بررسی ارتباط سرمایه اجتماعی و حکمروایی خوب شهری (موردمطالعه: شهر خوی)
الموضوعات : فصلنامه آینده پژوهی شهری
اقبال محمدپور
1
(دانش‌آموخته دکترای تخصصی مدیریت دولتی-مدیریت منابع انسانی.)
سجاد امیدوارفر
2
(دانشجوی دکتری تخصصی برنامه‌ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. )
امین کرباسی سلماسی
3
(دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار (ره)، تهران، ایران.)
الکلمات المفتاحية: سرمایه اجتماعی, حکمروایی خوب شهری, مشارکت, خوی.,
ملخص المقالة :
هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی به‌عنوان ظرفیتی نهفته در حکمروایی خوب شهری در شهر خوی می‌باشد. این پژوهش بر اساس هدف در زمره تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی می‌باشد. گردآوری داده‌ها در این پژوهش به صورت کتابخانه‌ای و میدانی انجام شده است. جامعه‌ی آماری پژوهش ساکنین شهر خوی می‌باشد که مطابق آمار رسمی مرکز آمار ایران (1395) دارای جمعیت 198845 نفر می‌باشد که با استفاده از فرمول کوکران و درصد خطای 5 درصدی میزان حجم نمونه 383 به‌دست آمده است که به صورت تصادفی ساده در محدوده توزیع شده است. تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش به صورت کمی و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Lisrel صورت گرفته است. در این پژوهش از آزمون‌های آماری کولموگروف–اسمیرنف برای بررسی نرمال بودن داده‌ها، برای بررسی ارتباط میان دو مؤلفه سرمایه اجتماعی به عنوان متغیر مستقل و حکمروایی خوب شهری به عنوان متغیر وابسته از آزمون رگرسیون خطی و معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشانگر این است که مطابق آزمون رگرسیون خطی می‌توان بیان کرد که متغیر مستقل سرمایه اجتماعی بر حکمروایی خوب شهری تأثیر معنی‌داری دارد همچنین به دلیل اینکه مقدار بتا مثبت و 0.716 می‌باشد می‌توان اذعان نمود رابطه‌ای مستقیم با حکمروایی خوب شهری است. مطابق نتایج معادلات ساختاری، از 9 شاخص برازش استفاده در این پژوهش همه شاخص‌ها مورد قبول واقع شده است و نشانگر برازش مدل پیشنهادی می‌باشد همچنین نتایج خروجی این مدل نشانگر این است که سرمایه اجتماعی تأثیر مثبت و معناداری بر حکمروایی خوب شهری دارد. وقتی که افراد در یک جامعه ارتباطات سالم و مثبت داشته باشند و به یکدیگر اعتماد کنند، این باعث افزایش همبستگی و انسجام در جامعه می‌شود و این همبستگی و تعاملات مثبت می‌تواند به تقویت نظام حکمروایی شهری و پیشگیری از فساد و بی‌کفایتی در حکومت منتهی شود.
ابوالفتحی، محمد؛ و قنبری، لقمان. (1398). بررسی موانع و راهکارهای تحقق حکمرانی خوب در ایران با تاکید بر سرمایه اجتماعی در سطح کلان. پژوهش های راهبردی سیاست، 8(29)، 9-41. doi: 10.22054/qpss.2019.22667.1649
ارسیا، بابک؛ و ساعی، احمد. (1398). تأثیر سرمایه اجتماعی دولت بر توسعه سیاسی از دیدگاه شهروندان تهرانی. دانش سیاسی، 15(1)، 1-28. doi: 10.30497/pk.2019.2615
اسکندری نوده، محمد؛ و قلی پور، یاسر. (1401). ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در مدیریت مخاطرات طبیعی و انسانی با میانجیگری تاب‌آوری شهری مطالعه موردی: شهر رشت. مجله شهر پایدار، 5(2)، 75-92. doi: 10.22034/jsc.2022.257176.1350
بابائی مراد، بهناز. (1401). ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در چهارچوب حکمرانی خوب و ارتباط آن با کیفیت زندگی شهری و سرمایه اجتماعی. معماری و شهرسازی آرمان شهر، 15(39)، 227-238. doi: 10.22034/aaud.2022.202213.1994
پوربهی، طیبه؛ جعفری نیا، غلامرضا؛ و شمس الدینی، علی. (1401). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر توسعه پایدار شهری بوشهر. فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، 12(47)؛ 200-217. doi: 10.22034/jgeoq.2022.306209.3317
تقی پور، علی اکبر؛ مشایخی، ابوالفضل؛ و جعفری، قاسم. (1397). تحلیل سرمایه‌های اجتماعی در بهبود شاخص‌های حکمروایی خوب شهری (نمونه مطالعاتی: شهر سمنان). فصلنامه برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای، 3(6)، 145-168. doi: 10.22054/urdp.2020.48511.1167
خاتم، سعید؛ احمدی، سید عباس؛ و خاتم، مهناز. (1401). بررسی وضعیت حکمروایی خوب شهری درکلانشهرتهران. پژوهش های جغرافیای سیاسی، 7(2)، 1-24. doi: 10.22067/pg.2021.69157.1027
دوله، فاطمه؛ سیف الهی، سیف الله؛ و زنجانی، حبیب اله. (1397). بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر حکمرانی خوب (مورد مطالعه: دانشجویان جوان دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم و تحقیقات تهران). مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 17(40)، 153-176. https://faslname.msy.gov.ir/article_261.html?lang=fa
رخشانی نسب، حمید رضا؛ و حسینی؛ سید علی. (1399). ارزیابی و تحلیل تأثیر مؤلفه های سرمایه اجتماعی در توسعه شهری (مطالعه موردی: شهر زابل). مهندسی جغرافیایی سرزمین؛ 4(1)، 173-157. doi: JGET-2007-1178
رضائی، میثم؛ شمس‌الدینی، علی. (1398). تحلیلی بر رابطۀ حکمروایی خوب شهری و عدالت اجتماعی در فضاهای شهری (مورد مطالعه: شهر فردوسیه – شهرستان شهریار). آمایش محیط، 12(45)، 25-48. https://sanad.iau.ir/journal/ebtp/Article/668101?jid=668101
زیاری، کرامت الله؛ یداله نیا، هاجر؛ و یداله نیا، حسین. (1399). تحلیل عملکرد مدیریت شهری با تاکید بر شاخص‌های حکمروایی خوب از منظر شهروندان (مورد مطالعه: شهر ساری). فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری، 11(40)، 1-16. https://jupm.marvdasht.iau.ir/article_4004.html?lang=fa
ساعی، علی؛ کبیری، افشار؛ کسرایی، محمدسالار؛ و صادقی، حسین. (1390). سرمایه اجتماعی و حکمرانی خوب: تحلیل تطبیقی فازی بین کشوری از سال 2000 تا 2008. مسائل اجتماعی ایران (دانشگاه خوارزمی)، 2(2)، 0-0. SID. https://sid.ir/paper/387800/fa
سرایی، محمدحسین؛ و نوری، محبوبه. (1396). میزان گرایش شهروندان شهر نی ریز به مدیریت مشارکتی محلات با تاکید بر مولفه های سرمایه اجتماعی. جغرافیا، 15(54 )، 203-215. SID. https://sid.ir/paper/150156/fa
شربتیان، محمدحسن؛ عرفانیان قصاب، المیرا؛ و رضازاده، مرضیه. (1397). مطالعه جامعه شناختی رابطه بین سرمایه اجتماعی با حکمروایی شهری شهروندان مطالعه موردی شهروندان ۲۰ تا ۴۵ ساله شهر قاین، ۴(۶)، ۱۰۷-۱۳۳ http://jpsd.hormozgan.ac.ir/article-1-127-fa.html
عسکریزاده اردستانی، سهیلا؛ ضرابی، اصغر؛ و تقوایی، مسعود. (1397). بررسی وضعیت شاخص های حکمروایی خوب شهری در شهر اراک. جغرافیاوتوسعه ناحیه ای، 16(1)، 309-335. doi: 10.22067/geography.v16i1.74544
فروزانگهر، حمیده. (1401). ارزیابی و سنجش رابطه حس مکان و سرمایه اجتماعی در فضاهای شهری تهران، مورد مطالعاتی: محلههای سعادتآباد، نازیآباد و نارمک. معماری و شهرسازی آرمان شهر، 15(38)، 283-294. doi: 10.22034/aaud.2022.210327.2054
قربانی، مهدی؛ عوض پور، لیلا؛ یوسفی، محسن؛ و حیدری کهنعلی، صادق. (1397). ارزیابی خصوصیات ساختاری سرمایه اجتماعی شبکه ذی نفعان محلی در راستای حکمرانی مشارکتی منابع طبیعی (منطقه مورد مطالعه: شهرستان سرایان، استان خراسان جنوبی). نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری، 71(1)، 241-252. doi: 10.22059/jrwm.2017.203990.995
کاظمیان، غلامرضا؛ براری، احسان؛ شریف زاده، فتاح؛ و قربانی زاده, وجه الله. (1400). مدل متناسب حکمروایی خوب شهری برای کلانشهرهای کشور و تحلیل یکپارچه وضعیت فعلی (مورد مطالعه : مشهد). فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری، 12(44)، 55-74. doi: 10.30495/jupm.2020.3969
ملکی، سعید؛ آروین، محمود؛ و بذرافکن، شهرام. (1397). بررسی نقش الگوی حکمروایی خوب شهری در تحقق شهر تاب‌آور (مطالعه موردی: شهر اهواز). دانش شهرسازی، 2(4)، 1-18. doi: 10.22124/upk.2019.12195.1162
مهری، معصومه؛ و ایستگلدی، مصطفی. (1401). بررسی اثرات حکمروایی خوب شهری بر شکوفایی شهری در شهر شیراز. جغرافیا و روابط انسانی، 5(1)، 273-288. doi: 10.22034/gahr.2022.330647.1668
موسوی، میرنجف؛ قادری، رضا؛ بایرام زاده؛ نیما، و کامل نیا، رویا. (1401). بررسی تحقق‌پذیری حکمروایی خوب شهری با تاکید بر عدالت فضایی (نمونه موردی: مناطق 5 گانه-ارومیه). فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری، مقالات آماده انتشار. doi: 10.30495/jupm.2022.29908.4122
میرباقری، سیدمحسن؛ و عبدی، اسماعیل. (1401). مفهوم شناسی حکمرانی مشارکتی. تهران، ایران: مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی. https://sid.ir/paper/1048196/fa
نادری، سید مجید. (1399). بعد عملکردی و سرمایه اجتماعی در فضاهای شهری تهران، مورد مطالعاتی: محلههای سعادتآباد، نازیآباد و نارمک. معماری و شهرسازی آرمان شهر، 13(33)، 255-267. doi: 10.22034/aaud.2021.247081.2310
Abolfathi, M., & Ghanbari, L. (2019). Study of barriers and strategies to achieve good governance in Iran With an emphasis on social capital at the macro level. Political Strategic Studies, 8(29), 9-41. doi: 10.22054/qpss.2019.22667.1649 [In Persian]
Ahern, J. (2013). Urban landscape sustainability and resilience: The promise and challenges of integrating ecology with urban planning and design. Landscape Ecology, 28(6), 1203–1212. https://doi.org/10.1007/s10980-012-9799-z
Arsia, B., & Saei, A. (2019). The impact of social capital of state on political development from point of viewe Tehranian citizans. Bi-Quarterly Political Knowledge, 15(1), 1-28. doi: 10.30497/pk.2019.2615 [In Persian]
Asadzadeh, A., Fekete, A., Khazai, B., Moghadas, M., Zebardast, E., Basirat, M., & Kötter, T. (2023). Capacitating urban governance and planning systems to drive transformative resilience. Sustainable Cities and Society, 96, 104637. doi: 10.1016/j.scs.2023.104637
Askarizadeh Ardestani, S., Zarabi, A., & Taghvaei, M. (2018). Examining the Status of Good Urban Governance Indicators in Arak City. Journal of Geography and Regional Development, 16(1), 309-335. doi: 10.22067/geography.v16i1.74544 [In Persian]
B´en´e, C., Mehta, L., McGranahan, G., Cannon, T., Gupte, J., & Tanner, T. (2017). Resilience as a policy narrative: potentials and limits in the context of urban planning. Climate and Development, 10(2), 116–133. https://doi.org/10.1080/ 17565529.2017.1301868
Babaei Morad, B. (2022). Evaluating the Performance of Urban Management within the Good Urban Governance Framework and its Relationship with the Quality of Urban Life and Social Capital. Armanshahr Architecture & Urban Development, 15(39), 227-238. doi: 10.22034/aaud.2022.202213.1994 [In Persian]
Bolívar, M. P. R., & Meijer, A. J. (2015). Smart Governance: Using a Literature Review and Empirical Analysis to Build a Research Model. Social Science Computer Review, 34(6), 673–692. doi: 10.1177/0894439315611088
Borie, M., Pelling, M., Ziervogel, G., & Hyams, K. (2019). Mapping narratives of urban resilience in the global south. Global Environmental Change, 54, 203–213. https://doi. org/10.1016/j.gloenvcha.2019.01.001. August 2018.
da Cruz, N. F., Rode, P., & McQuarrie, M. (2019). New urban governance: A review of current themes and future priorities. Journal of Urban Affairs. Retrieved from https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/07352166.2018.1499416
Doleh, F., Seyfollahi, S., & Zanjani, H. (2018). Impact of Social Capital on Good Governance (Case Study: Students of Islamic Azad University, Tehran Science and Research Branch). Strategic Studies on Youth and Sports, 17(40), 153-176 [In Persian]
Eskandari Node, M., & Gholipour, Y. (2022). Assessing the Impact of Social Capital on Urban Resilience to Manage Natural and Human Risks the Case Study of Rasht City. Sustainable city, 5(2), 75-92. doi: 10.22034/jsc.2022.257176.1350 [In Persian]
Evans, J., Karvonen, A., & Raven, R. (2017). The Experimental City. Routledge.
Forouzangohar, H. (2022). Evaluating the Correlation between the Sense of Place and Social Capital in Urban Spaces of Tehran; Case Study: Saadatabad, Naziabad, and Narmak Neighborhoods. Armanshahr Architecture & Urban Development, 15(38), 283-294. doi: 10.22034/aaud.2022.210327.2054 [In Persian]
Ghorbani, M., Avazpour, L., & Heydari, S. (2018). Appraising the Structural Characteristics of Social Capital of Local Beneficiaries Network in Keeping with Collaborative Natural Resource Governance (Pilot: Sarayan County, South Khorasan Province). Journal of Range and Watershed Managment, 71(1), 241-252. doi: 10.22059/jrwm.2017.203990.995 [In Persian]
Guimarães, P. (2021). Business Improvement Districts: A Systematic Review of an Urban Governance Model towards City Center Revitalization. Land, 10(9), 922. doi: 10.3390/land10090922
Harvey, D. (2003). The right to the city. International Journal of Urban and Regional Research, 27(4), 939-941.
Huang, Y., Aguilar, F., Yang, J., Qin, Y., & Wen, Y. (2021). Predicting citizens’ participatory behavior in urban green space governance: Application of the extended theory of planned behavior. Urban For. Urban Greening, 61, 127110. doi: 10.1016/j.ufug.2021.127110
Jabareen, Y. (2013). Planning the resilient city: Concepts and strategies for coping with climate change and environmental risk. Cities, 31, 220–229. https://doi.org/ 10.1016/j.cities.2012.05.004
K¨ arrholm, M., Nylund, K., & Prieto de la Fuente, P. (2014). Spatial resilience and urban planning: Addressing the interdependence of urban retail areas. Cities, 36, 121–130. https://doi.org/10.1016/j.cities.2012.10.012
Kazemian, G., barari, E., Sharif Zadeh, F., & Ghorbanizadeh, V. (2021). Developing the appropriate good urban governance model for metropolises of Iran and the integrated analysis of current situation (Case study: Mashhad). Research and urban planning, 12(44), 55-74. doi: 10.30495/jupm.2020.3969 [In Persian]
Khatam, S., Ahmadi, S. A., & Khatam, M. (2022). Investigating the State of Good urban Governance in Tehran Metropolis. Research Political Geography Quarterly, 7(2), 1-24. doi: 10.22067/pg.2021.69157.1027 [In Persian]
Leminen, S., Rajahonka, M., Westerlund, M., & Hossain, M. (2021). Collaborative innovation for sustainability in Nordic cities. J. Cleaner Prod., 328, 129549. doi: 10.1016/j.jclepro.2021.129549
Liu, L., & Xu, Z. (2018). Collaborative governance: A potential approach to preventing violent demolition in China. Cities, 79, 26–36. doi: 10.1016/j.cities.2018.02.019
Maleki, S., Ārvin, M., & Bazrafkan, S. (2019). The role of good urban governance in the realization of the resilient city (A case study of Ahwāz city). Urban Planning Knowledge, 2(4), 1-18. doi: 10.22124/upk.2019.12195.1162 [In Persian]
Mehri, M., & istgaldi, M. (2022). Investigating the effects of good urban governance on urban prosperity in Shiraz. Geography and Human Relationships, 5(1), 273-288. doi: 10.22034/gahr.2022.330647.1668 [In Persian]
Mir Bagheri, S. M., & Abdi, I. (2022). The concept of participatory governance. Tehran, Iran: Islamic Council Research Center. https://sid.ir/paper/1048196/fa [In Persian]
Mousavi, M., Ghaderi, R., Bayramzadeh, N., & Kamel Nia, R. (2022). Investigating the Feasibility of Good Urban Governance with Emphasis on Spatial Justice (Case Study: 5 Regions-Urmia). , (), -. doi: 10.30495/jupm.2022.29908.4122 [In Persian]
Naderi, S. M. (2021). Functional Dimension and Social Capital in Urban Spaces of Tehran; Case Studies: Sa’adat Abad, Nazi Abad, and Narmak Neighborhoods. Armanshahr Architecture & Urban Development, 13(33), 255-267. doi: 10.22034/aaud.2021.247081.2310 [In Persian]
Neuhoff, R., Simeone, L., & Laursen, L. H. (2023). Forms of participatory futuring for urban sustainability: A systematic review. Futures, 154, 103268. doi: 10.1016/j.futures.2023.103268
Nevens, F., Frantzeskaki, N., Gorissen, L., & Loorbach, D. (2013). Urban Transition Labs: co-creating transformative action for sustainable cities. J. Cleaner Prod., 50, 111–122. doi: 10.1016/j.jclepro.2012.12.001
Niitamo, A. (2024). On a critical walk: The politicisation of pedestrian planning as a tension in participatory planning. Cities, 149, 104968. doi: 10.1016/j.cities.2024.104968
OECD. (2014). Climate Resilience in Development Planning: Experiences in Colombia and Ethiopia. https://doi.org/10.1787/9789264209503-en
pourbehi, T., jafarinia, G., & Shamsoddini, A. (2022). Investigating the effect of social capital on sustainable urban development in Bushehr. Geography (Regional Planning), 12(47), 200-217. doi: 10.22034/jgeoq.2022.306209.3317 [In Persian]
Rakhshaninasab, H. R., & Hosseiny, S. (2020). Assessment and Analysis of the Effect of Social Capital Components on Urban Development (Case Study: Zabol City). Geographical Engineering of Territory, 4(1), 173-157. doi: JGET-2007-1178 [In Persian]
Rannow, S., Loibl, W., Greiving, S., Gruehn, D., & Meyer, B. C. (2010). Potential impacts of climate change in Germany-identifying regional priorities for adaptation activities in spatial planning. Landscape and Urban Planning, 98(3–4), 160–171. https://doi. org/10.1016/j.landurbplan.2010.08.017
Rezaei, M., & Shamsoddini, A. (2019). Analysis of the relationship between urban good governance and social justice in urban areas (Case Study: City Ferdowsieh - the city Shahriyar). Environmental Based Territorial Planning , 12(45); 25-48. https://dorl.net/dor/20.1001.1.2676783.1398.12.45.2.8 [In Persian]
Saei, A., Kabiri, A., Kasraei, M. S., & Sadeghi, H. (2011). Social capital and good governance: A cross-national comparative phase analysis from 2000-2008. Iran's Social Issues (Khwarazmi University Magazine), 2 (2 (new collection of special social science issue of the Faculty of Letters and Human Sciences), 4-63. SID https://sid.ir/paper/387800/fa [In Persian]
Saraei, M.H., & Nouri, M.. (2016). Evaluation of the tendency of the citizens of Neyriz towards participatory management with emphasis on the components of social capital. Geography, 15(54), 203-215. SID https://sid.ir/paper/150156/fa [In Persian]
Sharbatian, M. H., Erfanian Ghasab, E., & Rezazadeh, M. (2018). The sociological study of the relationship between social capital and urban governance of citizens A case study of citizens aged 20 to 45 in the city of Qhaen .Partivipation and Social Development, 4(6), 107-133. http://jpsd.hormozgan.ac.ir/article-1-127-fa.html [In Persian]
Song, K., Chen, Y., Duan, Y., & Zheng, Y. (2023). Urban governance: A review of intellectual structure and topic evolution. Urban Governance, 3(3), 169–185. doi: 10.1016/j.ugj.2023.06.001
Taghipour, A. A., Mashayekhi, A., & Jafari, G. (2018). Investigating the Role of Social Capital in Good Urban Governance (Case Study: Semnan). Quarterly Journals of Urban and Regional Development Planning, 3(6), 145-168. doi: 10.22054/urdp.2020.48511.1167 [In Persian]
Thomalla, F., Boyland, M., Johnson, K., Ensor, J., Tuhkanen, H., Swartling, Å. G., & Wahl, D. (2018). Transforming development and disaster risk. Sustainability (Switzerland), (5), 10. https://doi.org/10.3390/su10051458
UN (United Nations) 2019. World Urbanization Prospects: the 2018 revision. Department of Economic and Social Affairs Population Division, New York. https://population.un.org/wup/Publications/Files/WUP2018-Report.pdf
UNISDR, & United Nations. (2015). In Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015 - 2030. Third World Conference on Disaster Risk Reduction. Sendai, Japan, 14-18 March 2015. Geneva Switzerland https://www.undrr.org/publication/sendai-framework-d isaster-risk-reduction-2015-2030.
United Nations. (2016). The Sustainable Development Goals Report
White, I., & O’Hare, P (2014). From rhetoric to reality: Which resilience, why resilience, and whose resilience in spatial planning? Environment and Planning C: Government and Policy, 32(5), 934–950. https://doi.org/10.1068/c12117
Williams, G., Omankuttan, U., Devika, J., & Aasen, B. (2018). Enacting participatory, gender-sensitive slum redevelopment? Urban governance, power and participation in Trivandrum, Kerala. Geoforum, 96, 150–159. doi: 10.1016/j.geoforum.2018.07.021
Zhang, L., Chen, J., & Tochen, R. M. (2016). Shifts in governance modes in urban redevelopment: A case study of Beijing's Jiuxianqiao Area. Cities, 53, 61–69. doi: 10.1016/j.cities.2016.01.001
Ziari, K., Yadollahnia, H., & yadollahnia, H. (2020). Urban Management Performance Analysis with Emphasis on Good Governance Indicators from the Citizen's Perspective (Case Study: Sari City). Research and urban planning , 11(40), 1-16. https://jupm.marvdasht.iau.ir/article_4004.html?lang=en [In Persian]
