مقایسه‌ی تمثیلی اشعار قاصدک مهدی اخوان ثالث، تقی متقی ، محمود کیانوش و ساعی‌البرید بلندالحیدری

الموضوعات :

جلیل نظری ¹ , سارا وثوقیان منش ² , محمد هادی خالق زاده ³

1 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحدیاسوج، دانشگاه آزاد اسلای، یاسوج، ایران
2 - ندارم
3 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

تاريخ الإرسال : 13 الأربعاء , ذو الحجة, 1445 تاريخ التأكيد : 15 الأربعاء , رجب, 1446 تاريخ الإصدار : 16 الخميس , ربيع الأول, 1446

الکلمات المفتاحية: اخوان ثالث, تقی متقی, محمود کیانوش, بلند‌الحیدری, تمثیل.,

ملخص المقالة :

قاصدک نماد و تمثیلی از وفاداری، صداقت و خوشبختی، پیام آوری و خوش‌خبری است . از آنجایی که میان شعرهای فارسی و عربی جنبه‌های مشترک بسیاری را می‌توان یافت؛ پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه‌‌ی تمثیلی اشعار قاصدک مهدی اخوان ثالث، تقی متقی، محمود کیانوش، شاعران معاصر ایرانی و ساعی‌البرید بلندحیدری، شاعر شناخته‌شده‌ی عراقی تحریر شده است. مسأله موردنظر این است که شاعران نام‌برده‌ چه تمثیل‌هایی را در شعر قاصدک خود جای داده‌اند. نویسنده پس از بررسی، متوجه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی در شعر قاصدک شاعران مورد نظر شد، که از دلایل ضرورت و اهمیت بررسی آن محسوب می‌شود تا بدانیم شاعران معاصر ایران و عرب شعر قاصدک خود را با چه نماد و تمثیلی‌هایی به ما می‌شناسانند. نوشتار حاضر کاملاً بکر و بدیع بوده و تاکنون نوشتاری در این خصوص به تحریر درنیامده است. بنابراین این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه‌ای و بررسی اشعار این شاعران به صورت تحلیلی و توصیفی صورت گرفته است تا پژوهشگر بداند آیا در شعر قاصدک اخوان ثالث، تقی متقی، محمود کیانوش، شاعران ایرانی، و ساعی‌البرید بلندالحیدری، شاعر عراقی، تمثیل به‌کار برده شده است ؟ آیا تمثیل‌ها و کارکرد آن‌ها در اشعار این شاعران یکسان است یا متفاوت؟ یافته‌های پژوهش حاکی از این می‌باشد که تمثیل بکار گرفته از قاصدک در اشعار شاعران متفاوت می‌باشد و هیچ‌کدام حامل یک خبر یکسان نیست. اخوان، تقی متقی و بلندالحیدری بر خلاف نماد بارز قاصدک یعنی خوش خبری، آن را تمثیلی از انسان مغموم و بدون امید می دانند.

المصادر:

اخوان‌ثالث، مهدی، (1384)، آخر شاهنامه، تهران: زمستان.
اسکات، درک و حسین مروج همدانی و دیگران، (1354)، پرندگان ایران، تهران:سازمان حفاظت محیط زیست.
بروس میت‌فورد، مبراندا، (1388)، فرهنگ مصور نمادها و نشانه‌ها در جهان، مترجمان: ابوالقاسم دادور و زهرا تاران،چ1، تهران: کلهر.
پژوهش و حوزه، (1384)، جایگاه ادب‌ورزی و شعر کودک در حوزه، پاییز و زمستان، شماره23و24 صص315-309)
حسینی‌کازرونی، احمد؛ کیانی‌شاهوندی، یعقوب، (1394)، بررسی سروده‌های تمثیلی مهدی اخوان‌ثالث(م.امید) در دو مجموعه شعر زمستان و آخر شاهنامه، فصل‌نامه تخصصی تحلیل متون زیان و ادبیات فارسی شماره24، صص47-29
الحیدری، بلند، (1992م)، الأعمال‌الکامله للشّاعر بلند‌الحیدری، القاهره: دار سعاد الصّباح.
دهخدا، علی‌اکبر،(1388)، فرهنگ لغت، تهران: نشرمروارید.
شمیسا، سیروس، (1385)، معانی و بیان، تهران: میترا، چ دوم.
صادق‌زاده، محمود،(1392)، بررسی اشعار تعلیمی کودک و نوجوان در ادبیات معاصر، پژوهش‌نامه‌ی ادبیات تعلیمی، سال پنجم، شماره هفدهم، ص190-
صادقی سهل‌آباد، زینب؛ عبدلی، معصومه، (2019)، اسب در ادبیات فارسی و روسی، فصلنامه هنر زبان، دوره چهار، شماره 2، صص24-7
عبود، مارون، (1966م)، دمقس و ارجوان، بیروت: دار‌الثّقافه.
قبّش، احمد، (1971م)، تاریخ‌الشعر‌العربی‌الحدیث، دمشق: مؤسسه‌النوری.
متقی، تقی، (1382)، گل، باد، باران، تهران: قو.
محلاتی، حیدر، (1394)، بررسی تطبیقی شعر قاصدک اخوان‌ثالث و ساعی‌البرید بلند‌الحیدری، نشریه پژوهش‌های تطبیقی زبان و ادبیات ملل:شماره1، صص84-65
کیانوش، محمود، (1391)، بچه‌های جهان، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
نجاریان، محمدرضا، سرخی‌زاده، زهره(1399)، استعاره در اشعار کودکانه‌ی محمود کیانوش و سلیمان العیسی، پژوهش‌های دستوری و بلاغی، سال11شماره19(صص276-253)
هال، جیمز، (1371)، فرهنگ خرافات: عجیب‌ترین خرافات مردم جهان، ترجمه و گردآوری احمد حجاران، چ1: چاپخانه موفق.