قلمرو قواعد فقهی درتحلیل حقوق فراقراداد درفضای سایبری

الموضوعات : فصلنامه مطالعات حقوقی فضای مجازی

محمد رشیدی ¹ , اکبر بشیری ² , اباست پور محمد ³

1 - دانشجوی دوره دکترا تخصصی - حقوق خصوصی
2 - استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد واحد مراغه، ایران
3 - استادیار گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، مراغه، ایران.

تاريخ الإرسال : 07 الخميس , ذو الحجة, 1445 تاريخ التأكيد : 06 الإثنين , ربيع الأول, 1446 تاريخ الإصدار : 21 الأحد , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: واژگان کلیدی: شبه منسوخ, فراقراداد, قواعد فقهی, مولفه‌های پنجگانه.,

ملخص المقالة :

چکیده

قلمرو قواعدفقهی درحوزه حقوق قراردادهای سنتی‌کم‌وبیش بیان شده‌است.آنچه تاکنون ازحیث نظری مورد بحث نبوده، ضرورت تحلیل قواعدفقهی‌و بازشناسی قلمروآنهادرحیطه فراقرارداد است.وضمن انتخاب قواعد فقهی درمحدوده مقاله،مقایسه‌آنها نیزانجام‌گرفت. فراقراردادباتجهیزمولفه‌های پنجگانه بانام‌ اختصاری «کابها» شامل،1. کامپیوتر، 2.ارزدیجیتالی، 3.بلاک‌چین، 4.هوش مصنوعی استدلالی، 5.ارتباطات مخابراتی، درسطح فراتری ازقراردادهای هوشمند قراردارد. هدف مقاله محک ظهور قواعدکلی‌فقهی بافراقرارداد است. وبدینوسیله سَریان‌وسکوت‌ وعملکرد مصداقی این قواعد درمصافِ با پیشرفت‌های فناوری سنجیده شد. دراین تحقیق از روش های معتنابهی از قبیل روش کتابخانه‌ایی، توصیفی و تحلیل محتوا، با غلبیت روش کیفی به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده و به ‌کمک استنباطِ متون، درکشف زوایای پنهانِ داده‌ها وواحدهای مورد تحلیل سعی شده‌است. یافته‌ها ودستاوردهای تحقیق حاضربرای بررسی پیشرفت فناوری عرصه علوم تجربی وتاثیرشگرف آن برعلوم انسانی، خصوصاً، حقوق و فقه است که با دستکاری متغیرهای سابق ‌ضمن‌ کاهش ‌قلمرو نفوذ قواعد کلی فقهی منتخب درعرصه بروز مصادیق ‌بعضاً موجبات ‌«سکوت» آنها رادرانعقاد فراقرارداد فراهم‌آورده‌ ودرمقام «شبه منسوخ‌و‌متروک»‌ وقرارداده است. بطوریکه، تنها در تاریخ ادبیات حقوقی- فقهی ازآن یاد خواهد شد.

المصادر:

فهرست منابع - السان، مصطفی.(1383).«جایگاه امضای دیجیتالی درثبت اسناد به شیوه الکترونیکی»، مجله کانون، سال 47، دوره دوم، شماره 55
- بابائی، ایرج.(1384).حقوق بیمه، چاپ چهارم، تهران، انتشارات سمت
- بشیری، اکبر.پورمحمد، اباست،رشیدی، محمد.(1402).«حقوق فراقراداد درفضای سایبری بارویکردنمایندگی‌شخص‌مجازی»، چهارمین‌کنفرانس ملی‌پدافندسایبری، دانشگاه‌آزاداسلامی‌واحدمراغه.
- حسنی، حسن.(1385).حقوق تجارت مشتمل برکلیه مباحث، چاپ پنجم، تهران، نشرمیزان.
- دِرسچر، دانیل. (1400). مبانی بلاک چین، مترجمان: بهرام پاشائی و محمدرضا صمد زاده، چاپ دوم، تهران، انتشارات آیلار.
- رضائی، سید علی رضا. معبودی نیشابوری، رضا. انصاری، اعظم. خدابخشی شلمزاری، عبدالله. (1401). «رویکرد حقوق ایران درخصوص میانجی‌گری برخط»، حقوق خصوصی، دوره 19، شماره 1، بهارو تابستان 1401، صفحات 93-122
- عمید زنجانی، عباسعلی.(1388). قواعد فقه بخش خصوصی، جلد اول، تهران، انتشارات سمت.
- کاتوزیان، ناصر.(1398). قواعد عمومی قرادادها، جلد اول، چاپ سوم، تهران، انتشارات گنج دانش.
- کاتوزیان، ناصر.(1386). قانون مدنی درنظم حقوقی کنونی، چاپ شانزدهم، تهران، نشرمیزان.
- لارنس، پنلوپ.(1383). کاربرد اینترنت درحقوق، مترجمان: سید قاسم زمانی، مهناز بهراملو، چاپ اول، تهران، نشر میزان.
- محمدی، ابوالحسن.(1385). قواعد فقه، چاپ نهم، تهران، نشر میزان.
- ناصر، مهدی.(1401). قراردادهای هوشمند مطالعه تطبیقی حقوق ایران و آمریکا، چاپ دوم، تهران، انتشارات مجد.
- نصیری، محمد. (1383). حقوق بین المللی خصوصی، جلد اول و دوم، چاپ دهم، تهران، انتشارات آگاه.
- Harpwood. vivienne. (2008). Modern Tort Law. London. Cavendish publishing limited
- Lombardi, E.(2012). “ Is online Mediation the way to fit the Forum to the Fuss.” Journal of European and coparative law, vol,19. No,4. Pp 514-548.
- Raskin, Max.(2017).” The law and legality of Smart Contract, Georgetown Law Technology Review, downloaded from http://www.ssrn.com.(08/02/2022).