. Policy, 18, 263–277
Matkovskaya, Ya. S. (2021). Ecosystem business models: methodological identification problems and some methods for describing their scaling processes. Management of large-scale systems development (MLSD'2021): Proceedings of XIV International Conference (pp. 151–158). Мoscow: V.A. Trapeznikov Institute of Control Sciences, Russian Academy of Sciences
Matzner, M., Pauli, T., Marx, E., Anke, J., Poeppelbuss, J., Fielt, E., Gregor, S., Sun, R., Hydle, K. M., & Aas, T. H. (2021). Transitioning to platform-based services and business models in a B2B environment. Journal of Service Management Research (SMR), 5(3), 143–162
Meijerink, J., & Keegan, A. (2019). Conceptualizing human resource management in the gig economy: Toward a platform ecosystem perspective. Journal of managerial psychology.
Mirza, J., Ensign, P.C. (2024). Yoho Bed: Scaling Up a Platform Business in the Hospitality Industry. In: Sigala, M., Fang, M., Yeark, A., Albrecht, J.N., Vorobjovas-Pinta, O. (eds) Case Based Research in Tourism, Travel, and Hospitality. Springer, Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-97-1891-7_7
Moor,J. (1993), predators and prey: a new ecology of competition, Harv. Bus. Rev. 75-86.
Neidhardt, J., Werthner, H. IT and tourism: still a hot topic, but do not forget IT. Inf Technol Tourism 20, 1–7 (2018). https://doi.org/10.1007/s40558-018-0115-x
Niyazova, Yu.M. Garin, A.V., & Zlydnev, M.I. (2021). Digital platform as information and economic structure. Competence, 1, 31–36
Olsson, H., & Bosch, J. (2017). From ad hoc to strategic ecosystem management: the “Three‐Layer Ecosystem Strategy Model”(TeLESM). Journal of Software: Evolution and Process, 29(7), e1876.
Ozalp, H., Cennamo, C., & Gawer, A. (2018). Disruption in platform-based ecosystems. Journal of Management Studies, 55(7), 1203–1241
Park, J., and Hong, X. (2012). Implementing a platform strategy for a systems business via standardization, Journal of Manufacturing Technology Management, 18(3), pp.90-110.
Park, Y. W., Park, Y. W., & Hirachi. (2018). Business architecture strategy and platform-based ecosystems. Singapore: Springer Singapore.
Parker, G., and Van Alstyne, M. (2005). Two-Sided Network Effects: A Theory of Information Product Design, Management Science, 51(10), pp.80-99.
Peltoniemi, M. (2005), Business Ecosystem: A Conceptual Model of an Organization Population from the Perspectives of Complexity and Evolution, e-Business Research Center. Research Reports 18.
Reuver M. D., Sørensen C., Basole R. C., (2017). The digital platform: a research agenda., Journal of Information Technology (2017). The digital platform: a research agenda
Riquelme-Medina, M.; Stevenson, M.; Barrales-Molina, V.; Llorens-Montes, F.J. (2022). Coopetition in Business Ecosystems: The Key Role of Absorptive Capacity and Supply Chain Agility. J. Bus. Res. 146, 464 476.
Rong, K., Grammy,L., Lin, Y., and Shi,Y. (2015). A method for defining a regional software ecosystem strategy: Colombia as a case study, Technological Forecasting & Social Change, 104(10), pp.247-258
Saheb, T.; Mamaghani, F.H. (2021). Exploring the Digital Business Ecosystem of the Internet of Things in Emerging Economies with a Focus on the Role of Pseudo-Private Companies. Australas. J. Inf. Syst. 25, 1–21
Schmid, M., Haki, K., Tanriverdi, H., & Aier, S. (2021). Taming complexity in business ecosystems: Investigating the role of platforms. 42nd International Conference on Information Systems (ICIS 2021), Austin, TX
Serov, N.S. (2021). Business ecosystem as a stage of company lifecycle and element of smart management. Economics of science, 7(2), 135–143.
Sheresheva, M.Y., Savelyev, I.I., Nadzharyan, N.N., Kudryavtsev, A.V. (2020). Digital Platforms in Hospitality Business. In: Bogoviz, A., Ragulina, Y. (eds) Industry Competitiveness: Digitalization, Management, and Integration. ISCI 2019. Lecture Notes in Networks and Systems, vol 115. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-40749-0_10
Shi, Y.; Lu, C.; Hou, H.; Zhen, L.; Hu, J. (2021). Linking Business Ecosystem and Natural Ecosystem Together-a Sustainable Pathway for Future Industrialization. J. Open Innov. Technol. Mark. Complex. 7, 38.
Spaniol, M. Rowland, N. (2022). Business ecosystems and the view from the future: The use of corporate foresight by stakeholders of the Ro-Ro shipping ecosystem in the Baltic Sea Region, Technological Forecasting and Social Change, 184: 121-166.
Stonig, J., Schmid, T., & Müller-Stewens, G. (2022). From product system to ecosystem: How firms adapt to provide an integrated value proposition. Strategic Management Journal, Open Access, Strategic Management Journal, Open Access, 1–31
Styrin, E.M., Dmitrieva, N.E., & Sinyatullina, L.Kh. (2019). State digital platforms: from concept to implementation. Issues of state and municipal management, 4, 31–60.
Trabucchi, D., & Magistretti, S. (2020). The battle of superheroes: the rise of the knowledge platform strategy in the movie industry, Journal of Knowledge management, 45(11), pp.228-245.
Trabucchi, K. (2020). Multi-sided platform strategies for organizations: transforming the business model, Journal of Business Strategy, 56(6), pp.208-220
Vaganova, O., Rudenko, I., Markova, S., Smirnova, Z., & Kutepov, M. (2019). The use of educational video materials in educational process of a higher educational institution. Amazonia Investiga, 8(22), 216-222
Vedomosti. (2022). SberStrakhovanie and Russpass will help tourists to open beauties of Russia. Retrieved from https://www.vedomosti.ru/press_releases/2022/07/15/sberstrahovanie-i-russpass-pomogut-turistam-otkrit-krasoti-rossii
Vidal, J., Carrasco, R.A., Cobo, M.J. et al. Data Sources as a Driver for Market-Oriented Tourism Organizations: a Bibliometric Perspective. J Knowl Econ (2023). https://doi.org/10.1007/s13132-023-01334-5
Vidal-Gil, J., Carrasco-González, R.A., Blasco-López, M.F. (2024). Data Platform for a Data-Driven Tourism Organization. A Conceptual Architecture. In: Guevara Plaza, A.J., Cerezo Medina, A., Navarro Jurado, E. (eds) Tourism and ICTs: Advances in Data Science, Artificial Intelligence and Sustainability. TURITEC 2023. Springer Proceedings in Business and Economics. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-52607-7_10
Yang, X.; Cao, D.; Chen, J.; Xiao, Z.; Daowd, A. (2020). AI and IoT-Based Collaborative Business Ecosystem: A Case in Chinese Fish Farming Industry. Int. J. Technol. Manag. 82, 151–171
Zhang, Y., Li, J., & Tong, T. W. (2022). Platform govern-ance matters: How platform gatekeeping affects knowledge sharing among complementors. Strategic Management Journal, 43(3), 599–626.
