ارزیابی بیلان انرژی در زراعت جو دیم (Hordeum vulgar L.) استان آذربایجان غربی

الموضوعات : بوم شناسی گیاهان زراعی

داریوش تقوی ¹ , جلیل اجلی ² , علیرضا ولدیانی ³ , ایرج فتاحی ⁴

1 - فارغ التحصیل دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
2 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه
3 - دانشجوی دکتری بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه پوترا مالزی
4 - فارغ التحصیل دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی

تاريخ الإرسال : 18 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1428 تاريخ التأكيد : 25 الجمعة , شعبان, 1428 تاريخ الإصدار : 10 الخميس , شعبان, 1428

الکلمات المفتاحية: آذربایجان غربی, نهاده, جو دیم, کارایی انرژی, ستاده,

ملخص المقالة :

هدف اصلی مدیریت اکوسیستم های کشاورزی رساندن جریان انرژی و مواد مصرفی انسان به حداکثر است. این بررسی به منظور ارزیابی کارایی انرژی محصول زراعی جو دیم در استان آذربایجان‌غربی، با روش عملیات میدانی و تکمیل پرسشنامه توسط کشاورزان جوکار و استفاده از داده‌های موجود در سازمان جهاد کشاورزی استان انجام گرفت. در این مطالعه کلیه داده‌ها اعم از نهاده و ستاده با روش‌های علمی موجود به میزان‌های معادل انرژی تبدیل و سپس کارایی انرژی (نسبت انرژی تولیدی به مصرفی) محاسبه گردید. میزان انرژی عوامل و نهاده های به کار برده شده در این مزارع 79/5923 هزار کیلوکالری در هکتار و میزان انرژی تولیدی (ستاده)، محصول زراعی جو 16/7644 هزار کیلوکالری در هکتار برآورد گردید. میزان کارایی انرژی (نسبت ستاده به نهاده) برای این محصول 22/1 به دست آمد. داده ها نشان می‌دهد که بیشترین انرژی مصرفی در کشت این محصول در استان آذربایجان غربی مربوط به مصرف کودهای شیمیایی و انرژی مصرفی ماشین‌آلات است که با مدیریت صحیح می‌توان مصرف نهاده‌ها را کاهش و کارایی را افزایش داد.

المصادر:

1ـ آستارایی، ع. ر.، ع. کوچکی. 1375. کاربرد کودهای بیولوژیکی در کشاورزی پایدار. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 194 صفحه.

2ـ پورصالح، م. 1354 . غلات . انتشارات دانشگاه تهران، 142 صفحه.

3ـ حسن زاده قورت تپه، ع.، د. مظاهری. 1370. ارزیابی بیلان انرژی در سه مزرعه گندم، سیبزمینی و برنج در منطقه فلاورجان اصفهان. چهارمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات، صفحه328.

4ـ حسن‌زاده قورت‌تپه، ع.، 1. قلاوند، م. ر. احمدی و س. خ. میرنیا. 1380. بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف تغذیه برراندمان انرژی ارقام آفتابگردان. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. سال هشتم، شماره2، صفحات 78 ـ 67.

5ـ حیدرقلی نژادکناری، م. و ع. حسن‌زاده قورت تپه.1382. ارزیابی بیلان انرژی زراعت گندم دیم در استان مازندران. مجله پژوهش و سازندگی شماره 58، صفحات 65-63.

6ـ خدابنده ، ن. 1376. غلات. انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، 177 صفحه.

7ـ کوچکی، ع. و م. حسینی. 1368. سیر انرژی در اکوسیستمهای کشاورزی. انتشارات جاوید، 227 صفحه.

8ـ کوچکی، ع. و م. حسینی. 1373. کارایی انرژی در اکوسیستمهای کشاورزی. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، 317 صفحه.

9ـ محمدی، م. 1378. اثر فاصله ردیفهای کاشت و میزان بذر بر عملکرد دانه و جو در شرایط دیم. نهال و بذر، جلد 15 شماره1، صفحات24-17.

10ـ ولدیانی، ع. ر. ، ع. حسن‌زاده قورت‌تپه. و ر. ولدیانی. 1384. ارزیابی بیلان انرژی در مزارع تکثیر بذر ارقام دیم گندم آذربایجان شرقی و تأثیر آن بر محیط زیست. مجله دانش کشاورزی، جلد 15 شماره2، صفحات 13-1.

11- Anonymous. 2004. Cereal improvement annual program 2003. I CARDA, Aleppo, Syria.

12- Bayliss – Smith, T.P. 1991. The ecology of agricultural systems. Cambridge University press. 381pp.

13- Blamy, K. D. C., and J. Chapman. 1981. Protein, oil and energy yield of sunflower as affected  by  N  and P fertilization. Agron. J.73:583-587.

14-Dahiphale, V.V., and K.R. Pawar. 1992. Studies on energy requirement of  rabi sunflower  crop  production. J. Maharashtra  Agric  Univ.17:443-445.

15-Dick, W.A., and D. M. V. Doven. 1985. Continuous tillage and rotation, combination effects on corn, soybean and oat yield. Agron. J. 77: 459-465.

16- Goswami, D. Y. 1986. Alternative energy in agriculture. Vols. I and II. CRC Press. 407pp.

17- Hunt, D.R. 1990. Farm power and machinery management. Aiwa University Press. 750 pp.

18- Hulsbergen, K. J., B. Feil, S. Biermann, G.W. Rathke, W.D. Kalk, and W. Diepenbrock. 2001. A method of energy balancing in crop production and its application in a long – term fertilizer trail. Agric. Ecosys and Environ. 86(3): 303-321.

19- Pearson, C. J. 1992. Ecosystems of the world. Vol. 18. Field Crop Ecosystems. Elsevier. 46:103 – 109.

20-Peterson, W.R., D.T. Walters, R.J. Suplla, and R.A. Olson. 1990. Irrigated crop rotation for energy  conservation: A Nebraska case study. J.Soil, Water  Conserve. 45:584-588.

21- Pimental, D., G. Bevadi and S. Fast. 1983. Energy efficiency of farming system: Organic and conventional agriculture. Agric. Ecosyst. Environ. 9: 353-372.

22- Rasmusson, D. C. 1985. Barley . American society of Agronomy . 677 south segoe road . Madison , Wisconsin 53711. USA .

23- Schroll , H . 1994 . Energy-flow and ecological sustainability in Danish Agriculture , Ecosystems and Environmental . 51 : 301-310.

24- Tripathi , R . S., V. K. Sah. 2001. Material and energy-flow in high- hill, mid hill and Village farming systems of Garhwal Himalaya, Agric, Ecosys and Environmental . 86 (1) : 75 - 91 .