شناسایی حقوق بنیادین کار در اعلامیه های جهانی و اسلامی حقوق بشر

الموضوعات : فقه و مبانی حقوق اسلامی

عبدالطیف امیری ¹ , روح اله رحیمی ² , علی فقیه حبیبی ³

1 - گروه حقوق ، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - گروه حقوق، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران ( نویسنده مسئول) [e-mail]
3 - گروه حقوق، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 19 الإثنين , ذو القعدة, 1445 تاريخ التأكيد : 30 السبت , ذو الحجة, 1445 تاريخ الإصدار : 28 السبت , محرم, 1446

الکلمات المفتاحية: حقوق بنیادین کار, اعلامیه های اسلامی و جهانی حقوق بشر, اعلامیه حقوق بنیادین کار, فقه, حقوق,

ملخص المقالة :

سازمان بین المللی کار در سال 1998 طی اعلامیۀ چهار مولفه (ممنوعیت کار اجباری، حداقل سن کار و منع کار کودکان، آزادی سندیکا و حق مذاکره جمعی، ممنوعیت تبعیض در مزد و اشتغال) را که موضوع هشت مقاوله نامه بنیادی بود به عنوان حقوق بنیادین کار معرفی و دولتهای که این اعلامیه را تصویب کرده اند ملزم به رعایت آن نمود. در اسناد دیگری بین المللی و منطقه ای مانند اعلامیه های جهانی و اسلامی حقوق بشر نیز موضوع فوق مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش به گونۀ توصیفی– تطبیقی، با هدف شناسایی حقوق بنیادین کار در اعلامیه های بالا انجام شده و به دنبال پاسخ به این پرسش است که کدام یک از این دو سند بیشتر موضوع حقوق بنیادین کار را مورد توجه قرار داده است؟ یافته های پژوهش نشان میدهد در برخی موادِ اعلامیه جهانی به ویژه ماده 23، همچنین در بیشتر مواد اعلامیه اسلامی مخصوصاَ ماده 13، به بسیاری مولفه های حقوق بنیادین کار پرداخته شده است. اما به نظر می رسد برخی از مصادیق حقوق بنیادین کار که در اعلامیه جهانی صریحاَ بیان نشده در اعلامیه اسلامی حقوق بشر مورد توجه قرار گرفته است، مانند ممنوع نمودن استعمار. کار اجباری را نیز به گونه صریح و جدی ممنوع اعلام نمود است. حداقل سن کار و منع کار کودک را هیچکدام از اسناد مزبور به گونۀ روشن مورد توجه قرار نداده، تنها از برخی مصادیق آن نام برده اند، از حق مذاکره جمعی و آزادی سندیکا در اعلامیه اسلامی به طور روشن صحبت نشده است.

المصادر:

قرآن کریم
- استخری، طاهره؛ خاتون حاجیان، نرگس؛ پورجواهری، علی. (1401). بررسی تطبیقی ماده 16 اعلامیه جهانی حقوق بشر با آیۀ 41 سوره عنکبوت در تشکیل خانواده. فصلنامه علمی فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوره 15، ش 3، صص 28-11. دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب.
- بیداروند، مختار؛ پورقهرمانی، بابک؛ بیگی. (1400). فیلترینگ تلگرام از بایستگی امنیت ملی تا نقض آزادی بیان. فصلنامه علمی فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوره 14، ش 4، صص 47-29. دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب.
- بیگی، علی؛ رنجبری، ابوالفصل؛ محمدزاده اصل، محمد؛ بیگی، جمال. (1399). حق بر آزادی کار و منع بیگاری در نظام بین المللی کار و حقوق اسلام. فصلنامه علمی فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوره 14، ش4، صص 78-57. دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب.
- ابدی، سعیدرضا؛ ابدی، علی رضا؛ آگاه، وحید (1392). تحلیل حقوقی و اندازه گیری کاستی های کار شایسته در ایران. فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، دوره 15، ش 39، صص 128-91.
- اعلامیه اسلامی حقوق بشر 1990.
- برزگرزاده، عباس. (1400). حقوق بشر و مسئله شهروندی. بوشهر: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
- پورجعفر، آزادی (1389). سازمان بین المللی کار. تهران: انتشارات مجد.
- حسینی، سید سجاد (1394). حقوق بنیادین کار در نظام حقوقی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
- خوش کار، علی رضا؛ عباسی، محمد رضا. (1393). مقاوله نامه های بنیادین. تهران: انتشارات یادداشت.
- رستمی، ولی؛ سعیدی پلمی، مرتضی (1396). حقوق بنیادین کار در مقاوله نامه های سازمان بین المللی کار و نظام حقوقی ایران. نشریه کار و جامعه، ش 213، صص 40-26.
- سپهری، محمد رضا (1400). حقوق بنیادین کار. تهران: موسسه کار و تأمین اجتماعی.
- سعیدیان، محمد رضا. (1384). حقوق بنیادین کار. مجله کار و جامعه، دوره 8، ش 62، ص 26-22.
- صفائی، سید حسین. (بی تا). حقوق بشر در اسلام و اعلامیه جهانی حقوق بشر. نشریه دانشکده حقوق و علوم سیاسی. 15-1.
- عراقی، عزت الله؛ رنجبریان، امیرحسین (1395). تحول حقوق بین المللی کار. تهران: موسسه کار و تأمین اجتماعی.
- فرضی، علی رضا؛ جلالی، محمود؛ رئیسی، لیلا. (1398). پیاده سازی اعلامیه جهانی حقوق بشر مبتنی برر تعالیم اسلامی با تأکید بر رعایت حقوق شهروندی. مجله اخلاق زیستی، ویژه نامه حقوق بشر و حقوق شهروندی، دوره 9، ش 1، 269-257.
- کوثری، وحید؛ مشهدی، علی؛ سلمان نوری، مهسا. (1398). نقدی بر اعلامیه 1990 قاهره پیرامون حقوق بشر در اسلام: خلاء مبانی یا سایۀ سنگین الگوی غربی؟. دوفصلنامه علمی مطالعات حقوق بشر اسلامی. دوره هشتم، ش 16، صص 73-57. - مشهدی، علی؛ سرحدی، وحید. (1396). حقوق بنیادین کار و مولفه های آن در محتوای آرای دیوان عدالت اداری. سومین کنفرانس ملی هزاره سوم و علوم انسانی. صص 10-1. دانشگاه پیام نور استان هرمزگان.
- هاشمی، محمد (1400). حقوق بشر و آزادی های اساسی (ویرایش دوم، تهران: نشر میزان.
_ بهمنی قاجار، محمد علی (1389). حقوق کار ایران و موازین حقوق بنیادی کار. نشریه اطلاعات سیاسی – اقتصادی، ش 279 و 280. 141-124.
English sources - Declaration on Fundamental Principles and Rights at work, 1998.
- Discrimination (Employment and Occupation) Convention, no. 111, 1958.
- Equal Remuneration Convention, no. 100, 1951.
- Forced Labor Convention, no.29, 1930.
- ILO Declaration on fundamental principles and rights at work and its follow-up (produced by the publication unit (PRODOC) of the ILO) 2022.
- Jone K. Aparecido (2014). 'the fundamental convention on. 87 of the International Labor Organization unon's freedom of Association in BRAzil and in the united states ILSA Journal of International Comparative Law. vol. 23:3.
- Kolben, K, "labor rights as human rights" Virginia Journal of International labor VOL. 50:2. 2010.
- Minimum Age Convention, no. 138, 1973.
- Right to Organize and Collective Bargaining Convention, no. 98, 1949.
- Universal Declaration of Human Rights, 1948.
- Worst Forms of Child Labor Convention, no. 182, 1999.
Abolition of Forced Labor Convention, no. 105, 1957.
-Freedom of Association and protection of the Right to Organize Convention, no. 87, 1948.