بررسی تمایز میان تعریف بومی و تعریف سنتی سازه در گفتمان معماری و شهرسازی

الموضوعات : مطالعات میان فرهنگی

سیامند پناهی ¹ (دانشجوی دکتری معماری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.)
مسعود یوسفی تذکر ² (استادیار گروه معماری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.)
معصومه یعقوبی ³ (استادیار گروه معماری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.)

تاريخ الإرسال : 25 الإثنين , جمادى الأولى, 1444 تاريخ التأكيد : 25 الأربعاء , ذو القعدة, 1444 تاريخ الإصدار : 13 الأربعاء , ذو الحجة, 1445

الکلمات المفتاحية: بومی, سنتی, معماری بومی, جغرافیای بومی,

ملخص المقالة :

بوم یک واژه عام و همه گیر در علوم انسانی به شمار می‌رود. البته بیشتر از بوم، صفت آن در قالب ترکیب استفاده می‌شود. برای مثال، درختان بومی، مصالح بومی، علوم انسانی بومی و غیره. پژوهش حاضر سعی در ارائه تعریفی جامع از واژه بوم و بومی دارد تا بر مبنای آن بتوان به ارزیابی مؤلفه‌ها و میزان اثرگذاری آن‌ها بر علوم انسانی در حالت عام و معماری و شهرسازی به‌صورت خاص دست یافت. بعد از بررسی تعاریف و گفتارهای صاحب‌نظران با استفاده از روش گرند تئوری با نرم افزار مکس¬کیودی¬ای این نتیجه حاصل شد که بیشتر تعاریف در سایه ویژگی‌های کلمه سنت قرار دارند. لذا در قدم اول سنت باز تعریف و حدود و مرزهای آن شناسایی خواهد شد و در ادامه بوم و بومی خالص از دل واژگان و تعاریف و مصادیق بیرون کشیده می‌شود. در نهایت مؤلفه‌های اثرگذار بر آن مورد بررسی و تفسیر قرار خواهد گرفت. ابتدا مؤلفه‌های تأثیرگذار بر سنت شناسایی و مورد ارزیابی قرار گرفت و بدون تقدم و تأخر یا وزن هرکدام صرفاً حضورشان در شکل‌گیری تعریف سنت عیان شود، سپس مشخص شد که دو ویژگی می‌تواند بوم یا بومی را تعریف کند. با سنجش مؤلفه‌های بوم تعریف ارائه شده برای بوم مورد ارزیابی کلی قرار داده شد. هر اتفاقی که در یک محدوده فیزیکی و جغرافیایی رخ می‌دهد می‌تواند یک اتفاق بومی باشد به شرط اینکه توسط عوامل محیطی و محلی آن جغرافیا ابداع و ایجاد شود.

المصادر:

بابک احمدی (1400) در کتاب معمای مدرنیته(چاپ پانزده)، تهران: انتشارات مرکز
786 حدیث از امام محمد باقر (ع)، اصفهان: مركز تحقيقات رايانه¬اي قائميه اصفهان.
تروند برگ اریکسن(1390)، نیچه و مدرنیته،، ترجمه اردشیر اسفندیاری، تهران: انتشارات پرسش
شعاریان ستاری، ویدا؛ پاکدل فرد محمدرضا، جمالی، سیروس؛ فرامرزی اصل، مهسا، (1400)، تأثیر سنت و مدرنیته بر بناهای عمومی دوره پهلوی اول شهر تبریز، جغرافیا(برنامه ریزی منطقه¬ای)، 11(1)، 535-553.
عطایی همدانی، محمدرضا. (1397). تجلی مفاهیم سنتی در معماری معاصر (بررسی مبانی نظری و آثار معمار ژاپنی کنگو کوما). معماری شناسی، 1(6 ).
بردباری, فرهاد, خوش بین خوش نظر, سیدرحیم, کاکائی, قاسم. (1397). رمزپردازی در هنر مقدس معماری اسلامی از دیدگاه سنت گرایی با تکیه بر نظریات تیتوس بورکهارت. اندیشه معماری, 2(3), 1-14.
عزیززاده خالد، مولانایی صلاح الدین، بلیلان لیدا، (1401)، تاثیرات گذار از دوره ی سنت به دوره ی مدرن بر سلسه مراتب فضای ورودی خانه های مسکونی شهر سنندج، پژوهش های معماری اسلامی، 10 (34)، 1-20.
منتظر، مریم. (1393). بررسی تاثیرات دوره گذر از سنت به مدرن (نوگرایی) در شکل گیری معماری مسکونی شیراز و تزئینات وابسته به آن. پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهش هنر. دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز
حجت عیسی، (1394)، سنت سنت گرایان و سنت گرایی معماران، (1394)، هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 20(1)، 5-16.
صارمی حمیدرضا، هاشمی، سید نیلوفر، (1400)، تحلیل تطبیقی مفهوم سنت و مدرنیته از دیدگاه دکتر سید حسین نصر؛ نگاهی سنت‌گرا بر مفهوم شهر اسلامی، مطالعات شهر ایرانی-اسلامی، 12(43). 33-42.

Dahham Naser, Z & Khan Mohammadi, (2021), Comparison Between Traditional and Modern Architectural Identity, American Journal of Engineering Research (AJER), 10(6), 42-49, www.ajer.org.

Wang, Y, (2022), Comparative Study on the Effectiveness of Traditional and Modern Teaching Methods, A. Holl et al. (Eds.): ICHESS, ASSEHR 720, 270-277, https://doi.org/10.2991/978-2-494069-89-3_32.

Su, X., Li, X., & Kang, Y. (2019). A bibliometric analysis of research on intangible cultural heritage using CiteSpace. Sage Open, 9(2), 2158244019840119. https://doi.org/10.1177/2158244019840119

Kamal, K, Wahab, L. A, Ahmad, A, (2014), Climatic design of the traditional Malay house to meet the requirements of modern living, Art, 11(3), 1-25.

Alzoubi, H.H, Malkawi, A.T, (2019), A Comparative Study for the Traditional and Modern Houses in Terms of Thermal Comfort and Energy Consumption in Umm Qais City, Jordan, J. Ecol. Eng. 2019; 20(5):14–22. https://doi.org/10.12911/22998993/105324

Zbuchea, A. (2022). Traditional Crafts. A Literature Review Focused on Sustainable Development. Culture. Society. Economy. Politics, 2(1), 10-27. https://doi.org/10.2478/csep-2022-0002

Zhang, Y, Li, N, Dong, L, Lang, M, (2017), Study on modern application of traditional building materials based on geographical background, UIA 2017 Seoul World Architects Congress. P- 0223.

Rapoport, A. (1982) An approach to vernacular design, in J.M. Fitch (ed.) Shelter: Models of Native lngenuity, Katonah, NY: Katonah Gallery.

Rapoport, A. (1982) Urban design and human systems: On ways of relating buildings to urban fabric, in P. Laconte, J. Gibson and A. Rapoport (eds) Hhuman and Energy Factors in Urban Planning: A Systems Approach (NATO Advanced lnstitute Series, D: Behavioral ScIences12), The Hague: Nijhoff.

Sordinas, A. (1976) Traditional building materals in rural Corfu, Greece: A technological and socio-cul-tural analysis 1800-1950, Paper presented at 4th lnternational Congress of Agricultural Museums, Reading, April.

Tuan, Y.F. (1977) Space and Place: The Perspective of Experience, London: Edward Arnold.