تأثیر مقادیر نیتروژن قبل از زمستان بر عملکرد و اجزای عملکرد 9 رقم کلزا در منطقه میانه
الموضوعات : بوم شناسی گیاهان زراعیعلی فرامرزی 1 , محمدباقر خورشیدی بنام 2 , منوچهر فربودی 3 , مهدی طاهرخانی 4
1 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه
2 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه
3 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه
4 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه
الکلمات المفتاحية: عملکرد, کلزا, اجزای عملکرد, شاخص برداشت, روغن,
ملخص المقالة :
به منظور بررسی تأثیر مقادیر نیتروژن قبل از زمستان بر عملکرد و اجزای عملکرد 9 رقم کلزا در منطقه میانه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه انجام شد. در این تحقیق میزان نیتروژن خالص در 3 سطح (0- 50 – 100 کیلوگرم در هکتار) قبل از زمستان مصرف و عملکرد و اجزای عملکرد 7 رقم کلزای پاییزه شامل ارقامLicord ، Opera، Okapi، Modena،SLM046 ، طلایه، زرفام و 2رقم کلزای پاییزه هیبرید به نام های Elvise و Ebonita مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان دادند که بین ارقام مورد آزمایش در تمام صفات اختلاف معنی داری وجود دارد. افزایش مصرف کود نیز بر صفت تعداد دانه در خورجین بی تأثیر، ولی بر سایر صفات تأثیر افزایشی داشت، هر چند مصرف 50 کیلو کود باعث کاهش معنی دار صفات شاخص برداشت و وزن هزار دانه نسبت به شاهد گردید. رقم SLM046 بیشترین و رقم Elvise کمترین عملکرد دانه و روغن برخوردار بودند، درحالی که در سایر صفات بین این دو رقم تفاوت معنی داری ملاحظه نگردید. از دلایل بالاتر بودن عملکرد رقم SLM046 می توان به ارتفاع بالاتر و در نتیجه تعداد بیشتر خورجین در بوته، افزایش تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه بیشتر و شاخص برداشت بالاتر اشاره کرد. از دلایل پایین بودن عملکرد رقم Elvise میتوان به کم بودن وزن هزار دانه و نیز مهم تر از آن شاخص برداشت کمتر اشاره نمود. بنابراین احتمالاً در رقم Elvise میزان انتقال مجدد مواد از ساقه ها ذخیره ای به دانه ها بسیار کم است، در حالی که در رقم SLM046 این انتقال مجدد نقش مهم و اساسی را بازی می کند.
1- احمدی، م. ر. و ف. جاویدفر. 1377. تغذیه گیاه روغنی کلزا (ترجمه). شرکت سهامی خاص توسعه کشت دانههای روغنی، تهران، 100 صفحه.
2- اسماعیلی، م.، ا. گلچین و م. خیاوی. 1381. تعیین میزان و زمان مصرف نیتروژن در زراعت کلزا در دو نوع شرایط آب و هوایی استان زنجان. چکیده مقالات هفتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، صفحه 28.
3- اصفهانی، م. و ع. کافی قاسمی. 1383. بررسی تأثیر سطوح و زمانهای مصرف کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا در گیلان. چکیده مقالات هشتمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران، صفحه 82.
4- سعادت لاجوردی، ن. 1359. دانههای روغنی. مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران، 150 صفحه.
5- عجم نوروزی، ح. و ح. میرزایی. 1379. اثرات تاریخ کاشت و مقادیر کودهای نیتروژن و فسفره بر عملکرد و اجزای عملکرد و کمیت و کیفیت روغن رقم طلاییه کلزا در گرگان. خلاصه مقالات ششمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران، صفحه 56.
6- محسن آبادی، غ.، ن. خدابنده، ی. عرشی و س. پیغمبری. 1380. اثر سطوح مختلف کود نیتروژن و آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم کلزای پاییزه. مجله علوم کشاورزی ایران، 32(4): 31-23.
7- میرزا شاهی، ک.، س. سلیمپور، ع. دریا شناس، م. ملکوتی و ح. رضایی. 1379. تعیین مناسبترین میزان و روش مصرف (تقسیط) نیتروژن در زراعت کلزا. مجله علوم خاک و آب، 12(12): 11-7.
10.Bailey, L. D. 1990. The effects of chloro-6 (trichloromethyl)-pyridine ('N-serve') and N Ferthilizers on productively and quality of Candian oilseed rape. Canadian Journal of Plant Science 70: 976-986.
11.Bilsborrow, P. E., F. G. Evans, and F. G. Zhao. 1993. The influence of spring nirtogen on yeild components and glucosinolate content of autumn -sown oilseed rape (Brassica napus ). Journal of Agricultural Science 75: 120-224.
12.Chauhan, A. K., M. Singah , and K. S. Dadhawel. 1993 . Effects of nitrogen level and row spacing on the performance of rape ( B. napus). Indian Journal of Agricultural Science 37(4): 851-853.
13.Dybing, C. D.1964. Influence of nitrogen level on flax growth and oil production in varied environments. Crop Science 4: 491-494.
14.Geisler, G., and A. Kullman. 1991. Changes in dry Matter, nitrogen content and nitrogen nutrition. Agronomy Congrese, Feburary 1991, pp 110.
15.Krogman, K. K. , and E. H. Hobbs. 1975. Yiled and morphological response of rape (B. campestris CV. Span) to irrigation and fertilizer treatments. Canadian Journal of Plant Science 55 : 903 -909.
16.Munir, M. and T. Meneily. 1987. Dry matter accmulation and seed yield of spring oilseed rape as affected by fertilizer and spacing. Pakistan Journal of Agricultural Research 8 (20): 88-96.
17.Nuttall, W. F. and R. G. Button. 1990. The effect of deep banding N. and P. Fertillizer on the yield of canola (Brassica napus ) and spring wheat (Tritcum aestivum ). Canadian Journal of Soil Science 70: 629 – 639.
18.Racz, G. J., M. D. Webber, R. J. Soper and R. A. Hedlin. 1965. Phosphorus and nitrigen utilization by rape, flax and wheat. Agronomy Journal 57: 335 – 337.
19.Rodgers, G. A., A. Penny and M. V. Hewitt. 1986. A comparison of the effects of prilled urea alone or with a nitrification or ureas inhibitor with those of 'Nitro–chalk' on winter oil seed rape. Journal of Agricultural Science 106: 515 – 526.
20.Sborroww, P., E. BIL, E. G. Evans and F. G. Zhao. 1993. The influence of Spring nitrogen on yield, yield components and glucosinolate content of autumn – sown oilseed rape (Brassica napus). Journal of Agricultural Science 120: 219-224.
21.Scott, R. K., E. A. Ogunremi, J. D. Ivins and N. J. Mendham. 1973. The effect of fertilizers and harvest date on growth and yield of oilseed rape sown in autumn and Spring. Journal of Agricultural Science 81: 287 – 293.
22.Stoker, R. and K. E. Carter. 1984. Effect of irrigation and nitrogen on yield and quality of oilseed rapeseed. Experimental Agriculture 12: 219-224.
_||_