بررسی تاثیر تنش کم آبی بر صفات کمی و کیفی ارقام یونجه (.Medicago sativa L)

الموضوعات : اکوفیزیولوژی و فیتوشیمی گیاهان دارویی و معطر

کمال سادات اسیلان ¹ ( هیات علمی داشگاه پیام نور )
سعید حاجیلویی ² ( عضو هیات علمی موسسه ثبت گواهی بذرونهال )

تاريخ الإرسال : 18 الأحد , جمادى الثانية, 1437 تاريخ التأكيد : 18 الأحد , جمادى الثانية, 1437 تاريخ الإصدار : 05 الأحد , ربيع الثاني, 1431

الکلمات المفتاحية: تنش کم آبی, عملکرد علوفه, ارقام یونجه, صفات مرفولوژیک,

ملخص المقالة :

به منظور تعیین اثر تنش کم آبی بر صفات مرفولوژیک ارقام یونجه آزمایشی با استفاده از کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی84-85در مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت اجرا گردید. در این آزمایش تنش کم آبیاری به عنوان عامل اصلی در 3 سطح:=a1تنش شدید (آبیاری در 25 درصد ظرفیت زراعی)،=a2تنشمتوسط (آبیاری در 50 درصد ظرفیت زراعی) و=a3تنش ضعیف (آبیاری در 75 درصد ظرفیت زراعی) و ارقام یونجه به عنوان عامل فرعی در پنج سطح:=b1یزدی،=b2نیک شهری=b3رنجر،=b4بمی و=b5بغدادی انتخاب شدند. نتایج بدست آمده از مجموع شش چین متوالی حاکی از آن است که اثر تنش کم آبی بر روی کلیه صفات مرفولوژیکی به جز طول میان گره معنی دار شد. اثر ارقام هم بر روی کلیه صفات به جز نسبت برگ به ساقه و تعداد گره در ساقه در سطح آماری 1 درصد معنی دار شد. با افزایش تنش خشکی عملکرد علوفه تر، خشک، ارتفاع، تعداد ساقه در واحد سطح، شاخص سطح برگ، طول میان گره و تعداد میان گره کاهش پیدا کردند و با افزایش تنش خشکی نسبت برگ به ساقه افزایش یافت. بیشترین میزان عملکرد علوفه خشک2.33تن در هکتار از تنش ملایم کم آبی و کمترین عملکرد علوفه خشک1.46تن در هکتار به طور میانگین از هر چین از تنش شدید کم آبی حاصل شد. بیشترین عملکرد علوفه خشک2.61تن در هکتار به طور متوسط از هر چین از رقم بمی که با رقم نیک شهری با متوسط عملکرد2.56تن در هکتار اختلاف معنی داری نداشت بدست آمد. تعداد ساقه در متر مربع در تنش ملایم کم آبی325.2عدد بود که به269.7عدد در مترمربع در تنش شدید تقلیل یافت. نسبت برگ به ساقه در تنش ملایم1.25بود که به1.33در تنش شدید افزایش یافت. بیشترین ارتفاع ساقه 50 سانتی متر مربوط به رقم بمی و کمترین ارتفاع30.9سانتی متر مربوط به رقم رنجر بود. علوفه خشک بیشترین همبستگی را با ارتفاع بوته، تعداد ساقه و شاخص سطح برگ داشت. نسبت برگ به ساقه با افزایش عملکرد علوفه همبستگی منفی داشت. در نهایت ارقام یونجه نیک شهری و بمی به عنوان ارقام مقاوم به خشکی و ارقام بغدادی و یزدی به عنوان نیمه مقاوم و رقم رنجر به عنوان رقم حساس در منطقه شناسایی شدند.