یافته‌های اولتراسونوگرافی و هیستوپاتولوژی کبد و کیسه صفرای بزهای سانن مبتلا به فاسیولیازیس و دیکروسولیازیس
عرفان نظری
1
(
دانش‌آموخته دکترای عمومی دامپزشكي، دانشکده دامپزشکي، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامي، ارومیه، ايران.
)
سیامک علیزاده
2
(
استادیار گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکي، واحد نقده، دانشگاه آزاد اسلامي، نقده، ايران.
)
امیر امنیت طلب
3
(
دانشیار گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه، ارومیه، ایران
)
الکلمات المفتاحية: دیکروسولیازیس, فاسیولیازیس, آسیب‌شناسی, بزهای سانن, اولتراسونوگرافی. ,
ملخص المقالة :
آلودگی با انگل‌هاي ترماتود در بزهای سانن شايع بوده و اين انگل‌ها باعث آسیب بافت‌های كبدی، ريوی و روده‌‌ای در این دام‌ها می‌شوند. هدف از این مطالعه ارزیابی اولتراسونوگرافی و آسیب‌شناسی کبد و کیسه صفرای بزهای سانن مبتلا به فاسیولیازیس و دیکروسولیازیس بود تا از یافته‌های آن در معاینات باليني و تفسير نتايج استفاده گردد. در این مطالعه توصیفی- مقطعی از 300 بز سانن با میانگین سنی 49/0± 7/2 سال و با متوسط وزنی 65/2± 4/73 کیلوگرم استفاده شد. ابتدا هر یک از بزها تحت معاینه اولتراسونوگرافی قرار گرفتند سپس متعاقب کشتار در کشتارگاه کبد و کیسه صفرای آن‌ها بررسی شد. برای مطالعات هیستوپاتولوژی نیز مقاطع بافتی تهیه شد. بر اساس نتایج اولتراسونوگرافی بیشترین آسیب بافتی در بخش میانی لوب راست و بخش خلفی لوب چپ کبد بود. بین جنس و سن بزها و محل عوارض کبدی ارتباط آماری معنی‌داری وجود نداشت (p<0.05). نتایج هیستوپاتولوژی نشان دهنده وجود بقایای ائوزینوفیلی هپاتوسیت‌های متلاشی شده، ماکروفاژها و لنفوسیت‌ها در مسیرهای مهاجرتی لاروها بوده و در مسیرهای کوچک‌تر نیز آثار خون‌ریزی دیده می‌شد. بیشترین آسیب‌های میکروسکوپیک در کیسه صفرا مربوط به پرخونی، هایپرپلازی غدد سروموکوسی مخاطی و ضخیم شدن لایه مخاطی بود و از نظر توزیع جنسی نیز همه این موارد در بزهای ماده بیشتر بود. براساس نتایج این مطالعه اولتراسونوگرافی یک روش تشخیصی بسیار مفید برای ارزیابی فاسیولیازیس و دیکروسولیازیس در بزهای سانن می‌باشد. یافته‌های این مطالعه می‌تواند در تفسیر تصاویر اولتراسونوگرافی و نتایج هیستوپاتولوژی و نیز در معاینات بالينی و امور درمانی این نژاد از بز مورد استفاده قرار گیرد.
• Albogami, B.M.M. (2015). Study on Histopathological Injuries in Ruminants Due to The Effect of Internal Worms at Taif Province: KING ABDULAZIZ UNIVERSITY JEDDAH.
• Alizadeh, S. and Mohammadi, T. (2019). Ultrasonographic Liver Findings in a Sheep Flock Involved in Chronic Fasciolosis.
Iranian Journal of Veterinary Medicine, 13(1): 37-43. • Amniattalab, A. and Manaffar, A. (2015). Histopathology of gallbladder lesions of confiscated livers from cattle slaughtered in urmia abattoir. Veterinary Clinical Pathology The Quarterly Scientific Journal, 9(35): 205-17.
• Borriello, G., Guccione, J., Bosco, A., Pepe, P. and Prisco F. (2021). Fast focus ultrasound liver technique for the assessment of cystic echinococcosis in sheep. Animals, 11(2): 452.
• Borriello, G., Guccione, J., Di Loria, A., Pepe, P. and Prisco F. (2021). Fast focus ultrasound liver technique for the assessment of cystic echinococcosis in sheep. Animals, 11(2): 452.
• Braun, U. and Steininger, K. (2011). Ultrasonographic characterization of the liver, caudal vena cava, portal vein, and gallbladder in goats. American journal of veterinary research, 72(2): 219-25.
• Braun, U., Jacquat, D. and Steininger, K. (2013). Ultrasonographic examination of the abdomen of the goat. II. Liver, spleen, urinary tract and greater omentum. Schweizer Archiv für Tierheilkund, 155(3): 185-95.
• Catalano, S., Symeou, A., Marsh, K.J., Borlase, A., Léger, E. and Fall, C.B. ()2019. Mini-FLOTAC as an alternative, non-invasive diagnostic tool for Schistosoma mansoni and other trematode infections in wildlife reservoirs. Parasites & vectors, 12(1): 1-9.
• Corda, A., Corda, F., Secchi, V., Pentcheva, P., Tamponi, C. and Tilocca, L. (2022). Ultrasonography of parasitic diseases in domestic animals: a systematic review. Animals, 12(10): 125.
• Corrales, J.L,, Cwiklinski, K., Dorey, A., Lalor, R. and Jewhurst, H. (2021). Diagnosis of sheep fasciolosis caused by Fasciola hepatica using cathepsin L enzyme-linked immunosorbent assays (ELISA). Veterinary parasitology, 298: 109.
• De Korne, C.M., Van Lieshout, L., Van Leeuwen, F.W.B. and Roestenberg, M. (2023). Imaging as a (pre) clinical tool in parasitology. Trends in Parasitology.
• Dharanesha, N., Muniyellapa, H., Ananda, K., Giridhar, P., Byregowda, S. and Ranganath, G. (2015). Pathological study of acute fasciolosis in goats in Karnataka.
• Dietrich, C., Kabaalioglu, A., Brunetti, E. and Richter, J. (2015). Fasciolosis. Zeitschrift für Gastroenterologie, 53(04): 285-90. • Dinçel, D., Ardicli, S., Samli, H., Ogan, M.M. and Balci, F. (2019). The effect of some environmental factors on growth performance and reproductive traits in Saanen goats. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 7(10): 1541-7.
• Ghadiri, A., Haji, K.H., Mohammadian, B. and Zahiri, S.M.R. (2007). Ultrasonographic Findings of the Liver in Lori Breed Sheep.Gökdai, A. and Sakarya, E. (2022). Determination of goat milk cost and assessment of factors affecting the profitability of Saanen goat farms in Canakkale province, Turkey. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi.
• Gonzalo-Orden, M., Millán, L., Alvarez, M., Sánchez-Campos, S., Jiménez, R., González-Gallego, J., et al. (2003). Diagnostic imaging in sheep hepatic fascioliasis: ultrasound, computer tomography and magnetic resonance findings. Parasitology research, 90: 359-64.
• Hassan, N.M., Farag, T.K., Abu, E.l., Ezz, N.M. and Abou-Zeina, H.A. (2019). Prevalence assessment of gastrointestinal parasitic infections among goats in Giza Governorate, Egypt. Bulletin of the National Research Centre, 43(1): 1-7. • Hawash, Y. (2020). Parasitic Liver Diseases. Liver Diseases: A Multidisciplinary Textbook.:161-72. • Ibrahim, N. (2017). Fascioliasis: systematic review. Adv Biol Res, 11(5): 278-85. • Kahl, A., Von Samson-Himmelstjerna, G., Helm, C.S., Hodgkinson, J., Williams, D., Weiher, W., et al. (2023). Coproscopical diagnosis of patent Fasciola hepatica infections in sheep–A comparison between standard sedimentation, FLUKEFINDER® and a combination of both. Veterinary parasitology, 319: 109. • Kawamoto, Y., Honda, G., Ome, Y., Matsunaga, Y., Uemura, S., Yoshida, N., et al. (2023). Laparoscopic left hepatectomy in a goat as a training model for laparoscopic anatomic liver resection: results of training courses with a total of 70 goats. Surgical Endoscopy, 37(5): 3634-41. • Li, F. and Liu, G. (2024). Fasciola. Molecular Medical Microbiology: Elsevier, 3249-59. • López-Ureña, N.M., Calero-Bernal, R., Vázquez-Calvo, Á., Sánchez-Sánchez, R., Ortega-Mora, L.M. and Álvarez-García, G. (2023). A comparative study of serological tests used in the diagnosis of Toxoplasma gondii infection in small ruminants evidenced the importance of cross-reactions for harmonizing diagnostic performance. Research in Veterinary Science, 165: 105. • Lv, C., Hong, Y., Fu, Z., Lu, K., Cao, X. and Wang, T. (2016). Evaluation of recombinant multi-epitope proteins for diagnosis of goat schistosomiasis by enzyme-linked immunosorbent assay. Parasites & Vectors, 9(1): 1-11. • Mehmood, K., Zhang, H., Sabir, A.J., Abbas, R.Z., Ijaz, M., Durrani, A.Z., et al. (2017). A review on epidemiology, global prevalence and economical losses of fasciolosis in ruminants. Microbial pathogenesis, 109: 253-62. • Moazeni, M. and Ahmadi, A. (2016). Controversial aspects of the life cycle of Fasciola hepatica. Experimental parasitology, 169: 81-9. • Molavi, G., Massoud, J., Gharaguzlo, M., Mahmoudi, M., Solaymani, S. and Khooban, M. (2004). A Survey on the histopathologic changes due to flukes of zoonotic importance in slauther house specimens. Journal of School of Public Health and Institute of Public Health Research, 2(3): 25-36. • Moshnikova, V.S., Gilmour, L.J., Cook, A.K. and Fabiani, M. (2020). Sonographic findings of pinpoint hyperechoic foci in the small intestine, liver, and mesenteric lymph nodes are indicative of canine Heterobilharzia americana infection. Veterinary Radiology & Ultrasound, 61(5): 583-91. • Mukarram Shah, S.M. and Saira Hussain, F. (2023). Molecular Techniques for the Study and Diagnosis of Parasite Infection. Parasitic Infections: Immune Responses and Therapeutics, 176-204. • Rojo-Vázquez, F.A., Meana, A., Valcárcel, F. and Martínez-Valladares, M. (2012). Update on trematode infections in sheep. Veterinary parasitology, 189(1): 15-38. • Signer-Hasler, H., Burren, A., Ammann, P., Droegemueller, C. and Flury, C. (2019). Extent of genomic inbreeding in Swiss sheep and goat breeds. Recherche Agronomique Suisse, (10): 372-9. • Siles-Lucas, M., Becerro-Recio, D., Serrat, J. and González-Miguel, J. (2021). Fascioliasis and fasciolopsiasis: Current knowledge and future trends. Research in veterinary science, 134: 27-35. • Snowden, K.F., Ketzis, J.K. and Trematodes. I. (2021). Greene's Infectious Diseases of the Dog and Cat: Elsevier, 1528-49. • Streeter, R.N. and Step, D. (2007). Diagnostic ultrasonography in ruminants. Veterinary Clinics of North America: Food Animal Practice, 23(3): 541-74. • Yatoo, M.I., Parray, O.R., Ul Haq, R.I. and Mushtaq, M. (2023). Diagnostic Techniques in Goats. Principles of Goat Disease and Prevention, 237-49. • Yi-Zhu, X. and Zhi-Bang, Y. (2010). A case of ectopic fascioliasis in the skin. Tropical doctor, 40(4): 253-4.
