تاثیر فصوص ابن عربی بر گلشن راز شیخ محمود شبستری
الموضوعات : نامه الهیاتوحیده داداش‌زاده 1 , طیبه شمسایی 2
1 - فرهنگی
2 - هیئت علمی و استاد دانشگاه فرهنگیان نسیبه
الکلمات المفتاحية: ابنعربی, فصوص الحکم, شیخ محمود شبستری, گلشنراز,
ملخص المقالة :
این مقاله ما حصل تحلیل مقایسه گونهای بین آراء ابنعربی و شبستری برای نشان دادن نکته های تأثیر عارف شبستر از فصوص الحکم شیخ اکبر است و سعی شده است آن چه از تعالیم محیالدین ابنعربی دراندیشه ی شیخ شبستری رسوخ کرده است با تکیه بر منظومه ی گلشنراز بررسی وتحلیل شود. شبستری تحت تأثیر و نفوذ معنوی کلام و بیان ابنعربی قرار گرفته و بنابر قول محمد لاهیجی شارح معروف گلشن راز، هربیت این منظومه فشرده و موجز، ولی در نهان به تفصیل بخشی از عرفان شیخ اکبر اشاره دارد. شیخ محمود شبستری در مباحثی چون وحدت وجود، انسان کامل، عالم صغیر، اطوار خلقت، نبوت و ولایت و مانند آن از اندیشههای ابنعربی تأثیر پذیرفته است. محییالدین ابنعربی بنیانگذار مکتب عرفان نظری و مبشر نوعی عرفان فلسفی در قرن هفتم، توانست تأثیر چشمگیری را در کل تاریخ عرفان پس از خود به جا بگذارد. اندیشههای عرفانی ابن عربی به طور بارزی بر تفکر عارفان ایرانی غلبه یافت و خاصه در ادبیات صوفیان جایگاه بلندی پیدا کرد.
1- ابن عربی، محیی الدین، 1385، فصوص الحکم، توضیح تحلیل محمدعلی موحد،صمد موحد، نشر کارنامه،تهران.
2- اسفندیار، محمود رضا وباغبان پرشکوه، زهرا، 1388، چراغ دل (مروری بر زندگی وآثار شیخ محمود شبستری)، نشر همشهری،تهران.
3- جهانگیری، محسن، 1383، محی الدین ابن عربی چهره برجسته عرفان اسلامی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران
4- حلبی، علی اصغر، 1383، جلوه های عرفان و چهره های عارفان، انتشارات اساطیر، تهران.
5- دولت آبادی، عزیز، 1377، سخنوران آذربایجان، نشر ستوده، تبریز.
6- زرین کوب، عبدالحسین، 1366، دنبالهی جستجو در تصوف ایران، انتشارات امیرکبیر، تهران.
7- ....................................،1356، ارزش میراث صوفیه، انتشارات امیر کبیر، تهران.
8- شبستری، شیخ محمود، 1389، گلشن راز، به اهتمام کاظم دزفولیان، نشر طلایه، تهران.
9- شریف، میان محمد، 1362، تاریخ فلسفه در اسلام، ترجمه نصرالله پور جوادی، مرکز نشر دانشگاهی ، تهران
10- عفیفی، ابوالعلاء، 1386، شرحی بر فصوص الحکم، ترجمه نصرالله حکمت، تهران.
11- قونوی، صدرالدین، 1385، فکوک، ترجمه محمد خواجوی، نشر مولی، تهران.
12- کاشانی، عبدالرزاق، 1377، اصطلاحات الصوفیه، ترجمه محمد خواجوی، تهران.
13- لاهیجی، شمس الدین محمد، 1377، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، با مقدمهی کیوان سمیعی، انتشارات کتابفروشی محمد، تهران.
14- لویزن، لئونارد، 1379، فراسوی ایمان وکفر شیخ محمود شبستری،ترجمه مجدالدین کیوانی، نشر مرکز، تهران.
15- محمدی وایقانی، کاظم، 1381، ابن عربی بزرگ عالم عرفان نظری، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.
16- محمودمحمود الغراب، 1378، محیی الدین ابن عربی انسان کامل، ترجمه گل بابا سعیدی، انتشارات مؤسسه فرهنگی- هنری دکتر داود سلیمانی، تهران.
17- موحد، محمد علی و صمد، 1385،مجموعه آثار شیخ محمود شبستری، انتشارات طرح نو، تهران.
18- نصر، سید حسین، 1382، سه حکیم مسلمان، ترجمه احمد آرام ، انتشارات امیرکبیر، تهران.
19- یثربی، سید یحیی، 1372، عرفان نظری، تحقیقی در سیر تکاملی و اصول و مسائل تصوف، نشر بوستان کتاب، قم.
