سیاست¬گذاری ایران در مبارزه با قاچاق کالا و ارز در آیینه¬ی تحلیل و نقد

الموضوعات : آموزه های فقه و حقوق جزاء

احمد پورابراهیم ¹ , مهدی حقیقت جو ²

1 - استادیار گروه حقوق، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
2 - استادیار گروه حقوق، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

تاريخ الإرسال : 15 السبت , رجب, 1445 تاريخ التأكيد : 04 الخميس , رمضان, 1445 تاريخ الإصدار : 19 الأحد , شوال, 1445

الکلمات المفتاحية: قاچاق کالا و ارز, سیاست جنایی قاچاق کالا و ارز, پیشگیری از قاچاق کالا و ارز.,

ملخص المقالة :

پدیده¬ی قاچاق کالا در کشور ایران، علاوه بر آثار سوء اقتصادی، یک چالش اقتصادی و اجتماعی حائز اهمیت است. امروزه، این پدیده، علاوه بر اینکه تهدیدی جدی سر راه تجارت آزاد است، هزینه¬های زیادی نیز بر بدنه¬ی اقتصادی کشور تحمیل می¬کند. باید اذعان داشت قانون جدید، نوآوری¬های بسیاری دارد و کم و کاستی¬های زیادی را در قانون قبلی اصلاح کرده است؛ با این وصف، «قانون مبارزه با قاچاق مصوب ۱۳۹۲»، ضمانت اجرای لازم و مکفی نداشت و به همین دلیل، در اصلاحات جدید، از جنبه¬های مختلف، ضمانت اجراهای این قانون، تقویت شد. موارد قاچاق هم مبهم است و فعل قاچاق، گاهی، با عنوان کم اظهاری یا اظهار خلاف واقع مطرح است که در اصلاح قانون، اختلاف-های زیاد وزنی کالا یا اظهار خلاف واقع، قاچاق به شمار آمده است. مقاله پیش رو، در پژوهشی به روش توصیفی تحلیلی، تحلیل رویکردهای جرم شناسی و پیشگیرانه را در بحث قاچاق کالا و ارز، ضمن بررسی ابهامات و چالش-های موجود در این حوزه دنبال می¬کند و سیاست¬های کیفری کنشی و واکنشی را جهت پیشگیری، مورد تحلیل قرار می¬دهد.

المصادر:

1. بالاپژوه، ابراهیم، (1391)، «مبانی فقهی و حقوقی قاچاق در اسلام و آثار آن»، پایان‌نامه¬ کارشناسی ارشد، دانشکده علوم حدیث.
2. پارسا، فرزاد، حفیدی، وریا، (1397)، «جرم¬‌انگاری و مجازات قاچاق کالا و ارز در فقه مذاهب اربعه و قانون»، با تأکید بر قاعده¬ تعزیر، دوفصلنامه¬ مطالعات تطبیقی فقه و اصول، سال اول، شماره 1، 15ـ1.
3. پارسا، فرزاد، (1397)، «قاعده¬ تعزیرات و تبیین رابطه¬ آن با قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز»، مجله¬ اقتصاد پنهان، سال دوم، شماره 3ـ4، 26ـ9.
4. پورقهرمانی، بابک، (1401)، «مبانی فقهی و حقوقی جرم‌انگاری قاچاق و کالا و ارز در ایران»، مجله آموزه های فقه و حقوق جزا، دوره 1، شماره 2، 21.
5. جمالی، محمد، (1396)، «قاعده¬ ترجیح منافع عمومی بر منافع خصوصی و دلالت آن در بررسی قاچاق کالا و ارز»، مجله مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، سال دوازدهم، شماره 47، 40ـ25.
6. سامانی، اسماعیل شهاب، (1390)، «احکام کالای قاچاق در فقه امامیه و حقوق ایران»، پایان نامه کارشناسی ارشد.
7. عابدیان، سید حسن، ارمک، محمدرضا، (1396)، «بررسی احکام فقهی خرید و فروش کالای قاچاق از منظر ایجاد اختلال نظام»، مجله حکومت اسلامی، سال بیست و دوم، شماره 83، 58ـ33.
8. قطبی، میلاد، (1402)، «بررسی ظرفیت‌های فقهی در مبارزه با قاچاق کالا و ارز»، مجله¬ اقتصاد پنهان، سال اول، شماره 2، 180ـ153.
9. محسنی والا، رضا، (1398)، «اعتبار و بطلان مصرف کالا و ارز از منظر فقه و حقوق اسلامی»، مجله مطالعات فقهی و فلسفی، سال دهم، شماره 37، 28ـ1.
10. مقدادی، محمد مهدی، میرزاده اهری، سید مرتضی، (1401)، «قاعده¬ حرج در حوزه قاچاق کالا و ارز»، مجله فقه حکومتی، سال چهارم، شماره 7، 107ـ83.
11. ملایی کندلوس، فخرالله، حریری، آزیتا، ذکائیان، پرویز، (1400)، «بررسی و تحلیل مبانی فقهی حرمت اخلال در نظام اقتصادی و رابطه آن با امنیت اجتماعی و ملی»، مجله¬ پژوهش‌های جامعه¬شناسی سیاسی، سال چهارم، شماره 14، 371ـ384.
12. ورایی، سید جواد، (1394)، «آیا جرم در حکومت اسلامی همیشه گناه است؟»، مجله فقه و مبانی شریعت اسلامی، شماره 48، 180ـ153.