نقش الگوهای ادبیات تعلیمی قرآن در تحقق حیات طیّبه
الموضوعات : نشریه پژوهشنامه معارف اهل بیت علیه السلام
1 - معلم، مترجم و محقق تعلیم و تربیت
الکلمات المفتاحية: قرآن, ادبیات تعلیمی, الگو, حیات طیبه, ایمان و عمل صالح.,
ملخص المقالة :
یکی از نکات مهم در تبیین شیوه ها و مبانی تعلیمی، تدبر در آیات قرآن است. از آنجائیکه انتقال قرآن کریم از ذات اقدس الهی بر قلب مطهر پیامبر اکرم (ص) و نیز کیفیت ابلاغ این وحی توسط آن حضرت به مردم، خود نوعی آموزش محسوب می شود ، لذا آیات قرآن خود به نوعی تصویری از آموزش پویا ارائه می دهند که در آن انسان همیشه متعلم و قرآن معلم اوست. بر این اساس تحقیق حاضر می کوشد تا با رویکردی قرآنی، برخی از مبانی و شیوه های آموزش قرآن در تحقق حیات طیبه را به تصویر بکشد. قرآن، کلام الله المجید و تجلّی گاه ذات اقدس او با حقیقت زبانی ـ بیانی خود برای اتّصال موجودات زمینی به حبل متین سراسر نور آسمانی فرو فرستاده شد، تا مایه ذکر و پندپذیری و دستور العمل کامل زندگانی از نوع «حیات طیبه» باشد. اولین برخورد زمینی با این کلام آسمانی، با دستور «اقرأ» به برگزیدۀ برگزیدگان الهی صادر و با تلاوت بر او و تلاوت او بر مردم و تعلیم کتاب و حکمت و تزکیه ادامه یافت. و در این میان، یکی از مهمترین تعالیم وحیانی قرآن کریم، تحقق حیات طیبه است. حیات طیبه، حیات حقیقی انسانی است که حیات دنیوی با همه گسترده‌گی‌اش بستر آن، و حیات اخروی با جاودانگی و اهمیتش تبلور این حیات حقیقی است. این حیات اصیل و حقیقی، واقعیتی ورای حیات ظاهری است که در همین دنیا حاصل می‌شود.
قرآن کریم.
1- نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم: انتشارات مشهور، 1379.
2- صحیفه سجادیه، ترجمه حسین انصاریان، چ4، تهران: پیام آزادی، 1379.
3- ابن طاووس، علی بن موسی، الإقبال بالأعمال الحسنة، ج3، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1377.
4- ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق و مصحح: جمال‌الدین میردامادی، چ3، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1414ق.
5- امام خمینی، سید روح‌الله موسوی، تقریرات فلسفه، ج3، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، 1381.
6- امام خمینی، سید روح‌الله موسوی ، شرح چهل حدیث، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، 1374.
7- جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، ج5، چ5، قم: اسراء، 1389.
8- جوادی آملی، عبدالله ، تسنیم، ج7، چ4، قم: اسراء، 1388.
9- جوادی آملی، عبدالله ، تسنیم، ج9، چ3، قم: اسراء، 1388.
10- جوادی آملی، عبدالله ، تسنیم، ج11، چ2، قم: اسراء، 1387.
11- جوادی آملی، عبدالله ، تسنیم، ج13، چ3، قم: اسراء، 1389.
12- جوادی آملی، عبدالله ، تفسیر موضوعی قرآن کریم (توحید در قرآن)، ج2، قم: اسراء، 1383.
13- جوادی آملی، عبدالله ، تفسیر موضوعی قرآن کریم (مراحل اخلاق در قرآن)، جلد11، چ7، قم: اسراء، 1386.
14- جوادی آملی، عبدالله ، تفسیر موضوعی قرآن کریم(حیات حقیقی انسان در قرآن)، جلد15، چ2، قم: اسراء، 1384.
15- جوادی آملی، عبدالله ، تفسیر موضوعی قرآن کریم(جامعه در قرآن)، جلد17، چ3، قم: اسراء، 1389.
16- جوادی آملی، عبدالله ، امام مهدی «عج» موجود موعود، چ6، قم: اسراء، 1389.
17- جوادی آملی، عبدالله ، تفسیر انسان به انسان، چ5، قم: اسراء، 1389.
18- حر عاملی، محمدحسن، وسائل الشیعه، ج15، تهران: انتشارات اسلامیه، 1367.
19- حسینی طهرانی، محمدحسین، امامشناسى، ج16، بیروت: دار المحجّة البیضاء، بی‌تا.
20- خوانسارى، محمد بن حسین، شرح غرر الحکم، چ4، تهران: انتشارات دانشگاه تهران،1366.
21- راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، چ2، قم: دفتر نشر کتاب، 1404ق.
22- سعادت پرور، علی، سر الاسراء، ج1، قم: منشورات مکتبة التشیع، 1374.
23- طباطبایى، محمدحسین، المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1374.
24- فیض کاشانی، محمد بن محسن، الوافی، اصفهان: مکتبة الامام امیرالمؤمنین علی(ع) العامه، 1365.
25- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، چ4، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1407ق.
26- کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافى، ترجمه مصطفوى، ج2، تهران: نشر نور، 1362.
27- کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، قم: دار الحدیث للطباعة و النشر، 1387.
28- مجلسى، محمدباقر، بحار الأنوار، چ2، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1403ق.
29- مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360.
30- مطهرى، مرتضی، ج3، 22-21 و 25، تهران: انتشارات صدرا ، 1368.
