پیش‌تغلیظ مقادیر ناچیز کلونازپام در نمونه‌های آبی با‎ ‎نانولوله¬های‌کربنی کربوکسیل‌دارشده ‏

نرگس صالحی ¹ ( دانش‌آموخته مقطع دکترا گروه شیمی، دانشکده شیمی دارویی، دانشگاه علوم پزشکی ‏آزاد اسلامی تهران، تهران، ایران.‏ )
علی مقیمی ² ( دانشیار گروه شیمی، دانشکده شیمی دارویی، دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی ‏تهران، تهران، ایران.‏ )
میلاد ابنیکی ³ ( دانش‌آموخته مقطع دکترا گروه پژوهشی رزین و افزودنی‌ها، پژوهشگاه علوم و ‏فناوری رنگ، تهران، ایران.‏ )

تاريخ الإرسال : 12 الثلاثاء , ذو الحجة, 1445 تاريخ التأكيد : 27 الإثنين , ربيع الأول, 1446

الکلمات المفتاحية: نانولوله¬های کربنی‌ کربوکسیل‌دارشده, طیفنور¬سنجی مرئی و فرابنفش, ‏داروی کلونازپام.‏,

ملخص المقالة :

       در این پژوهش، با روش جديد استخراج فاز جامد پخشی مقدارهای ناچیز پساب‌های دارویی به­عنوان شاخص داروی کلونازپام در نمونه‌های آبی با نانولوله‌های کربنی کربوکسیل‌دارشده ارائه و اندازه‌گیری مقدار دارو با طیف­سنجی مرئی و فرابنفش در نمونه‌های حقیقی انجام شد. نانولوله‌های کربوکسیل‌دارشده با طیف‌سنجی فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR)، پراش پرتو ایکس (XRD) و میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) شناسایی شدند. در اين روش­، يك سامانه دو فازي به‌کارگرفته شد كه در آن‌ فاز دهنده نمونه‌هاي آبي حاوي کلونازپام و فاز گيرنده نانولوله‌هاي‌كربني کربوکسیل‌دارشده بودند. آزمايش­ها در دو مرحله استخراج از نمونه‌هاي آبي و واجذب داروی کلونازپام با حلال آمونیاک انجام و نمونه‌هاي واجذب‌شده براي تجزیه بيشتر با دستگاه طیف­سنجی مرئی و فرابنفش بررسی شدند. اين روش ارزان، ساده و سريع است. همچنین، روشی حساس و مطمئن براي استخراج و پيش­تغليظ و اندازه­گيري مقادیر ناچیز کلونازپام به‌حساب می‌آید. عامل‌های مؤثر بر استخراج مانند pH، مقدار و نوع حلال شوینده و زمان استخراج بررسی شدند. فاکتور تغلیظ، مقدار حد تشخیص روش (LOD) و انحراف استاندارد نسبی به ترتیب برابر با 30، ^1- mg.l2_/1 و 4_/2 درصد به­دست آمدند.

المصادر:

‎[1] Ståhl Y, Persson A, Petters I, Rane A, Theorell K, Walson P. Kinetics of clonazepam in relation to ‎electroencephalographic and clinical effects. Epilepsia. 1‎‏983;24(2):225–231. doi: 10.1111/j.1528-‎‏1157.1983.tb04883.x‏
‎[2] Moghimi A, Abniki M, Qomi M. Removal of lead (II) using modified octadecyl silica nanomagnetic disks ‎with dioctyl phthalate by atomic absorption spectroscopy. Journal of Quantum Chemistry and Spectroscopy ‎‎[persian]. 2020;10(33):42–48. ‎
‎[3] Moghimi A, Abniki M, Yari M. Effective removal of mercury (II) from environmental aqueous samples ‎using carbon nanotubes carboxylated by dispersive solidphase extraction method. Journal of Environmental ‎Geology. 2020;52:15–22. ‎
‎[4] Moghimi A, Abniki M. Dispersive solid-phase extraction for preconcentration of colored effluent in ‎aqueous samples using magnetic carbon nanotubes modified with chitosan. Journal of Quantum Chemistry ‎and Spectroscopy. 2020;9(32):60–6‎‏8. ‏
‎[5] Cooper G. Therapeutic uses of botulinum toxin. Totowa: Humana Press; 2007. ‎
‎[6] Abniki M, Moghimi A. Synthesis of chitosan functionalized magnetic carbon nanotubes for dispersive ‎solid‐phase extraction of bromocresol green. Micro & Nano Letters. 2021;16:455-62. doi: ‎‏10.1049/mna2.12067‏
‎[7] Moghimi A, Qomi M, Yari M, Abniki M. Solid phase extraction of Hg (П) in water samples by nano-Fe3O4 ‎encapsulated-dioctylphthalate and linked-diethylenetriamine. Int J Bio-Inorg Hybr Nanomater. 2019;8(4):159-168. ‎
‎[8] Moghimi A, Abniki M. Removal and measurement of bromocresol purple dye in aqueous samples by β-‎cyclodextrin-modified magnetic carbon nanotube with dispersive solid-phase extraction technique. Journal ‎of Color Science and Technology. 2022;15:301-315. doi: 20.1001.1.17‎‏358779.1400.15.4.4.5‏
‎[9] Abniki M, Moghimi A, Azizinejad F. Synthesis of calcium‐layered double hydroxide based nanohybrid for ‎controlled release of an anti‐inflammatory drug. Chinese Chemical Society Taipei. 2020;68:343-5‎‏2. ‏doi: ‎‏10.1002/jccs.202000008‏
‎[10] Moghimi A, Abniki M. The dispersive solid-phase extraction of fluoxetine drug from biological samples ‎by the amine-functionalized carbon nanotubes with HPLC method. Chemical Methodologies. 2021;5:250-‎‏8.‏‎ doi: 10.22034/chemm.2021.128586‎
‎[11] Abniki M, Azizi Z, Poorebrahim S, Moniri E. Development of p-amino acetanilide functionalized multi-‎walled carbon nanotubes as an effective carrier for lansoprazole release. Biomedical physics & engineering ‎express. 2023;9(4):37167956. doi: 10.1088/2057-1976/acd459‎
‎[12] Abniki M, Moghimi A, Azizinejad F. Fabrication of bionanocomposite based on LDH using biopolymer of ‎gum arabic and chitosan-coating for sustained drug-release. Journal of the Serbian Chemical Society. ‎‏2020;85:1223-35. doi: 10.2298/JSC191011004A
‎[13] Parsayi Arvand M, Moghimi A, Abniki M. Extraction of alprazolam in biological samples using the ‎dispersive solid‐phase method with nanographene oxide grafted with Α‐pyridylamine. IET ‎Nanobiotechnology. 2023;17:69-79. doi: 10.1049/nbt2.12105‎
‎[14] Moghimi A, Abniki M. dispersive solid-phase extraction for bromocresol green removal with β-‎cyclodextrin functionalized magnetic nanotubes. Russian Journal of Physical Chemistry B. 2021;15:S130-‎S9. doi: 10.1134/S1990793121090128‎
‎[15] Moghimi A, Abniki M. Preconcentration and separation of ultra-trace Cu(II) with disks of octadecyl silica ‎membrane modified nano-Fe3O4-encapsulated-dioctyl phthalate and linked-diethylenetriamine. Advanced ‎Journal of Chemistry-Section A. 20‎‏21;4:78-86. doi: 10.22034/ajca.2021.260252.1230‏
‎[16] Moghimi A, Abniki M, Khalaj M, Qomi M. Construction of modified nanotube carbon carboxyl by new ‎method and application in dispersive solid phase extraction for preconcentration of Ni2+. Revue Roumaine ‎de Chimie. 2021;66(6):493-507. doi: 10.33224/rrch.2021.66.6.02 ‎
‎[17] Shojaei M, Moghimi A, Abniki M. Dispersive solid-phase extraction for preconcentration of Amlodipine ‎in aqueous samples using Fe3O4@MWCNT- β cyclodextrin compositeand determinated. Quantum ‎Chemistry and Spectroscopy. 2021;11(35):43-55. ‎
‎[18] Moghimi, A. Preconcentration of Zn(II) from sample water by phenyl-iminodiacetic acid grafted ‎multiwalled carbon nanotubes. Journal of Chemical Health Risks. 2012;2(3):28-4‎‏1. doi: ‏‏10.22034/JCHR.2018.544002‏
‎[19] Abniki M, Moghimi A. Removal of Cd(II) ions from water solutions using dispersive solid-phase ‎extraction method with 2-aminopyridine/graphene oxide nanoplates. Current Analytical Chemistry. ‎‏2022;18:1070-1085. doi: 10.2174/1573411018666220505000009‏
‎[20] Moghimi A, Poursharifi MJ. Perconcentration of trace Cr(III) using octadecyl silica membrane modified N, ‎N-disalicylideneethylenediamine. Asian Journal of Chemistry, 2011;23(9):3870-3‎‏874.‏
‎[21] Tajodini N, Moghimi A. Spectrophotometric study of W(VI)-G lycinamide complex formation. Asian ‎Journal of Chemistry. 2011;23(9):4186.‎
‎[22] Behrouzinia S, Zand M, Namdar A, Rahimi H, Moghimi A. The effect of operational parameters on the ‎output power of copper vapor laser with small-bore tube. International Journal of Fundamental Physical ‎Sciences. 2011;1 (3):67-72. doi: 10.14331/ijfps.‎‏2011.330015‏
‎[23] Karimnezhad K, Moghimi A, Adnan R, and Abniki M. An alternative method of dispersive solid‐phase ‎extracting Hg (II) from environmental aqueous solutions using carboxylic functionalized carbon nanotubes. ‎Micro & Nano Letters. 2022;18:e12150. doi: 10.1049/mna2.12150‎
‎[24] Ghammamy S, Khorsandtabar S, Moghimi A, Sahebalzamani H. Oxidation of some organic diols with ‎trialkylammonium fluorochromates(VI), R3NH[CrO3F] (R= CH3, C2H5, C3H7 and C4H9) at room temperature and ‎under microwave condition. Journal of the Mexican Chemical Society. 2009;53(2):41-4‎‏3. doi: ‏‏10.29356/jmcs.v53i2.1003‏
‎[25] Moghimi A. Solid Phase Extraction of Cr(III) from natural water by modified nanopolyacrylonitrile fiber. ‎World Applied Sciences Journal. 2011;12(12):2252-2259.‎
‎[26] Makipour P, Moghimi A, Ghiasi R. Preconcentration and spectrophotometric determination of copper (II) ‎using octadecyl silica membrane disks modified by 1-nitroso-‎‏2-‏naphthol-‎‏3,6-‏disulfonic acid. Oriental ‎Journal of Chemistry. 2010;26(3):797.‎
‎[27] Moghimi A. Preconcentration ultra trace of Cd(II) in water samples using dispersive liquid‏-‏liquid ‎microextraction with salen(N,N′‎‏-‏Bis(salicylidene)‎‏-‏ethylenediamine) and determination graphite furnace ‎atomic absorption spectrometry. Journal of the Chinese Chemical Society. 2008;55(2):369-3‎‏76. doi: ‏‏10.1002/jccs.200800054‏
‎[28] Abniki M, Moghimi A. Nanomagnetic chitosan/β-cyclodextrin for dispersive solid phase extraction of ‎trace desipramine drug. Materials Chemistry and Physics, 2024;316:129117.
doi: 10.1016/j.matchemphys.2024.129117‎
‎[29] Dahaji RRM, Moghimi A, Shahbazi H, Faraji H, Aziznejad F. Preparation of modified multiwalled carbon ‎nanotubes (l-Arg-CS/MWCNTs-COOH/Fe3O4) as sorbent for dispersive solid phase extraction of Cu(II), ‎Pb(II) and Cd(II) in wastewater samples. Revue Roumaine de Chimie. 2023;68(10–1‎‏2):495–505. doi: ‏‏10.33224/rrch.2023.68.10-12.01‏
‎[30] Moghimi A‏.‏‎ Separation and extraction of Co(II) using magnetic chitosan nanoparticles grafted with β-‎cyclodextrin and determination by FAAS. Russian Journal of Physical Chemistry A. 2014;88:2157–2‎‏164. ‏doi: org/10.1134/S0036024414120024‎
‎[31] Moghimi A, Yousefi Siahkalrodi S. Extraction and determination of Pb(II) by organic functionalisation of ‎graphenes adsorbed on surfactant coated C18 in environmental sample. Journal of Chemical Health Risks. ‎‏2013;3(3):1-12. doi: 10.22034/jchr.2018.544032‏
‎[32] Moghimi A, Abdouss M‏.‏‎ Extraction of Co(II) by isocyanate treated graphite oxides (iGOs) adsorbed on ‎surfactant coated C18 before determination by FAAS. International Journal of Bio-Inorganic Hybrid ‎Nanomaterials. 2013;2(1):319-327. ‎
‎[33] Salehi N, Moghimi A, Shahbazi H. Magnetic nanobiosorbent (MG-Chi/Fe3O4) for dispersive solid-phase ‎extraction of Cu(II), Pb(II), and Cd(II) followed by flame atomic absorption spectrometry determination. ‎IET. Nanobiotechnology. 2021;15:575-584. doi: 10.1049/nbt2.12025‎
‎[34] Salehi N, Moghimi A, Shahbazi H. Preparation of cross-linked magnetic chitosan with methionine-‎glutaraldehyde for removal of heavy metals from aqueous solutions. International Journal of Environmental ‎Analytical Chemistry. 2022;102:2305-2321. doi: 10.1080/0306731‎‏9.2020.1753718‏
‎[35] Salehi N, Moghimi A. Synthesis and identification of magnetic nickel oxide nanoparticles for the magnetic ‎solid phase extraction of gemfibrozil and its determination by UV-Vis spectrometer. Applied Chemistry ‎Today. 2022;102:2305-2321. doi: 10.22075/CHEM.2023.29235.2127‎
‎[36] Mahdavi Ghajari S, Allah Gholi Ghasri MR, Sedaghat S, Adhami F, Habibi S. Green synthesis of silver ‎nanoparticles mediated using Mentha spicata leaf extract and electrospun silver/polyamide 6 nanofibers ‎preparation for removal of copper ions from aqueous medium and isotherm and kinetics adsorption study. ‎Journal of applied research in chemisry. 2024;2(17):59-74. doi: ‎‏10.30495/JACR.2022.1968287.2060.‏
‎[37] Nie P, Min C, Song H-J, Chen X, Zhang Z, Zhao K. Preparation and tribological properties of ‎polyimide/carboxyl‏-‏functionalized multi-walled carbon nanotube nanocomposite films under seawater ‎lubrication. Tribology Letters. 2015;58(1):7. doi: 10.1007/s11249-0‎‏15-0476-7‏
‎[38] Mirzaei N, Rezaei V, Aibaghi B. Preconcentration and determination of diazepam in pharmaceutical and ‎biological samples by graphene oxide based on dispersive solid phase microextraction. Applied Chemistry ‎Today. ‎‏2019;14:21-32. doi: 10.22075/CHEM.2018.13851.1343.‏
‎[39] Alizadeh R, Salami M, Seidi S. A silica fiber coated with a ZnO-graphene oxide nanocomposite with high ‎specific surface for use in solid phase microextraction of the antiepileptic drugs diazepam and oxazepam. ‎Microchimica Acta. 2018;185(6):312. doi: ‎‏10.1007/s00604-018-2850-2‏