تحلیل فضایی – مکانی قابلیت های کارآفرینی مناطق روستایی شهرستان فومن

الموضوعات :

معصومه پرتوی نژاد فومنی ¹ , سیمین ارمغان ² , دکتر آزیتا رجبی ³

1 - گروه جغرافیا، واحد شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر ری، ایران
2 - گروه جغرافیا، واحد شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر ری، ایران
3 - گروه جغرافیا، واحد شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر ری، ایران

تاريخ الإرسال : 25 الأحد , ذو القعدة, 1445 تاريخ التأكيد : 03 الأحد , شعبان, 1446 تاريخ الإصدار : 01 الأحد , شعبان, 1445

الکلمات المفتاحية: انگیزش, پشتکار, پتانسیل‌های کارآفرینی, قابلیت‌های روستا,

ملخص المقالة :

مقدمه: کارآفرینی از ابتدای خلقت بشر و همراه با او تمام شئون مختلف زندگی انسان حضور داشته و مبنای تمامی تحولات و پیشرفت های بشری بوده است. در اکثر کشورها توجه خاصی به کارآفرینی و کارآفرینان می‌‌شود و تقویت کارآفرینی و ایجاد بستر مناسب برای توسعه آن از ابزارهای پیشرفت اقتصادی کشورها و به ویژه در حال توسعه به شمار می‌‌آید. هدف: هدف از این مطالعه شناسایی و معرفی روستاهای کارآفرین، شناسایی پتانسیلهای کارآفرینی، بررسی و تحلیل عوامل تاثیرگذار در کارآفرینی و ارائه پیشنهادات در زمینه بالفعل کردن پتانسیلهای کارآفرینی در شهرستان فومن می‌‌باشد. روش‌شناسی تحقیق: مطالعه حاضر با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی همراه با مطالعات اسنادی، کتابخانه‌ای و میدانی به تحلیل فضایی – مکانی قابلیت های کارآفرینی مناطق روستایی شهرستان فومن پرداخته است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر مناطق روستایی شهرستان فومن است. یافته¬ها: نتایج مطالعات میدانی و بررسی وضعیت موجود در مناطق روستایی شهرستان نشان می‌‌دهد که از مجموعه 156 روستای دارای سکنه شهرستان فومن تعداد42 روستا نوع کارآفرینی خود را ثبت نموده و تعداد116 نفر در مشاغل مختلف کارآفرینی می‌‌کنند. همچنین در نظر سنجی از مجموعه 156 نفر جامعه آماری بیش از 80 درصد پاسخ دهندگان معتقدند مولفه‌های توانایی‌های فردی، انگیزش و پشتکار و قابلیتهای مناطق روستایی در کارآفرینی، با زیر مولفه‌های خود نقش متوسط، زیاد و بسیار زیادی در کارآفرینی مناطق روستایی شهرستان دارند. نتایج: نتایج الگویابی فضایی- مکانی کارآفرینی در روستاهای شهرستان فومن از بعد قابلیت‌ها (توانایی های فردی، انگیزش و پشتکار، قابلیت‌های روستا)، و معیارهای مکانی مناطق روستایی کارآفرین (معیارهای مکانیابی و عوامل موثر در مکانیابی اجتماعی اعم از پتانسیل ها و محدودیت-ها) نشان داد که الگوی حاکم از نوع تصادفی بوده و رفتار غیر تصادفی در برخی از نقاط روستایی بصورت محدود وجود داشته است که این رفتارها با آماره I موران محلی به اشکال مختلف خوشه ای و غیر خوشه ای یعنی بالا-بالا (HH)، پایین-پایین (LL)، بالا-پایین (HL) و پایین-بالا (LH) ظاهر شده است.

المصادر:

ارمغان، س (1395). چالش ها و دیدگاه های نقش کارآفرینی در توسعه روستایی ایران; مطالعه موردی روستاهای دهستان باقرشهر، 8(1-29)، 173-192. [به فارسی].
اعظمی، اﻣﯿﺮ؛ داﺗﯿﺲ ﺧﻮاﺟﻪ ﺋﯿﺎن؛ روح اﷲ ﺗﻮﻻیی و ﺣﻤﺰه ﺧﻮاﺳﺘﺎر. (1387). ﺗﺤﻘـﻖ اﻣﻨﯿـﺖ اﺟﺘﻤاعی در ﺑﺴـﺘﺮ کارآفرینی. ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻧﺴانی پلیس، 18.
اکبرپور، م (1395). نقش و عملکرد توانمندسازی روستاییان در کارآفرینی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان هشترود)، مجله جغرافیا و پایداری محیطی دانشگاه رازی کرمانشاه، 6(1-18)، 51-66. [به فارسی].
اکبری، ع.، یعقوب نژاد، ع.، سعیدی نیا، ف.، و فتاحی، ع. (1390). تحلیل راهبردی مدیریت بهینه روستایی و کارآفرینی بر اساس اقتصاد گردشگری روستای میقان، مجله جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای، 11(3)، 584-569. [به فارسی].
امجد ع، و سانیا، ی. (2019). سرمایه اجتماعی و قصد کارآفرینی: شواهد تجربی از یک جامعه روستایی در پاکستان. مجله تحقیقات جهانی کارآفرینی، انتشار: 02 دسامبر 2019، 9(64) (2019) [به زبان فارسی].
امیدپور، فردوس و همکاران، رحمانی فضلی، عبدالرضا و فرهاد عزیز پور. (1399). تحلیل عوامل ساختاری موثر برتوسعه کارآفرینی مناطق روستایی شهرستان دلفان. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 9(1)، 21-40.
ایمانی، بهرام و عظیمی، احمد. (1400). بررسی قابلیت‌ها و ظرفیت‌های توسعه کارآفرینی در نواحی روستایی (مورد مطالعه: روستاهای بخش خورش رستم شهرستان خلخال). فصلنامه روستا و توسعه پایدار فضا، 2(4) 8، 1-16.
بهمنی، ع.، حاجیلو، م.، عظیمی، ف.، قدیری معصوم، م.، قدیری معصوم، م. (1390). تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری کشاورزی و کارآفرینی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستاهای استان تهران). مجله تحقیقات کاربردی در علوم جغرافیایی، 63، 315-334. [به فارسی].
جهانسوزی، م.، و فراهانی، ح. (1395). نقش کارآفرینی کشاورزی در توسعه مناطق روستایی، چهارمین کنفرانس بین المللی علوم جغرافیایی. [به فارسی].
حمدی زاده، م.، دوستی مقدم، ح.، نیک سرشت، ن.، و حکمتیار، ت. (1395). بررسی نقش کارآفرینی زنان روستایی در توسعه کشاورزی نواحی روستایی (مورد شهرستان جیرفت)، سومین همایش علمی پژوهشی افق های نوین در علوم جغرافیایی و معماری و شهرسازی ایران. [به فارسی].
دربان آستانه، م.ر.، آنابستانی، ع. ا.، سجاسی خدری، ح.، و شایان، ح. (2021). تحلیل تأثیر عوامل ساختاری نوآوری بر فرآیند کارآفرینی روستایی (نمونه موردی: شهرستان فاروج). فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 12(45)، 77-58. [به فارسی].
ربیعی، علی و نظریان، زهرا. (1392). بررسی موانع کارآفرینی زنان تحصیل کرده دانشگاهی ایران. نشریه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 2(4)، 1-25.
رحمانی فضلی، عبدالرضا، عزیز پور، فرهاد و شامانیان، مریم. (1398). تحلیل ظرفیت‌های توسعه کارآفرینی در ناحیه روستایی دامغان. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 8(28)، 133-156.
رستمی، ک. منشی زاده، ر. و رحمانی، ب. (1391). تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی; موضوع مطالعه: روستاهای ولسوالی چندر از توابع شهرستان ساوج بلاگ. فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای، 12(2)، 1-17. [به فارسی].
رضایی، ح. خاکزادیان، س. م. و زمانی. M. (2021). طراحی الگوی ساختاری تفسیری توسعه پایدار کارآفرینی روستایی (مطالعه موردی: استان گلستان). مجله استراتژی توسعه، 68، 110-130. [به فارسی].
رضایی، ح.، سمیعی، ر.، و اسماعیل پور روشن، ع.ا. (1390). طراحی مدل توسعه پایدار کارآفرینی روستایی با تاکید بر گردشگری الکترونیک با استفاده از تکنیک دلفی فازی و معادلات ساختاری. مجله رویکردهای نوین در جغرافیای انسانی، 52، 131-147. [به فارسی].
رﺿﻮانی، ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ. (1383). ﻣﻘﺪﻣﻪ‌اي ﺑﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‌رﯾﺰي ﺗﻮﺳﻌﻪ روﺳﺘﺎﯾی در اﯾﺮان. تهران: ﻧﺸﺮ ﻗﻮﻣﺲ.
روزبهانی، ع.، مرادی، ح.، عباسی، ح. (1398). تحلیل پیامدهای فضایی توسعه اقتصاد گردشگری با رویکرد کارآفرینی در مناطق روستایی (مورد مطالعه: منطقه سامان شهرستان ملایر). مجله پژوهش و برنامه ریزی روستایی، اطلاعات، 9(2)،29، 83-103. [به فارسی].
شهبازی، حسین رضا و کاملی، مریم. (1402). جایگاه کارآفرینی روستایی در توسعه پایدار. جغرافيا و روابط انساني، 21 (‎10)، 308-317.
عزیزپور، ف. منشی زاده، ر. مزیدی، ح. رحمانی، ب. (1398). درک جامعه محلی از امکانات و موانع انعطاف پذیری سازمان شبکه فضایی در مناطق گردشگری در راستای توسعه کارآفرینی روستایی. مطالعه موردی: ناحیه محمدآباد زرینگل (شهرستان علی آباد کتول). مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری، 35، 328-301. [به فارسی].
عقبایی، ف. استلاژی، ع.، و کردوانی، ص. (1397). تبیین توانمندی های کارآفرینی در مناطق روستایی (مطالعه موردی منطقه سبلان)، مجله جغرافیا، بهار اطلاعات، 17 (60)، 33-46. [به فارسی].
علیجانی، ب.، دوستکامیان. م، اشرفی. س.، و شاکری. F. (2015). بررسی تغییرات الگوهای خودهمبستگی فضایی در طی یک دهه بارش در نیم قرن گذشته در ایران، جغرافیا و آرایش فضایی سرزمینی، 5 (14): 71-88. [به فارسی].
فتحی نیا، ابراهیم و شاهد، سیدحسین. (1395). اهمیت کارآفرینی در توسعه اقتصاد روستایی. کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی. شیراز.
فتوحی، م.، سجادی، س. م.، و حسینی نیا، گ. ح. (1390). تأثیر گردشگری کشاورزی بر توسعه کارآفرینی روستایی با محوریت توسعه پایدار (مطالعه موردی: روستاهای برجسته استان یزد). مجله اکتشافات جغرافیایی مناطق کویری، 14، 267 -245. [به فارسی].
فرجی سبکبر، ح.ع.، دربان آستانه، ع.، مدنلو جویباری، م.، خاتمی، ح.، و اخوان حیدری، ک. (1390)، نقش حکمرانی خوب در تسهیل فرصت ‌های کارآفرینی در مناطق روستایی. مورد: شهرستان گمیشان. مجله اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 37، 153-173. [به فارسی].
فرجی صبار، ح.ع.، مطیعی لنگرودی، س.ح.، یداللهی فارس، ج.، و کریم زاده، ح. (1392) شناسایی و تحلیل فضایی بسترهای مناسب برای فرصت های کارآفرینی در گردشگری در مناطق روستایی شهرستان وارز. فضایی جغرافیایی، بهار 1392، 45. [به فارسی].
قاسمی، م.، علیخواه، ع.، کارگر، س. و میرزایی، ق. (1395). شناسایی و تحلیل فرصت های توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی، مطالعه موردی: ناحیه رضویه، شهر مشهد. کنفرانس ملی راهبردهای مدیریت توسعه کارآفرینی روستایی در ایران - 1395.
قدیری معصوم، م.، خراسانی، م. ع.، ترکاشوند، ز.، و امیدی، س. (1390). شناسایی و اولویت‌بندی محرک‌های توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی ایران. مجله اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 37، 21-39. [به فارسی].
قدیری معصوم، م.، مطیعی لنگرودی، س.ح.، زالی، م.ر.، و غلامی، ع. (1397). پهنه بندی فضایی مزیت نسبی کارآفرینی روستایی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی شهر پارس آباد). تحقیقات روستایی، 1، 37. [به فارسی].
قربانی، ر.، حسین آبادی، س.، و تورانی، ع. (1391). شهرهای خلاق با رویکرد فرهنگی در توسعه شهری. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال سوم، 11، 1-18. [به فارسی].
کاظمی، م.(1387). ارزیابی کارآفرینی توسط مدیران صنعتی، مطالعه تصادفی: استان خراسان، مجله علم و توسعه، 6، 167-184.
مرادی، ح (1397). تحلیل زمینه های کارآفرینی در توسعه فضاهای پیرامون شهری، مورد: شهر کرمانشاه. نشر توسعه فضاهای پیرامون شهری، 1(2)، 137-150. [به فارسی].
مرادی، ح.، جوان، ف. امرایی، س.، و بیرانوندراد، م. (1398). تأثیر کارآفرینی روستایی در توسعه فضاهای پیرامون شهری کرمانشاه. فصلنامه اقتصاد فضایی و توسعه روستایی، 34، 63-81. [به فارسی].
مرید، اسماعیل، و لطفیان، امینه. (1391). کارآفرینی راهبردی نو در توسعه روستایی. همایش ملی توسعه روستایی، دوره 1.
نظری، ن.، و شیخی، د. (1395). کارآفرینی کشاورزی و نقش آن در توسعه پایدار مناطق روستایی، (مطالعه موردی: روستای چکانرگس)، چهارمین همایش علمی پژوهشی افق های نو در علوم جغرافیایی. برنامه ریزی معماری و شهرسازی. [به فارسی].
Borke Tunali C. , & Sender, S. (2019) Rkeyuni The Determinates if Entreprenership Computer Science, V158, 652-648.
Hjalager, A. M. , Kwiatkowski, G. (2018). Concepts, Prospects and Problems of Entrepreneurship in Rural Festivals. Journal of Rural Studie, 63, 217-228.
ISKAKOVA, Maral Serikovna et al. (2021). Methods of State Support of Innovative Entrepreneurship. The Example of Rural Tourism. Journal of Environmental Management and Tourism, [S. l. ], 12(2), 466-472.
Klager, P. , Aghai, M. (2013). Investigating the Role of Agricultural Entrepreneurship in Rural Development. Journal of Entrepreneurship in Agriculture, 1. [In Persian].
Maria L. P. , & Aurora Amélia Castro T. (2018). Rural Entrepreneurship: The Tale of a Rare event. Journal of Place Management and Development, 11(2):00-00,DOI:10. 1108/JPMD-08-2017-0085.
Melkifard, Fatemeh. Gholamrezaei, Saeed. Pakrovan Cheroudeh, Mohammad Reza. Qonbari Mohed, R. (2021). Study of the Impact of Various Entrepreneurial Activities of Rural Women on Sustainable Household Food Security (case study: Khoramabad city). Rural Research Journal, 46, 289-277. [In Persian].
Sahoo S. , Saibal, S. (2019). Increasing Entrepreneurship in Rural Tourism for Sustainable Development: A Study on Hirapur Village of Odisha, 19(1), 17-23.
Soleimani, A. , Yagoubi Farani, A. , Karimi, S. (2021). Designing a Sustainable Entrepreneurship Development Model in Businesses in Rural Areas of Hamadan. Space Economy and Rural Development Quarterly, 10(2) (36), 78-49. [In Persian].
Tayebnia, S. H. (2016). Analysis of the Role of Entrepreneurship in the Sustainable Development of Rural Border areas, (Case Study: Khav and Mirabad district of Marivan city), National conference on the management strategies of rural entrepreneurship development in Iran. [In Persian].
Tetiana B. , Olga Gogulya1, Oleg Kucher. (2020). The Role of Activation of Entrepreneurial Activities in the Development of Rural Areas in Ukraine. TURYSTYKA I ROZWÓJ REGIONALNY, DOI 10. 22630/TIRR. 2020. 14. 14.
Thelken, H & Jong, G, (2020). The Impact of Values and Future Orientation on iIntention Formation within Sustainable Entrepreneurship. Journal of Cleaner production, 226, 1-50.
Verheul, l. (2004). An eclectic theory of entrepreneurship, Tinbergen Institute DiscussionPaper Indianapolis: Institute for P4 Development Strategies, Indiana University,
Viktoriia B. (2020). Green Tourism as a Perspective Direction for Rural Entrepreneurship Development, Херсонський державний аграрно-економічний університет.
Ziene M. , Karla B. , Carol K. (2018). The Roles of Social Entrepreneurs in Rural Destination Development, Annals of Tourism Research 68:77-88, DOI:10. 1016/ j. annals. 2017. 12. 001.