بررسی تأثیرپذیری نظامی از بارقه‌های عرفانی منظومه ویس و رامین
نوشین بهرامی احمدی
1
(
دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بردسیر، دانشگاه آزاد اسلامی، بردسیر، ایران
)
هوشمند اسفندیار پور
2
(
استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بردسیر، دانشگاه آزاد اسلامی ، بردسیر، ایران
)
مریم شایگان
3
(
استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
)
الکلمات المفتاحية: عرفان, تأثیرپذیری, نظامی, ویس و رامین.,
ملخص المقالة :
ادبیات فارسی، یکی از غنی‌ترین و متنوع‌ترین ادبیات‌های جهان است که در آن عرفان و عشق جایگاه ویژه‌ای دارند. این ادبیات به مرور زمان به تبلور عرفانی خود دست یافته و شاعران بزرگی همچون نظامی گنجوی و فخرالدین اسعد گرگانی به تعمیق و گستردگی این مباحث پرداخته‌اند. این مقاله، با روش توصیفی – تحلیل به بررسی بارقه‌های عرفان اسلامی در اشعار نظامی و منظومه ویس و رامین گرگانی پرداخته و تأثیرپذیری نظامی از این اثر کلاسیک در مباحث عرفانی را مورد بررسی قرار خواهد داد. به این ترتیب، هدف پژوهش، بررسی تأثیرپذیری نظامی از مضامین و مؤلفه¬های عرفانی منظومه ویس و رامین است. از نتایج پژوهش، می¬توان به این اشاره کرد که منظومه ویس و رامین به عنوان یکی از اثار ادبی و تاریخی برجسته ایران، دارای عناصر فراوانی از عشق، عرفان و اسطوره‌شناسی است که تأثیرگذاری قابل توجهی بر ادبیات و فرهنگ ایرانی داشته است. نظامی، با بهره‌گیری از عناصر و مؤلفه‌های عرفانی در ویس و رامین، به خلق آثاری پرداخته است که نمایانگر عمق تفکر و اندیشه عرفانی اوست. این تأثیرپذیری نشان‌دهنده ارتباط و پیوستگی عمیق بین آثار بزرگ ادبیات فارسی و تداوم و تکامل مباحث عرفانی در طول زمان است.
1. بابا صفری، علی‌اصغر. (1392). فرهنگ داستان‌های عاشقانه ادب فارسی. چاپ اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2. ثروت، منصور. (1370). گنجینه حکمت در آثار نظامی. چاپ اول. تهران: امیرکبیر.
3. اسلامی ندوشن، محمدعلی. (1383). از رودکی تا بهار (جلد دوم). چاپ اول. تهران: نغمه زندگی.
4. خان محمدی، محمدحسین. (1394). چشم‌اندازی بر ادبیات غنایی ایران. چاپ اول. قم: مهر امیرالمؤمنین.
5. زرین‌کوب، عبدالحسین. (1374). با کاروان حله. چاپ نهم. تهران: علمی.
6. سجادی، سیدجعفر. (1375). فرهنگ اصطلاحات و تعابیر عرفانی. چاپ سوم. تهران: طهوری.
7. شمیسا، سیروس. (1379). آشنایی با عروض و قافیه. چاپ شانزدهم. تهران: فردوس.
8. شمیسا، سیروس. (1394). انواع ادبی. چاپ چهارم. تهران: میترا.
9. صفا، ذبیح‌الله. (1374). تاریخ ادبیات ایران (جلد اول). چاپ چهاردهم. تهران: ققنوس.
10. کریتیس، وستا سرخوش. (1397). اسطوره‌های ایرانی (ترجمه عباس مخبر). چاپ دوازدهم. تهران: مرکز.
11. گرگانی، فخرالدین اسعد. (1389). ویس و رامین (با تصحیح و تشحیه محمد روشن). چاپ چهارم. تهران: صدای معاصر.
12. نظامی گنجوی، جمال‌الدین ابو محمد الیاس بن یوسف. (1384). هفت پیکر (تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی). چاپ اول. تهران: زوار.
13. نظامی گنجوی، جمال‌الدین ابو محمد الیاس بن یوسف. (1386). خسرو و شیرین (تصحیح و شرح بهروز ثروتیان). چاپ اول. تهران: امیرکبیر.
14. نظامی گنجوی، جمال‌الدین ابو محمد الیاس بن یوسف. (1391). لیلی و مجنون (تصحیح و شرح بهروز ثروتیان). چاپ سوم. تهران: امیرکبیر.
15. یوسفی، غلامحسین. (1383). چشمه روشن. چاپ دهم. تهران: علمی.
16. زمانی، کریم. (1372). شرح جامع مثنوی معنوی (جلد 1). چاپ اول. تهران: اطلاعات.
