باور به نظام احسن در راستای ایجاد معنای زندگی هدفمند، در شعر فارسی

الموضوعات :

ذلفا کیاست ¹ , علی عین علیلو ² , ماندانا هاشمی ³

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران (نویسنده مسئول)
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

تاريخ الإرسال : 11 السبت , شوال, 1445 تاريخ التأكيد : 26 الخميس , محرم, 1446 تاريخ الإصدار : 10 الثلاثاء , شوال, 1446

الکلمات المفتاحية: معنای زندگی, باباطاهر, ناصرخسرو, نظامی, عطّار.,

ملخص المقالة :

یکی از موضوعات مشترک در مباحث دینی، فلسفی و روانشناختی معنای زندگی است. درک معنای زندگی و تنظیم حیات مادّی و غیرمادّی بر آن اساس، زندگی انسان را ارزش¬مند و هدف¬دار می¬سازد و فقدان آن امید و سرزندگی را از انسان می¬ستاند. شاعران که نخبگان فکری به شمار می¬روند، با شناخت درست از این مسأله، خود و مخاطبان را به فهم معنای زندگی و رفتار متناسب با آن دعوت می¬کنند. تحقیق پیش رو به روش توصیفی- تحلیلی و به شیوه¬ی کتاب¬خانه¬ای تنظیم شده در صدد آن است که نگاه ناصرخسرو، باباطاهر، نظامی و عطّار را به موضوع فوق¬الذکر واکاوی کند و دریابد که این شاعران چه راهکارهایی را برای معنادار کردن زندگی بر اساس اعتقاد به نظام احسن و جاری بودن حکمت خدا در تمامی وقایع هستی دارند؟ نتایج پژوهش نشان می¬دهد هر چهار شاعر خداوند را مدبّر و حکیم علی الاطلاق می¬دانند که کار عبث و لغو نمی¬نکند و با خوش¬بینی به حوادث خوشایند و ناخوشایند می¬نگرند و سر تسلیم فرو می¬آورند و شرور و رنج¬های نظام آفرینش را مغایر با اصل توحید نمی¬دانند. در این نگرش خیریّت تمام امور را باور دارند و لب به اعتراض نمی¬گشایند.

المصادر:

کتاب¬ها باباطاهر همدانی، (1373)، مجموعۀ دوبیتی¬ها، به تصحیح وحید دستگردی، تهران: ربیع.
جعفری، محمّدتقی، (1375)، آری¬گویی به زندگی، به اهتمام عبدالله نصری، تهران: نشر فرهنگ معاصر.
دهخدا، علی اکبر، (1377)، لغت نامه دهخدا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
دورانت، ویل، (1389)، تاریخ فلسفه، ترجمه¬ی عباس زریاب خویی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
سبحانی‌تبریزی، جعفر، (1379)، مدخل مسائل جدید در علم کلام، قم: موسسه¬ی تعلیماتی و تحقیقاتی امام صادق (ع).
راغب‌اصفهانی، حسین‌بن‌محمد، (1383)، مفردات الفاظ القرآن، قم: ذوی القربی.
ربانی گلپایگانی، علی، (1372)، مدخل و درآمد علم کلام. قم: مؤلف.
فرانکل، ویکتور، (1392)، انسان در جستجوی معنا، تهران: انشارات روان.
عطارنیشابوری، فریدالدیّن، (1356)، منطق¬الطیر، به اهتمام سیّدصادق گوهرین، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
علی¬زمانی، امیرعبّاس، (1386)، ترجمه¬ی «معنای زندگانی از جان کاتینگهام»، تهران: نشر حکمت.
مطهری، مرتضی، ( 1376)، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران: صدرا.
مكارم شيرازى، ناصر، (1386)، پيام قرآن، قم: دار الكتب الاسلاميه.
ملکیان، مصطفی، (۱۳۸۸)، درد و رنج¬های بشری در نگاه مولوی و سورن کی¬یرکگور، (مجموعه هر که را درد است)، به کوشش مصطفی گرجی، تهران: پژوهشگاه علوم ا انسانی و مطالعات فرهنگی.
ناصر خسرو قبادیانی، (1370)، دیوان ناصر خسرو، به تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقّق، تهران: دانشگاه تهران.
نسفی، عزیزالدین، (13719)، انسان کامل، به تصحیح و مقدمة فرانسوی ماریژان موله، تهران: طهوری.
نـظامی، نظام الدین الیاس، (1392)، مخزن الاسرار، تصحیح و حواشی‌: حسن وحید دستگردی، تهران: قطره.
مقاله¬ها دادبه‌، اصغر، (١٣٧٢)، تجلی‌ برخـی‌ از آرای‌ کلامـی‌ و فلسـفی‌ در اشـعار نظـامی، فرهنگ، شماره¬ی 10، صص 89-13.
گرجی، مصطفی، (۱۳۸۷)، بررسی ماهیّت و مفهوم درد و رنج در اشعار قیصر امین پور، فصل¬نامه¬ی پژوهش-های ادبی. سال پنجم، شماره ۲۰، صص ۱56-۱35.