پیش بینی شرط «مذاکره مجدد» در برقراری موازنه اقتصادیِ قراردادهای نفتیِ فاقد «تعادل» و نتیجه آن در اعاده ی تعادل اقتصادی از دست رفته
الموضوعات : دستاوردهای نوین در حقوق عمومی
ادهم حق گزار
1
(
گروه حقوق، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران.
)
علی رستمی فر
2
(
گروه حقوق، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران
)
نجادعلی الماسی
3
(
گروه حقوق، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
الکلمات المفتاحية: مذاکره مجدد, قراردادهای نفتی, تعادل اقتصادی, شرط تثبیت, ثبات قرارداد. ,
ملخص المقالة :
در قراردادهای نفتی همواره پرسش این است که مذاکره مجدد چگونه می تواند تعادل اقتصادی از بین رفته این قراردادها را باز یابد؟ با این عنوان که ویژگی خاص قراردادهای نفتی، طولانی مدت بودن آنهاست و در این رهگذر، همواره امکان بروز تغییرات بنیادین در اوضاع و احوال قراردادی و بنایِ اولیه توافق طرفین وجود دارد. بنابراین فرض وجود یک سازوکار مطمئن که بتواند این وضعیت را بنحو مطلوب مدیریت کند، بیش از پیش مهم جلوه خواهد کرد. البته پیش بینی شرط مذاکره مجدد در موازنه اقتصادی قراردادهای فاقد تعادل در فرضی که این قراردادها حاوی شرط تثبیت باشد یا نباشد متفاوت خواهد بود. در فرض نخست، طرفین بطور الزام آوری متعهدند که با حسن نیت به میز مذاکره برگردند و درباره توافق جدید با هم به گفتگو بنشینند اما در فرض دوم، وضعیت گاهی پیچیده خواهد بود و بسادگی نمی توان از حصول توافق سازنده سخن گفت. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی گردآوری شده است، نتیجه مذاکره مجدد در اعاده تعادل اقتصادی قراردادهای نفتی مورد بحث خواهد بود. یافته ها نشان می دهد در فرضی که طرفین در مذاکره مجدد به مؤفقیّت برسند، قراردادِ فاقد موازنه به حالت قبل اعاده می گردد و مانند این است که ثبات قرارداد از ابتدا بَرهم نخورده است؛ اما در فرض دوم برحسب شرایط قراردادی ممکن است حالات مختلفی ایجاد شود که نهایتاً می تواند منجر به خاتمه قرارداد، ادامه قرارداد و یا ارجاع مذاکرات و اختلافات ناشی از آن به شخص ثالث خواهد بود.
الف: منابع فارسی
1- کتابها
- انصاری، ولی الله (1392). کلیات حقوق قراردادهای اداری، چاپ دوم، تهران، انتشارات حقوقدان.
- داراب پور، مهراب (1397). اصول و مبانی حقوق تجارت بین الملل، کتاب چهارم (جلد 4)، حقوق سرمایه گذاری خارجی، تحریم ها، قراردادهای دولتی، حقوق انرژی و حقوق نفت و گاز، چاپ اول، تهران، انتشارات گنج دانش.
- شیروی، عبدالحسین (1393). حقوق نفت و گاز، چاپ اول، تهران، نشر میزان.
- طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1400). حقوق اداری، چاپ هشتم، تهران، انتشارات سمت.
2- مقالات
- امینی، فرزاد و امینی، منصور، (1401)، ارزیابی شرط موازنه اقتصادی به عنوان گونه نوین شروط تثبیت در قراردادهای سرمایه گذاری خارجی به مثابه قراردادی اداری، فصلنامه پژوهشهای نوین حقوق اداری، سال چهارم، دوره 4، شماره 13، صص 86-61.
- بیگدلی، سعید (1385). شرط مذاکره مجدد (هاردشیپ)، مجله حقوقی گواه، شماره 8 و 9، صص 7-3.
- حق گزار، ادهم (1402). تعادل اقتصادی قراردادهای بین المللی در پرتو مذاکره مجدد با تأکید بر قراردادهای نفتی، فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، شماره 55، صص 32-11.
- زارعی، محمدحسین و مولائی، آیت، (1392)، آسیب شناسی ویژگی های قرارداد اداری ایران در مقایسه با حقوق فرانسه و انگلستان، فصلنامه دیدگاههای حقوق قضایی، شماره 63، صص 169-208.
- سیدمرتضی حسینی، راحله؛ تقی پور، بهرام؛ عباسی سرمدی، مهدی و امیری، فاطمه (1397). مذاکره مجدد در قراردادهای بالادستی صنعت نفت از منظر حقوق و اخلاق، فصلنامه پژوهشهای اخلاقی، سال نهم، شماره دو، صص 144-123.
- شیروی، عبدالحسین و شعبانی جهرمی، فریده (1391). فرآیند مذاکره مجدد قراردادهای سرمایه گذاری، فصلنامه پژوهشهای حقوق تطبیقی، دوره 21، شماره 3، صص 124-109.
- شیروی، عبدالحسین و کاظمی، محمدجواد، (1397)، بررسی شرط مذاکره در حل و فصل اختلافات تجاری با توجه به رویه قضایی بین المللی، فصلنامه حقوقی دادگستری، شماره 104، صص 238-215.
- عباسی، بیژن و سهرابلو، علی، (1399)، شرط ثبات در قراردادهای سرمایه گذاری خارجی از منظر حقوق اداری، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، شماره 68، صص 140-111.
- علیخانی، محمد، (1397)، راهکارهای برون رفت از بن بست های مذاکراتی و حل تعارض مسائل نفتی، فصلنامه پژوهشهای حقوقی، شماره 35، صص 285-263.
- نامدار زنگنه، محمد و طباطبایی، سیدحسین (1398). مذاکره مجدد؛ انعکاس نیاز به استمرار تعادل مالی - اقتصادی در قراردادهای سرمایه گذاری صنعت نفت و گاز، مجله پژوهشهای حقوقی، شماره 39، صص 66-41.
- نیکبخت، حمیدرضا (1384). مروری بر تنظیم قراردادهای دولتی، مجله الهیات و حقوق، شماره 15 و 16، صص 50-17.
ب: منابع عربی
- عبدالطیف، هنی (2015 م). حدود الاخذ بفکره اعاده التفاوض فی العقد (دراسه المقارنه)، رساله دکترا، جامعه ابی بکر بلقاید.
پ: منابع خارجی
- A., Al Faruque and N Kumar Saha (2010). Sanctity of State Contracts: Revisiting Orthodox Views, OGEL 7:1.
- Bernardini, Piero (2008). Stabilization and Adaptation in Oil and Gas Investments, Journal of World Energy Law & Business, 1(1).
- De Kwant, M., (2011), Emerginge Oil and Gas Economies: Mitigating Legal, Political and Economic Risks of Foreign Investors in the Russian Federation (Part A), 14 int l Trade & BUS. L. REV. 174.
- Horn, N., (2022). Changes in Circumstance and the Revision of Contracts in Some European Law and International of Law in the Diversity and Uniformity Norbert.
- J. Gotanda (2003). Renegotiation and Adaptation Clauses in Investment Contracts, Revisited, Vanderbilt Journal of Transnational Law 36.
- J. Carter (1998). The Renegotiation of Contracts, Journal of Contract Law 13.
- J. Salacuse (2001). Renegotiating Existing Agreements: How to Deal with Life Struggling against Form, Negotiation Journal 1.
- Krool, S (2004). The Renegotiation and Adaptation of Investment Contract, Oil, Gas & Energy Law Journal, no.1.
- Langrod, A., (1955). Administrative Contracts: A Comparative Study, The American Journal of Comparative Law, vol. 4, Issue. 3.
- Momberg, Uribe, Rodrigo Andres (2011). The Effect of Change of, Circumstances on the Force of Contracts, PhD Thesis.
- Sornarajah, M (2012). The International Law on Foreign Investment, 3 rd edn, Cambtidge: Cambridge Press.
- W. Peter (1995). Arbitration and Renegotiation of International Investment Agreements (The Hague: Kluwer Law International.
