بررسی انتقادی دیدگاه ماریا آلوارز در بابِ مثال‌های نقضِ فرانکفورتی

الموضوعات :  پژوهشهای معرفت شناختی

محمّدامین خدامرادی ¹ , کرامت ورزدار ²

1 - گروه فلسفه‌ی دین، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 - مدرّس گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران

تاريخ الإرسال : 27 الثلاثاء , ذو القعدة, 1445 تاريخ التأكيد : 26 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1446 تاريخ الإصدار : 16 الأربعاء , ذو القعدة, 1446

الکلمات المفتاحية: اصلِ امکان‌های بدیل, سرشت کنشگری, قدرت علّیِ دو سویه, ماریا آلوارز, جاستین کِیپس,

ملخص المقالة :

مسئلۀ اساسی این پژوهش گزارشِ دیدگاه ماریا آلوارز در بابِ مثال‌های نقضِ فرانکفورتی و هدف از آن تحلیل انتقادی این دیدگاه براساس نقدِ نظر وی در بابِ سرشت کنش است. مطابق با «اصل امکان‌های بدیل»، کنشگر الف در قبالِ یک کنش به‌لحاظ اخلاقی مسئول است، تنها اگر کنشگر الف می‌توانست به‌گونه‌ای دیگر عمل کند. هدف از مثال‌های نقضِ فرانکفورتی، نشان دادنِ کذب این اصل است. در این مثال‌ها، کنشگری به تصویر کشیده می‌شود که با اینکه نمی‌تواند به‌گونه‌ای دیگر عمل کند، امّا همچنان در قبالِ کنش خودْ مسئولیت اخلاقی دارد. آلوارز که یکی از حامیانِ «اصل امکان‌های بدیل» است، با تکیه بر ضرورتِ وجودِ شرطِ «اجتناب‌پذیری» در ساختارِ «کنش»، مثال‌های نقضِ فرانکفورتی را به دلیلِ عدم رعایت این شرط به چالش می‌کشد. این رویکرد موردِ انتقاد برخی از فیلسوفان معاصر همچون جاستین کِیپس قرار گرفته‌است. کِیپس با ذکر مثالِ نقض، «اجتناب‌پذیری» را عنصر ذاتیِ «کنش» نمی‌داند و بر همین اساس معتقد است می‌توان مثال نقضِ فرانکفورتی را به‌گونه‌ای بازسازی کرد که در برابرِ اِشکال آلوارز مقاوم باشد. بر اساسِ نتایجِ این پژوهش، موضع کِیپس از حمایت شهودیِ قوی‌تری برخوردار است و در نتیجه باور به آن معقول‌تر است.

المصادر:

دانش، جواد (1400). دفاع دوحدی ورا‌ه‌حل‌های فرانکفورتی مقابل آن. پژوهش‌های عقلی نوین، دوره 6، شماره 11، صفحات 131-153.
دانش، جواد؛ کوهی، توکل (1400). کورسوی آزادی در دفاع از اصل امکان‌های بدیل. پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)، دوره 19، شماره 2، صفحات 161-175.
علوی، فخرالسادات (1398). آیا اختیار بمعنای برخورداری از امکانهای بدیل است؟ تحلیل و بررسی تلقی سلبی فیلسوفان از اختیار. متافیزیک، دوره 11، شماره 28، صفحات 13-34.
Alavi, F. (2020). Does Free Will Having Alternative Possibilities?. Metaphysic, 11(28), 13-34. (in Persian)
Alvarez, M. (2009). Actions, thought-experiments and the 'Principle of alternate possibilities'. Australasian Journal of Philosophy, 87(1), 61-81.
Alvarez, M. (2013). Agency and Two-Way Powers. Proceedings of the Aristotelian Society, 113(1pt1), 101-121.
Blumenfeld, D. (1971). The Principle of Alternate Possibilities. The Journal of Philosophy, 68(11), 339-345.
Capes, Justin A. (2023). Moral Responsibility and the Flicker of Freedom.Oxford University Press
Capes, J.A. (2024). Unavoidable actions. Philosophical Explorations, 27(1), 57-73.
Danesh, J. (2021). Dilemma Defense and the Frankfort’s Solutions to it. New Intellectual Research, 6(11), 131-153.
Danesh, J; Kouhi, T. (2022). The Flicker of Freedom in Defense of the Principle of Alternative Possibilities. Philosophy of Religion Research, 19(2), 161-175. (in Persian)
Davidson, Donald. (1980). Essays on Actions and Events. Oxford: Clarendon Press.
Fischer, J.M. (2003). Responsibility and Agent-Causation. In Moral Responsibility and Alternative Possibilities, edited by David Widerker & Michael McKenna, Aldershot, UK: Ashgate: 235-250.
Fischer, J.M. (2011). Indeterminism and Control: An Approach to the Problem of Luck. In Law and Neuroscience, edited by Michael Freeman, 13, 85-108.
Fischer, J.M; Ravizza, M. (1991). Responsibility and Inevitability. Ethics, 101(2), 258-278.
Frankfurt, H.G. (1969). Alternate Possibilities and Moral Responsibility. The Journal of Philosophy, 66(23), 829-839.
Franklin, C.E. (2015) Everyone Thinks that an Ability to Do Otherwise Is Necessary for Free Will and Moral Responsibility. Philosophical Studies, 172(8), 2091–107.
Kenny, A. (1975). Will, Freedom and Power, Oxford: Blackwell.
McKenna, M & Pereboom, D. (2016). Free Will: A Contemporary Introduction, New York: Routledge.
Mele, A. (2010). Moral responsibility for actions: epistemic and freedom conditions. Philosophical Explorations, 13(2), 101-111.
O’Connor, Timothy and Christopher Franklin, "Free Will", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2022 Edition), Edward N. Zalta & Uri Nodelman (eds.), URL = .
Rudy-Hiller, F. The Epistemic Condition for Moral Responsibility. The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2022 Edition), Edward N. Zalta & Uri Nodelman (eds.), URL = .
Shabo, S. (2011). Agency without Avoidability: Defusing a New Threat to Frankfurt’s Counterexample Strategy. Canadian Journal of Philosophy, 41(4), 505-522.
Steward, H. (2020). Agency as a Two-Way Power: A Defence. The Monist, 103(3), 342-355.
Steward, H. (2021). Frankfurt cases, alternative possibilities and agency as a two-way powers. Inquiry: An Interdisciplinary Journal of Philosophy, 65(9), 1167-1184.
Stump, E. (1996). Libertarian Freedom and the Principle of Alternative Possibilities. In Faith, Freedom, and Rationality: Philosophy of Religion Today. edited by Jeff Jordan & Daniel Howard-Snyder, Lanham: Rowman & Amp; Littlefield, 73-88.
Widerker, D & McKenna, M. (eds.) (2003). Moral Responsibility and Alternative Possibilities: Essays on the Importance of Alternative Possibilities, Ashgate Publishing Company.