توسعه یک مدل برنامهریزی احتمالی فازی بازهای برای تخصیص منابع آب سطحی با در نظر گرفتن عوامل بومشناختی و کمبود آب (مطالعه موردی: حوضه سيمينهرود)
الموضوعات :
پرشنگ آذری
1
,
سهیل سبحان اردکانی
2
,
مهرداد چراغی
3
,
بهاره لرستانی
4
,
امیررضا گودرزی
5
1 - دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی محیط زیست، گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.
2 - استاد گروه محیط زیست، دانشکده علوم پایه، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.
3 - ستاد گروه محیط زیست، دانشکده علوم پایه، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
4 - ستاد گروه محیط زیست، دانشکده علوم پایه، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.
5 - دانشیار گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.
الکلمات المفتاحية: بهینهسازی پویای بازهای فازی, تخصیص منابع آب, فرآیندهای بومشناختی, کمبود آب.,
ملخص المقالة :
تخصیص منابع آب سطحی بهعنوان یک راهحل برای مقابله با تنش آبی بهویژه در نواحی کمبارش تلقی میشود، اما وجود عدمقطعیت بالا و همچنین کمبود آب، این تخصیص را همواره دچار مشکل ساخته و این موضوع به یکی از مشکلات اصلی حکمرانی در نواحی کمبارش جهان تبدیل شده است. از اینرو، در این پژوهش یک مدل برنامهریزی احتمالی فازی بازهای برای تخصیص منابع آب سطحی با در نظر گرفتن عوامل بومشناختی و کمبود آب طراحی شد. بدین منظور، پس از تجزیه و تحلیل و اعتبارسنجی مدل، تحلیل حساسیت پارامتری بر عوامل بومشناختی و اقتصادی در سیمینهرود که از رودخانههای مهم حوضه آبریز دریاچه ارومیه است، انجام شد. نتایج نشان داد افزایش 10 تا 50 درصدی کمبود آب به افت مقادیر توابع هدف منجر شد. همچنین، افزایش 50 درصدی ضریب تولید آلایندگی منجر به کاهش همه اهداف اقتصادی و بومشناختی از 5/2 تا 5/3 درصد و افزایش 50 درصدی حذف آلایندهها نیز به بهبود دو تا سه درصدی اهداف اقتصادی منجر شد. بهطور کلی، میتوان اذعان داشت کمبود آب از پیامدهای آلودگی این منبع حیاتی محسوب شده و بدین سبب بخش قابلتوجهی از منابع آبی از چرخه تخصیص کنار گذاشته میشوند، این در حالی است که با افزایش 100 درصدی عدمقطعیت، هدف بومشناختی تا 7/2 درصد دچار افت و سایر اهداف نیز در بازه 5/1 تا 0/2 درصد دچار تغییر شدند. نظر به اینکه در نظر گرفتن متغیرهای کمبود آب کارکردی و آلودگی آب نیز میتواند در خروجی مدل تاثیرگذار بوده و پاسخهای قابل اطمینانتری را ارایه دهد، بنابراین نسبت به لحاظ کردن این دو عامل در پژوهشهای آتی توصیه میشود.
