بررسی پیوند اعضا از دیدگاه فریقین و حقوق فرانسه

الموضوعات : فقه و مبانی حقوق اسلامی

رضا کلاه کج ¹ (دانشجوی دکتری ، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، واحد اهواز ، دانشگاه آزاد اسلامی ، اهواز، ایران)
فرج اله براتی ² (دانشیار،گروه فقه ومبانی حقوق اسلامی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران( نویسنده مسئول))
سیدحسام الدین حسینی ³ (استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی ، اهواز، ایران)

تاريخ الإرسال : 15 الإثنين , ربيع الثاني, 1445 تاريخ التأكيد : 14 الأربعاء , جمادى الثانية, 1445 تاريخ الإصدار : 07 الأحد , رمضان, 1445

الکلمات المفتاحية: عضو, مرگ, پزشکی, پیوند, حقوق فرانسه, فریقین,

ملخص المقالة :

عمده فقهای شیعه و فقهای اهل سنت پیوند اعضا را در صورتی كه حفظ انسان (چه مسلمان، چه كافر) بر آن متوقف باشد را بطور مطلق جایز میدانند و اگر حفظ حیات انسان بر آن توقف نداشته باشد مشروط بر شرایط دیگری است كه در بین فقهای امامیه و اهل سنت اختلافی است. اما در كشورهای امریکایی و اروپایی از جمله فرانسه پیوند اعضا بعد از انجام پنج آزمایش تشخیص وقوع مرگ مغزی جائز است. در حقوق فرانسه مرگ مغزی به منزله مرگ تلقی می¬شود ودر صورت تائید مرگ مغزی، مجوز استفاده از اعضای بدن مردگان مغزی برای پیوند اعضا استفاده می¬شود. پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از این که پیوند اعضاء از دیدگاه حقوق موضوعه و فقه فریقین و حقوق فرانسه چگونه بیان شده است؟ فرضیه ای كه برای پرسش اصلی پژوهش مطرح است، عبارت است از: به نظر می رسد در این نظام های مختلف در پیوند اعضاء، ماهیت تمام احکام شرعی و قانونی یکی است و بین پیوند اعضای مسلمان به غیر مسلمان در موارد غیر ضرور در بین فریقین و حقوق فرانسه تفاوتی باشد و در سایر موارد تمایز خاصی در حوزه اجرای پیوند وجود ندارد. پژوهش حاضر به روش تحلیلی توصیفی می باشد. جمع آوری اطلاعات بر اساس روش گردآوری كتابخانه ای است. از آیات قرآن، منابع معتبر اسلامی، كتب فقهی و احادیثی كه تبیین كننده مفارقت روح از بدن و مسئله مرگ بودند، بهره لازم گرفته شد.

المصادر:

-الدقر، ندی محمد نعیم. (1999م).موت الدماغ بین الطب و الاسلام، چ اول، دمشق: دار الفکر
-حبیبی، حسین. (1381). مرگ مغزی و پیوند اعضا از دیدگاه فقه و حقوق، قم: بوستان كتاب
-حاتمی، علی اصغر؛ مسعودی، ندا. (1389). آثار حقوقی مرگ مغزی، مطالعات حقوقی دانشگاه، شمارۀ 1
-سیستانی حسینی، علی. ( 1427 ق) فتاوی منهاج الصالحین، مشهد، نشر مکتب آیت الله السیستانی، ج 1، مبحث 19 احکام الترقیع
-صفایی، حسین.(1391). مبنای مسؤولیت مدنی پزشک با نگاهی به لایحه جدید قانون مجازات اسلامی، فصلنامه علمی پژوهشی دیدگاه های حقوق قضایی، دوره 17 ، شماره 58
-طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن ( 1411 ق) النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، چاپ 3، بیروت: دار الکتاب العربی
-عباسی، محمود. ( 1379 ) مطالعه پیوند اعضاء در نظام حقوقی ایران، مجموعه مقالات حقوق پزشکی، چاپ اول. تهران: انتشارات حقوقی، جلد 5
-فضلی، امیر؛ زینلی، علی، (1399). بررسی مقایسه ای ماده واحده پیوند اعضا و آیین نامه اجرایی آن و قوانین مرتبط فصلنامه علمی حقوقی قانون یار، دوره 4، شماره 14
-قضایی، صمد. (1373). پزشکی قانونی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران
-قرضاوی، یوسف. ( 1384 ) دیدگاه های فقهی معاصر، ترجمه احمد نعمتی، نشر احسان، ج1
-گودرزی، فرامرز؛ كیانی، مهرزاد. (1384). پزشکی قانونی، چاپ اول، تهران: سمت
-لاریجانی، باقر(1382). پیوند اعضاء(مباحث فقهی، علمی، اخلاقی، حقوقی) تهران: انتشارات برای فردا
-مظاهری تهرانی، مسعود (1386). حق مرگ در حقوق کیفری، چاپ اول، تهران: هستی نما
-مفید، محمد بن محمد. ( 1413 ق) المقنعه، چاپ 1، قم: كنگره جهانی هزاره شیخ مفید
-هاشمی، میرسجاد. ( 1384 ) آثار حقوقی واگذاری اعضا، اندیشه تقریب، شماره 5
- Council for International Organization of Medical Science. International Ethical Guidelines for Biomedical Research Involving Human Subjects.
- Dolling J. Opting in to an Opt-out System: Presumed Consent as a Valid Policy Choice for Ontario`s Cadaveric Organ Shortage. MA Dissertation. Toronto: University of Toronto; 2009. p.41.
-Dalal AR. Philosophy of organ donation: Review of ethical facet. World Journal of Transplantation 2015; 5(2): 44-51.
- Fevrier P, Gay S. Informed Consent versus Presumed Consent: The Role of the Family in Organ Donations. SSRN Electronic Journal 2004.
-Kelly E. International Organ Trafficking Crisis: Solutions Addressing the Heart of the Matter. Boston College Law Review 2013; 54(3): 1317-1349.
-Mahendran A.O. and Veitch P.S. (2117) Paired exchange programmes can expand the live kidney donor pool. Br. J. Surg. 94, 657– .64
-Rougé-Maillart C., Boasson M., Riché P. and Penneau M. (2001) Organ donation between family members: an ethical dilemma imposed by conflicting regulations. Presse Med. 30, 909–10.