بررسی اولتراسونوگرافی و آسیب¬شناسی کبد و کیسه صفرای بزهای سانن مبتلا به فاسیولیازیس و دیکروسولیازیس

الموضوعات :

عرفان نظری ¹ , سیامک علیزاده ² , امیر امنیت طلب ³

1 - دانش‌آموخته دکترای عمومی دامپزشكي، دانشکده دامپزشکي، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامي، ارومیه، ايران.
2 - استادیار گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکي، واحد نقده، دانشگاه آزاد اسلامي، نقده، ايران.
3 - دانشیار گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکي، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامي، ارومیه، ايران.

تاريخ الإرسال : 02 السبت , ذو الحجة, 1445 تاريخ التأكيد : 20 الإثنين , ربيع الأول, 1446 تاريخ الإصدار : 18 الأربعاء , جمادى الأولى, 1446

الکلمات المفتاحية: اولتراسونوگرافی, آسیب‌شناسی, بزهای سانن, دیکروسولیازیس, فاسیولیازیس.,

ملخص المقالة :

هدف از مطالعه حاضر ارزیابی اولتراسونوگرافی و آسیب‌شناسی کبد و کیسه صفرای بزهای سانن مبتلا به فاسیولیازیس و دیکروسولیازیس بود. در این مطالعه توصیفی- مقطعی از 300 رأس بز سانن با میانگین سنی 49/0±­7/2 سال و با متوسط وزنی 65/2±4/73 کیلوگرم استفاده شد. برای انجام این مطالعه با مراجعه روزانه به کشتارگاه ابتدا اولترسونوگرافی از ناحیه توپوگرافیکی کبد هر بز انجام می‌گرفت سپس به هنگام کشتار و خارج نمودن امعاء و احشاء، کبد و کیسه صفرای آن بررسی می‌شد. برای انجام مطالعات هیستوپاتولوژیکی، نمونه‌های بافتی از بافت پارانشیم کبد، مجاری صفراوی و کیسه صفرا تهیه شده و با روش‌های تری‌کروم‌ماسون و هماتوکسیلین - ائوزین رنگ‌آمیزی گردید.­ بر اساس نتایج اولتراسونوگرافی، بیشترین آسیب بافتی در بخش میانی لوب راست و بخش خلفی لوب چپ کبد بود. همچنین بین جنسیت، سن بزها و محل عوارض کبدی ارتباط آماری معنی‌داری وجود نداشت (p>0.05). نتایج هیستوپاتولوژی نشان­ دهنده وجود بقایای ائوزینوفیلی هپاتوسیت‌های متلاشی­شده، ماکروفاژها و لنفوسیت‌ها در مسیرهای مهاجرتی لاروها بوده و در مسیرهای کوچک‌تر نیز آثار خون‌ریزی دیده می‌شد. بیشترین آسیب‌های میکروسکوپیک در کیسه صفرا مربوط به پرخونی، هایپرپلازی غدد سروموکوسی مخاطی و ضخیم شدن لایه مخاطی بود و از نظر توزیع جنسی همه این موارد در بزهای ماده بیشتر بود. بر اساس نتایج این مطالعه اولتراسونوگرافی کبد یک روش تشخیصی مفید برای ارزیابی فاسیولیازیس و دیکروسولیازیس در بزهای سانن می‌باشد. یافته‌های مطالعه حاضر می‌تواند در تفسیر تصاویر اولتراسونوگرافی، ارزیابی نتایج هیستوپاتولوژی و همچنین در معاینات بالينی و امور درمانی این نژاد از بزها مورد استفاده قرار گیرد.

المصادر:

• Albogami, B.M.M. (2015). Study on histopathological injuries in ruminants due to the effect of internal worms at Taif Province. Journal of Veterinary Internal Medicine, 16(1): 45-51.
• Alizadeh, S. and Mohammadi, T. (2019). ultrasonographic liver findings in a sheep flock involved in chronic fasciolosis. Iranian Journal of Veterinary Medicine, 13(1): 37-43.
• Amniattalab, A. and Manaffar, A. (2015). Histopathology of gallbladder lesions of confiscated livers from cattle slaughtered in urmia abattoir. Journal of Veterinary Clinical Pathology, 9(35): 205-217. [In Persian]
• Borriello, G., Guccione, J., Bosco, A., Pepe, P. and Prisco F. (2021). Fast focus ultrasound liver technique for the assessment of cystic echinococcosis in sheep. Animals, 11(2): 452-470.
• Braun, U. and Steininger, K. (2011). Ultrasonographic characterization of the liver, caudal vena cava, portal vein, and gallbladder in goats. American Journal of Veterinary Research, 72(2): 219-25.
• Braun, U., Jacquat, D. and Steininger, K. (2013). Ultrasonographic examination of the abdomen of the goat. Schweizer Archiv Für Tierheilkund, 155(3): 185-95.
• Catalano, S., Symeou, A., Marsh, K.J., Borlase, A., Léger, E. and Fall, C.B. (2019). Mini-Flotac as an alternative, non-invasive diagnostic tool for Schistosoma mansoni and other trematode infections in wildlife reservoirs. Parasites & Vectors, 12(1): 1-9.
• Center, S.A. (2009). Diseases of the gallbladder and biliary tree. Veterinary Clinics. Small Animal Practice, 39(3): 543-598.
• Corda, A., Corda, F., Secchi, V., Pentcheva, P., Tamponi, C. and Tilocca, L. (2022). Ultrasonography of parasitic diseases in domeSstic animals: a systematic review. Animals, 12(10): 125-144.
• Corrales, J.L., Cwiklinski, K., Dorey, A., Lalor, R. and Jewhurst, H. (2021). Diagnosis of sheep fasciolosis caused by Fasciola hepatica using cathepsin-L enzyme-linked immunosorbent assays (ELISA). Veterinary Parasitology, 11(4): 109-124.
• De Korne, C.M., Van Lieshout, L., Van Leeuwen, F.W.B. and Roestenberg, M. (2023). Imaging as a (pre) clinical tool in parasitology. Trends in Parasitology, 24(1): 103-125.
• Dharanesha, N., Muniyellapa, H., Ananda, K., Giridhar, P., Byregowda, S. and Ranganath, G. (2015). Pathological study of acute fasciolosis in goats in Karnataka. Indian Journal. Veterinary Pathology, 39(4): 321-324.
• Dietrich, C., Kabaalioglu, A., Brunetti, E. and Richter, J. (2015). Fasciolosis. Zeitschrift für Gastroenterologie, 53(4): 285-290.
• Ghadiri, A., Haji, K.H., Mohammadian, B. and Zahiri, S.M.R. (2007). Ultrasonographic findings of the liver in Lori breed sheep. Iranian Journal of Veterinary Surgery, 2(3): 39-48.
• Gökdai, A. and Sakarya, E. (2022). Determination of goat milk cost and assessment of factors affecting the profitability of Saanen goat farms in Canakkale province, Turkey. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 69(1): 123-130.
• Gonzalo-Orden, M., Millán, L., Alvarez, M., Sánchez-Campos, S., Jiménez, R., González-Gallego, J., et al. (2003). Diagnostic imaging in sheep hepatic fascioliasis: ultrasound, computer tomography and magnetic resonance findings. Parasitology Research, 90(2): 359-364.
• Hassan, N.M., Farag, T.K., Abu, E.l., Ezz, N.M. and Abou-Zeina, H.A. (2019). Prevalence assessment of gastrointestinal parasitic infections among goats in Giza Governorate, Egypt. Bulletin of the National Research Centre, 43(1): 1-7.
• Hodžić, A., Zuko, A., Avdić, R., Alić, A., Omeragić, J., and Jažić, A. (2013). Influence of Fasciola hepatica on serum biochemical parameters and vascular and biliary system of sheep liver. Iranian Journal of Parasitology, 8(1), 92-103.
• Ibrahim, N. (2017). Fascioliasis: systematic review. Advance Biology Research, 11(5): 278-85.
• Kahl, A., Von Samson-Himmelstjerna, G., Helm, C.S., Hodgkinson, J., Williams, D., Weiher, W., et al. (2023). Coproscopical diagnosis of patent Fasciola hepatica infections in sheep– A comparison between standard sedimentation and a combination of both. Veterinary Parasitology, 319(2): 109-121.
• Kozielewicz, D.M., Sikorska, K., and Stalke, P. (2021). Liver abscesses from diagnosis to treatment. Clinical and Experimental Hepatology, 7(4): 329-336.
• Li, F. and Liu, G. (2024). Fasciola. Molecular Medical Microbiology: Elsevier, 64(5): 3249-59.
• López-Ureña, N.M., Calero-Bernal, R., Vázquez-Calvo, Á., Sánchez-Sánchez, R., Ortega-Mora, L.M. and Álvarez-García, G. (2023). A comparative study of serological tests used in the diagnosis of Toxoplasma gondii infection in small ruminants evidenced the importance of cross-reactions for harmonizing diagnostic performance. Research in Veterinary Science, 165(4): 105-120.
• Lv, C., Hong, Y., Fu, Z., Lu, K., Cao, X. and Wang, T. (2016). Evaluation of recombinant multi-epitope proteins for diagnosis of goat schistosomiasis by enzyme-linked immunosorbent assay. Parasites & Vectors, 9(1): 1-11.
• Moazeni, M. and Ahmadi, A. (2016). Controversial aspects of the life cycle of Fasciola hepatica. Experimental Parasitology, 169(2): 81-98.
• Molavi, G., Massoud, J., Gharaguzlo, M., Mahmoudi, M., Solaymani, S. and Khooban, M. (2004). A Survey on the histopathologic changes due to flukes of zoonotic importance in slauther house specimens. Journal of School of Public Health and Institute of Public Health Research, 2(3): 25-36.
• Moshnikova, V.S., Gilmour, L.J., Cook, A.K. and Fabiani, M. (2020). Sonographic findings of pinpoint hyperechoic foci in the small intestine, liver, and mesenteric lymph nodes are indicative of canine. Veterinary Radiology & Ultrasound, 61(5): 583-591.
• Mukarram Shah, S.M. and Saira Hussain, F. (2023). Molecular techniques for the study and diagnosis of parasite infection. Parasitic Infections: Immune Responses and Therapeutics, 12(3): 176-204.
• Ozbilgin, S., Ozkardesler, S., Akan, M., Boztas, N., Ozbilgin, M., Ergur, B.U., et al. (2016). Renal ischemia/reperfusion injury in diabetic rats: The role of local ischemic preconditioning. Biomedical Research International, 7(2): 1-9.
• Rojo-Vázquez, F.A., Meana, A., Valcárcel, F. and Martínez-Valladares, M. (2012). Update on trematode infections in sheep. Veterinary Parasitology, 189(1): 15-38.
• Sharma, N., Hunt, P.W., Hine, B.C., and Ruhnke, I. (2019). The impacts of Ascaridia galli on performance, health, and immune responses of laying hens: new insights into an old problem. Poultry science, 98(12): 517-6526.
• Signer-Hasler, H., Burren, A., Ammann, P., Droegemueller, C. and Flury, C. (2019). Extent of genomic inbreeding in Swiss sheep and goat breeds. Recherche Agronomique Suisse, 10(2): 372-379.
• Siles-Lucas, M., Becerro-Recio, D., Serrat, J. and González-Miguel, J. (2021). Fascioliasis and fasciolopsiasis: Current knowledge and future trends. Research in Veterinary Science, 134(6): 27-35.
• Snowden, K.F., Ketzis, J.K. and Trematodes. I. (2021). Greene's Infectious Diseases of the Dog and Cat. Elsevier, 128(4): 1528-1549.
• Streeter, R.N. and Step, D. (2007). Diagnostic ultrasonography in ruminants. Veterinary Clinics of North America: Food Animal Practice, 23(3): 541-74.
• Yi-Zhu, X. and Zhi-Bang, Y. (2010). A case of ectopic fascioliasis in the skin. Tropical Doctor, 40(4): 253-264.