عشق در نگاه عطار نیشابوری و سورن کییرکگور
الموضوعات :راضیه شهرآبادی 1 , علی حاجی موسائی 2
1 - استادیار درجه 4 گروه آموزش زبان فارسی، دانشگاه فرهنگیان قزوین، ایران، قزوین.
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
الکلمات المفتاحية: عرفان اسلامی, فلسفۀ غربی, عشق, عطار نیشابوری, سورن کییرکگور.,
ملخص المقالة :
جماعت صوفیان و متصوفه جهت درک راز آفرینش و تبیین حقیقت ذات خود، همواره طریق عشق را برگزیده‌اند. عطار نیشابوری، از جمله سالکان طریقت عشق، معتقد است با فانی شدن در دریای آتشین و بیکران عشق، می‌توان به بقای مطلق و لاوجود رسید. فلاسفۀ اگزیستانسیالیسم دینی نیز بنای فلسفۀ خود را بر عشق نهاده‌اند. کییرکگور، فيلسوف اگزيستانسياليسم و متألّۀ مسيحي، عشق را نهایت ایمان و ایمان را تنها عامل رسیدن به خدا می‌داند. نتایج حاکی از آن است این دو اندیشمند، گذشتن از عشق‌های مجازی را مهم‌ترین عامل دستیابی به عشق حقیقی و سرمدی می‌دانند و هر دو معتقدند درد و رنج، اضطراب و دلهره، انزوای مطلق، ترجیح عشق بر عقل، و رسیدن به بقا و جاودانگی از ویژگی‌های اصلیِ عشقِ حقیقی و سرمدی است. در اين پژوهش با شیوۀ کتابخانه‌ای و با رهيافتي تطبيقي و تأويلي، اشتراكات فكري این دو متفكر شرق و غرب در حوزۀ عشق بررسي مي‌شود.
# اوجاق علی‌زاده، شهین (1385). «تقابل عقل و عشق از دیدگاه عطار»، پژوهش‌نامه فرهنگ و ادب، شماره3، سال دوم، پاییز و زمستان، 1385ش، صص 143-162.
# پورنامداریان، تقی (1380). در سایۀ آفتاب، تهران، سخن.
# پورنامداریان، تقی (1364). رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی. تهران: علمی و فرهنگی.
# سجادی، سید جعفر (1375). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، چاپ سوم. تهران: طهوری.
# سهروردی، شیخ شهاب‌الدین (1400). مونس العشاق یا رساله فی حقیقه‌العشق، ترجمه: علی محمدصابری، چاپ دوم. تهران: علم.
# شجیعی، پوران (1387). مسافر سرگشته: سیری در جهان اندیشه شیخ فریدالدین عطار نیشابوری. تهران: سیمای دانش.
# صابر، غلام (1388). کی‌یرکگارد و اقبال؛ فیلسوفان عشق. ترجمه: محمد بقایی‌ماکان، چاپ اول. تهران: یادآوران.
# صلیبا، جمیل (1393). فرهنگ فلسفی، ترجمه: منوچهر صانعی دره‌بیدی، چاپ چهارم. تهران: حکمت.
# طاهری، قدرت‌الله (1389). «شهسوار ایمان در دیدگاه عطار نیشابوری و سورن کییرکگور»، فصلنامه پژوهش‌های ادبی، سال7، شماره27، 1389ش، صص37-58.
# عطار نیشابوری، فریدالدین محمد (1384). دیوان، به اهتمام و تصحیح محمدتقی تفضلی، چاپ یازدهم. تهران: علمی و فرهنگی.
# عطار نیشابوری، فریدالدین محمد (1397). مصیبت‌نامه، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا شفیعی‌کدکنی، ویرایش دوم، چاپ هفتم. تهران: سخن.
# عطار نیشابوری، فریدالدین محمد (1398). منطق‌الطیر، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا شفیعی‌کدکنی، چاپ هفدهم. تهران: سخن.
# عطار نیشابوری، فریدالدین محمد (1392). اسرارنامه، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا شفیعی‌کدکنی، چاپ ششم. تهران: سخن.
# عطار نیشابوری، فریدالدین محمد (1402). تذکره‌الاولیاء، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا شفیعی‌کدکنی، (ج1و2)، چاپ دهم. تهران: سخن.
# کییرکگور، سورن (1396). ترس و لرز، ترجمه: عبدالکریم رشیدیان، چاپ پنجم. تهران: نی.
# کییرکگور، سورن (1396). تکرار، ترجمه: صالح نجفی، چاپ دوم. ﺗﻬﺮان: مرکز.
# لویزن، لئوناردو (1379). شیخ محمود شبستری، ترجمه مجدالدین کیوانی. تهران: مرکز.
# کارسل، گابریل (1395). فلسفۀ اگزیستانسیالیسم. ترجمه: شهلا اسلامی، ویراسته مصطفی ملکیان، چاپ سوم، تهران: نگاه معاصر.
# مستعان، مهتاب (1389). کییرکگور متفکر عارف‌پیشه، چاپ سوم. تهران: پرسش.
# مصاحب، غلامحسین (1383). دایره‌المعارف فارسی، (ج2)، چاپ چهارم. تهران: امیرکبیر.
# مصلح، علی‌اصغر (1387). تقریری از فلسفه‌های اگزیستانس، چاپ دوم. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
# معین، محمد (1388). فرهنگ معین، (ج2)، چاپ بیست و ششم. تهران: امیرکبیر.
# Kierkegaard S. (1962). “Works of Love”. Trans: Howard and Edna.
# Kierkegaard S. (1987). “EITHER/ OR, Edited”. Translated: Howard v. hong Edna H.Hong with Introduction and nates, New York: United States of America by Cambridge University Press.
# Kierkegaard S. (1993.a). “An Occasional Discourse”. Part 1 of Upbuilding Discourses in Various Spirits; eds. and trans. Howard V. Hong and Edna H. Hong. Princeton and New Jersey: Princeton University Press.
# Kierkegaard S. (1993.b) “The Gospel of Suffering”. Part 3 of Upbuilding Discourses in Various Spirits. eds. and trans. Howard V. Hong and Edna H. Hong. Princeton and New Jersey:Princeton University Press.
# L.Perkins R.(n.d). (1998) “Internatinoal Kierkegaard Commentary: The Concept of Anxiety”. Mercer: University Press.
# Pool, R. & Henrik S. (1989) “A Kierkegaard Reader”. Ed: (n.d). London: Fourth Estate Ltd.
# Sløk, , J.(n,d). (1983) “Kierkegaard’s universe, en ny guide til geniet”, institute Danish Cultural. published: Kenneth tindall.
