ارائه مدل علی هویت حرفه‌ای مدیران مدارس متوسطه بر اساس فرهنگ یادگیری و نقش میانجی رشد حرفه‌ای

الموضوعات : مهندسی آموزشی: طراحی و تکنولوژی آموزشی

جواد باقری اصل ¹ , رفیق حسنی ² , فردین عبداللهی ³

1 - دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
2 - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
3 - گروه علوم تربیتی دانشگاه ازاد اسلامی واحد سنندج

تاريخ الإرسال : 13 الثلاثاء , ذو القعدة, 1445 تاريخ التأكيد : 14 الأربعاء , ذو القعدة, 1445 تاريخ الإصدار : 02 السبت , ذو الحجة, 1445

الکلمات المفتاحية: هویت حرفه‌ای, رشد حرفه‌ای, فرهنگ یادگیری.,

ملخص المقالة :

پژوهش حاضر باهدف ارائه مدل علی هویت حرفه‌ای مدیران مدارس متوسطه بر اساس فرهنگ یادگیری و نقش میانجی رشد حرفه‌ای انجام گرفت. این پژوهش کاربردی و با روش همبستگی از نوع مدل یابی علی (مدل یابی معادلات ساختاری) می‌باشد. جامعه آماری شامل کلیه مدیران مدارس متوسطه شهرستان کرمانشاه بودند که به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گرداوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته هویت حرفه‌ای و دو پرسشنامه استاندارد فرهنگ یادگیری و رشد حرفه‌ای بهره گرفته ‌شد. روایی محتوایی و سازهای پرسشنامه‌ها تأیید و پایایی پرسشنامه‌ها به ترتیب 89/0، 79/0 و 83/0 به دست آمد. یافته‌ها نشان داد که فرهنگ یادگیری با میزان ضریب بتا (552/0 =β) در سطح معناداری (05/0˃P) بر هویت حرفه‌ای اثر مثبت و مستقیم دارد؛ رشد حرفه‌ای با میزان ضریب بتا (324/0 =β) در سطح معناداری (05/0˃P) بر هویت حرفه‌ای اثر مثبت و مستقیم دارد؛ فرهنگ یادگیری با میزان ضریب بتا (553/0 =β) در سطح معناداری (05/0˃P) بر رشد حرفه‌ای اثر مثبت و مستقیم دارد؛ همچنین فرهنگ یادگیری با میزان ضریب بتا (194/0 =β) در سطح معناداری (05/0˃P) بر هویت حرفه‌ای از طریق نقش میانجی رشد حرفه‌ای اثرگذار است. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت ازآنجاکه منبع نفوذ مدیران، هویت حرفه‌ای آن‌هاست؛ استفاده از این مدل، رهبران نظام آموزشی را قادر مي‌سازد تا افراد شایسته، کارآمد و مؤثرتری را جهت پذیرش مسئولیت خطیر و سرنوشت‌ساز مدیریت مدارس متوسطه انتخاب کنند. همچنین تأمل بر هویت حرفه‌ای سبب تکامل شخصی و حرفه‌ای شدن مدیران می‌شود و آن‌ها را قادر می‌سازد تا اهداف حرفه‌ای خود و نحوه رسیدن به آن‌ها را روشن ساخته و بر شکل‌دهی مسیر شغلی خود اثرگذار باشند.

المصادر:

کتابنامه
ادیب، یوسف؛ فتحی آذر، اسکندر و عارف نژاد، سعید. (1396). هویت حرفه‌ای دانشجو- معلمان دانشگاه فرهنگیان استان آذربایجان شرقی. فصلنامه پژوهش در تربیت‌معلم، 1(1)، 147-167.
اسدخانی، عبدالواسط؛ آهنچیان، محمدرضا و کارشکی، حسین. (1396). آزمون مدل رابطه بین گرایش پژوهشی بنیادی و کاربردی با رشد حرفه‌ای آموزشی و علمی اعضای هیئت‌علمی. پنجمین کنفرانس بین‌المللی رویکردهای در علوم انسانی و مدیریت، 24 آذرماه 1396.
ایمان زاده، علی و جعفریان، وحیده. (1398). هویت حرفه‌ای دانشجویان تحصیلات تکمیلی آموزش و بهسازی منابع انسانی دانشگاه تبریز: مطالعه پدیدار شناختی. فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، 6(20)، 57 -80.
باقری اصل، جواد؛ حسنی، رفیق و عبداللهی، فردین. (1400). بازنمایی معنایی پدیده هویت حرفه‌ای مدیران مدارس متوسطه و ارائه مدلی پارادایمیک. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 20(80)، 55-80.
برازپردنجاني، شهرام؛ معماريان، ربابه و ونکی، زهره. (1393). هويت حرفه‌ای خدشه‌دار: عامل بازدارنده يادگيري مراقبت‌های پرستاري در دانشجویان - يك مطالعه كيفي در ايران. مجله باليني پرستاري و مامايي، 3(3)، 1-15.
بهدانی، سید محسن. (1395). بررسی اثر توسعه حرفه‌ای و خودکارآمدی بر بهبود کیفیت حسابرسی حسابرسان دیوان محاسبات استان گلستان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علی‌آباد کتول.
بنیادي نائینی، علی؛ والي، فرزانه؛ عزيزي، محمدحسن و احسني‌زاده، سامان. (1395). بررسي رابطه بین مؤلفه‌های فرهنگ يادگیري سازماني و ايجاد اثربخشي در سازمان با متغیر میانجي نوآوري سازماني. فصلنامۀ پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسين (ع)، 8(26)، 187-211.
توانگرزمین، مژگان و لبادي، زهرا. (1393). بررسی رابطه مؤلفه‌های هویت حرفه‌اي پرستاران با مدیریت دانش. هفتمین کنفرانس ملی و اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت دانش، 28-29 بهمن‌ماه 1393، مرکز همایش‌های بین‌المللی شهید بهشتی تهران.
جوانک لیاولی، ماندانا؛ ابیلی، خدایار؛ پورکریمی، جواد و سلطانی عربشاهی، سید کامران. (1396). ارائه الگوی توسعه حرفه‌ای مدیران گروه‌های آموزش بالینی: مورد دانشگاه‌های علوم پزشکی دولتی شهر تهران. دوماهنامه علمی پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 10(3)، 202-218.
جهانیان، رمضان و قدسی، سمانه. (1393). رابطه سلامت و عدالت سازمانی با رشد حرفه‌ای کارکنان در سازمان‌های آموزشی. فصلنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5(3)، 97-114.
چاکرزهی، عمر؛ چاکرزهی، حمیرا و سابکزهی، محمدامین. (1400). رویکردهای نوین در مدیریت آموزشی با چالش‌های آموزش‌وپرورش در عصر جهانی‌شدن. فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 5(82)، 1-15.
حسینی، سید محمود؛ قورچیان، نادرقلی و جعفري، پریوش. (1400). ارائه مدلی براي توسعه حرفه‌ای مدیران. فصلنامه علمی مدیریت منابع در نیروي انتظامی، 9(3)، 289-316.
حقيقي كفاش، مهدی؛ عبدالهی، بیژن؛ دهدشتي شاهرخ، زهره و غریبی، حسن. (1393). رابطه بين فرهنگ يادگيري سازماني و رضايت مشتري: نقش ميانجيگري رضايت شغلي. نشريه علمي پژوهشي مديريت فردا، 13(38)، 41-54.
حیات، علی‌اصغر؛ عبدالهی، بیژن؛ زیدآبادی، حسن رضا و آراسته، حمیدرضا. (1394). مطالعه‌ی حرفه‌ای نیازها و روش‌های توسعه‌ی حرفه‌ای مدیران مدارس. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 7(2)، 43-64.
حیدری، حمید و رضایی، احمد. (1391). تحلیل جامعه‌شناختی هویت حرفه‌ای دانشجویان مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه مازندران. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات فرهنگي، 5(2)، 1-29.
رستمی، مجید و جوهرچی، محمد. (1396). تأثیر فرهنگ‌سازمانی و پاداش‌های انگیزاننده بر فرآیند استفاده دانش در سازمان نمونه موردبررسی: کادر اجرایی و دبیران شاغل در دبیرستان‌های دخترانه منطقه 1 تهران. فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری، 3(1)، 403-418.
رضائی، نرگس؛ بنی مهد، بهمن و حسینی، سید حسین. (1397). تأثیر هویت‌سازمانی و حرفه‌ای بر تردید حرفه‌ای حسابرس مستقل. فصلنامه دانش حسابرسي، 18(71)، 175-199.
سراجی، فرهاد. (1391). محیط‌های یادگیری مجازی، امکانی برای کمک به بهبود فرهنگ یادگیری. فصلنامه علمی- پژوهشی راهبرد فرهنگ، 5(17-18)، 27-49.
صفاري زنجاني، ناصر؛ کاظم‌زاده بيطالي، مهدي؛ حسني، محمد و نمازپور، منصوره. (1396). رابطه بين توسعه حرفه‌اي کارکنان با خودکارآمدي آنان و نوع قدرت مديران در دانشگاه آزاد اسلامي واحد اروميه. فصلنامه رسالت مديريت دولتي، 8(27)، 1-12.
صفری، مریم و نیازآذری، کیومرث. (1393). واکاوی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر رشد حرفه‌ای اعضای هیئت‌علمی دانشگاه آزاد آزادشهر. فصلنامه روانشناسي تربيتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تنكابن، 5(18)، 1-6.
عاشقی، حسن و قهرمانی، محمد. (1395). تدوین برنامه توسعه حرفه‌ای مدیران و کارکنان شعب در حوزه بانکی و پولی. فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، 3(11)، 1-20.
عبدالهى، بيژن و صفرى، اكرم. (1395). بررسى موانع اساسى فرا روى رشد حرفه‌ای معلمان. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 15(58)، 99-134.
عمویی، فتانه؛ نیازآذری، کیومرث و نیازآذری، مرضیه. (1395). رابطه فرهنگ یادگيری و یادگيری سازماني با سرمایه فكری اعضای هیئت‌علمی دانشگاه آزاد واحد ساری. فصلنامه روانشناسي تربيتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تنكابن، 7(1)، 11-23.
فرشاد، مریم و فکری، کاترین. (1398). ساخت و اعتباریابی پرسشنامه ابعاد رشد حرفه‌ای مشاوران. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 11(38)، 127-150.
قربانی زاده، وجه الله؛ هورمنش، فاطمه و غلامحسینی، حسین. (1390). نقش فرهنگ يادگيري و مديريت دانش در چابکی سازمانی. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت بهبود و تحول، 21(65)، 47-72.
قنبری، سیروس و محمدی، بهرام. (1395). ارائه الگوی توسعه حرفه‌ای مدیران مدارس دوره متوسطه: یک تحقیق کیفی. دو فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت مدرسه، 4(2)، 123-143.
حسن‌زاده کفشگرکلائی، فاطمه؛ علی اسماعیلی، عبدالله و فلاح، وحید. (1391). ارائه مدل توسعه حرفه‌ای مدیران با رویکرد آینده‌پژوهی در آموزشگاه‌های استان مازندران. فصلنامه علمی پژوهشی توسعه آموزش جندی‌شاپور، 1(11)، 86-96.
کنعانی، مریم و حسنی، رفیق. (1401). ارائه مدلی پارادایمیک از توانمندسازی فرهنگ یادگیری معلمان مدارس شهر کرمانشاه: یک تحقیق کیفی. فصلنامه علمی مديريت بر آموزش سازمان‌ها، 1(11)، 13-40.
معارف وند، زهرا؛ شمس، غلامرضا و صباغیان، زهرا. (1397). آسیب‌شناسی فرهنگ يادگيري دانشجويان رشته‌های علوم انسانی. مجله مطالعات آموزش و يادگيري، 1(10)، 131-167.
گندمی، فهیمه. (1395). تدوين نظام ساختاري سلامت سازماني با فرايند و فرهنگ يادگيري در فدراسیون‌های ورزشي ايران. فصلنامه تربیت‌معلم فکور، 2(2)، 119-140.
محرم زاده، مهرداد؛ کوثری پور، محسن و افشاری، مصطفی. (1393). تدوين نظام ساختاري سلامت سازماني با فرايند و فرهنگ يادگيري در فدراسیون‌های ورزشي ايران. مجله رويكردهاي نوين در مديريت ورزشي، 2(4)، 49-63.
نیشابوری، معصومه؛ احمدی، فضل‌الله و کاظم نژاد، انوشیروان. (1397). برزخ تحصیلی؛ اصلی‌ترین موانع کسب هویت حرفه‌ای در دانشجویان پرستاری: یک مطالعه. مركز تحقيقات مراقبت‌های پرستاري دانشگاه علوم پزشكي ایران (نشریه پرستاري ایران)، 112، 20-31.
ولیزاده، لیلا و قربانی، فاطمه. (1394). هویت حرفه‌ای پرستاران و عوامل مرتبط با شکل‌گیری آن: یک مقاله مروری. نشریه پژوهش پرستاری، 10(4)، 88-97.
یوسفی، امیر؛ ملکی آوارسین، صادق و طالبی، بهنام. (1399). طراحي الگوي توسعه حرفه‌ای مديران مدارس ابتدايي در افق 1404 با رويكرد مبتني بر نظريه داده بنياد. نشریه مديريت بر آموزش سازمان‌ها، 9(1)، 13-51.

Ahuja, S. (2023). Professional Identity Threats in Interprofessional Collaborations: A Case of Architects in Professional Service Firms. Journal Of Management Studies, 60(2), 428-453.
Baxter, J. (2021). Public sector professional identities: a review of the literature. The Open University, UK, The Open University, UK.
Bizzell, B. E. (2014). Professional Development of School Principals in the Rural Appalachian Region of Virginia. Dissertation submitted to the faculty of the Virginia Polytechnic Institute and State University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy In Educational Leadership and Policy Studies.
Broberg, P., Umans, T., Skog, P. & Theodorsson, E. (2018). Auditors professional and organizational identities and commercialization in audit firms. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 31(2), 374-399.
Canrinus, E. T. (2011). Teachers' sense of their professional identity. Groningen: PrintPartners Ipskamp B.V., Enschede, The Netherlands.
Choi, M. (2011). A study on individual readiness for organizational change. Thesis to obtain the degree of doctor from the Erasmus University of Georgia.
Crow, G. M. & Moller, J. (2017). Professional Identities of School Leaders across International Contexts: An Introduction and Rationale. Educational Management Administration & Leadership, 45(3), 749–758.
Crow, G., Day, C., & Moller, J. (2017). Framing research on school principals’ identities. International Journal of Leadership in Education, 20(3), 265-277.
Cruz-Gonz´alez, C., Rodr´ıguez, C. L. & Segovia, J. D. (2020). A systematic review of principals’ leadership identity from 1993 to 2019. Educational Management Administration & Leadership, 49(1), 31-53.
Delima, V. T. (2015). Professional Identity, Professional Commitment and Teachers’ Performance. International Journal of Novel Research in Education and Learning, 2(4), 1-12.
Eren, A., Rakıcıoğlu Söylemez, A. (2017). Pre-service teachers' ethical stances on unethical professional behaviors: The roles of professional identity goals and efficacy beliefs. Teaching and Teacher Education, 68, 114-126.
Fitzmaurice, M. (2013). Constructing professional identity as a new academic: a moral endeavour. Studies in Higher Education, 38(4), 613-622.
Garet, M. S., Porter, A. C., Desimone, L., Birman, B. F., & Yoon, K. S. (2001). What makes professional development effective? Results from a national sample of teachers. American Educational Research Journal, 38(4), 915-954.
Holden, M., Buck, E., Clark, M., Szauter, K., & Trumble, J. (2012). Professional Identity Formation in Medical Education: The Convergence of Multiple Domains. HEC Forum, 24, 245–255.
Isotalo, S. (2017). Teacher Educators’ Professional Identity Formation in a Challenging Context: Experience from Eritrea. Master’s Thesis in Education, University of Jyväskylä, Department of Education.
James, D. (2017). Professional Identity, Learning Cultures and Educational Quality: Some Lessons from Further Education. Wales Journal of Education, 19(1), 107-124.
Jbara, L. (2022). Lived Experiences of Elementary School Principals in Dubai. Dissertation Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy Education, Walden University.
Jermolajeva, J. & Bogdanova, T. (2017). Professional Identity Of Higher Education Teachers In Samples Of Riga And Smolensk. SOCIETY. INTEGRATION. EDUCATION Proceedings of the International Scientific Conference. Volume I, May 26th -27th, 2017. 197-207.
Lange, P.D., Jackling. S. & Suwardy, T. (2015). Continuing professional development in the accounting profe ssion: practices and perceptions from the Asia Pacific Region. Account Educ 24(1):41–56.
Lerseth, K. A. (2013). Identity development among pre-service teacher candidates. Graduate Theses and Dissertations.
Mpungose, J. (2010). Constructing principals’ professional identities through life stories: an exploration. South African Journal of Education, 30,527-537.
Neary, S. (2014). What I call myself defines who I am. Career Matters, 2(3), 14-15.
Osborne, C., B. (2017). Pre-service Early Childhood Educators’ career aspirations: Examining decisions to enter the field and professional identity formation. A Thesis presented to The University of Guelph, Ontario, Canada.
Pérez Gracia, Serrano Rodríguez, R., & Pontes Pedrajas, A. (2022). Teachers’ Professional Identity Construction: A review of the literature. Revista de Currículum y Formación de Profesorado, 26(1), 371-393.
Robertson, S. (2017). Transformation of professional identity in an experienced primary school principal: A New Zealand case study. Educational Management Administration & Leadership, 45(5), 774-789.
Rodriguez, C.L., Cruz-Gonzalez, C. & Segovia, J.D. (2021). Principal professional identity:Giving voice
to children in a vulnerable Spanish context. Educational Management Administration & Leadership, 49(1),1-20.
Ross, D. J. & Cozzens, J. A. (2016). The Principal ship: Essential Core Competencies for Instructional Leadership and Its Impact on School Climate. Journal of Education and Training Studies, 4(9): 162-176.
Sanchez-Moreno, M., Lopez-Yanez, J., & Toussaint-Banville, M. (2021). Professional identity formation of female school principals: Gender and emotionality connections. Management in Education, 37 (1), 1-12.
Tan, C. P. (2014). Educating for Professional Identity Development. Thesis to obtain the degree of Doctor from the Erasmus University Rotterdam.
Van Oeffel, T. P. A, Ruijters, M. C. P., van Hees, A. A. J. C. & Simons P. R. (2017). Professional Identity, a Neglected Core Concept of Professional Development. Identity as a Foundation for Human Resource Development (1st ed.). Routledge.
Vuori, L. (2015). WHO AM I?: The Teacher Identity Construction of Student Teachers. Master’s thesis, University of Jyväskylä, Department of Languages English.
Watkins, K. E., & Marsick, V. J. (1997a). Dimensions of the learning organization. Warwick, RI: Partners for the Learning Organization.
Watkins, K. E., & Marsick, V. J. (1997b). Organizational learning: Review of research. In L. J.
Wilson, M. E., Liddell, D. L., Hirschy, A. S. & Pasquesi, K. (2016). Professional Identity, Career Commitment, and Career Entrenchment of Midlevel Student Affairs Professionals. Journal of College Student Development, 57(5), 557–572.
Woo, H. R. (2013). Instrument construction and initial validation: professional identity scale in counseling (PISC). PhD (Doctor of Philosophy) thesis, University of Iowa.
Xie, S. Liang, L., & Li, H. (2022). Emotional Labor and Professional Identity in Chinese Early Childhood Teachers: The Gendered Moderation Models. Sustainability 2022, 14, 6856.
Yang, B. (2003). Identifying Valid and Reliable Measures for Dimensions of a Learning Culture. Advances in Developing Human Resources, 5(2), 152-162.
Živković, P. (2013). Professional Development And Teachers Professional Identity: Selfassessment In Republic Of Serbia. Journal Of Educational And Instructional Studies In The World, 3(1), 150-158.