جلوه¬های بیداری اسلامی در مفاهیم ملی و میهنی السیدة نبویة موسی و سید اشرف الدین گیلانی

الموضوعات :

جواد کارخانه ¹ , محمد مهدی روشن ² , ابراهیم نامداری ³ , زهرا لطفیان نادر ⁴

1 - استادیار زبان عربی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
2 - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور جمهوری اسلامی ایران
3 - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران
4 - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور

تاريخ الإرسال : 18 السبت , شوال, 1445 تاريخ التأكيد : 01 الخميس , ذو القعدة, 1445 تاريخ الإصدار : 04 السبت , رجب, 1446

الکلمات المفتاحية: بیداری اسلامی, ملی گرایی, السیدة نبویة موسی, نسیم شمال, وطن. ,

ملخص المقالة :

ملیت گرایی و عشق به وطن از جمله مسائل و پدیده‌های محوری است که در ادبیات ایران و جهان پدید آمده است و شاعران بسیاری با الگو گرفتن از جریانات ملی آثار ادبی بسیاری را خلق کرده اند که مهمترین مضامین شعری آنها اشعار وطنی و ملی گرایی و مهمترین دغدغه اشان بیان واقعیت‌های جامعه و بیدار کردن مردم جامعه برای مبارزه علیه ظلم و استبداد بود (مسئله). پژوهش حاضر با روش مکتب آمریکایی به بررسی جلوه‌های گوناگون ملی گرایی ایرانی و عربی در دوران نهضت عربی و مشروطه ایران در اشعار سیدة نبویة موسی و اشرف الدین حسینی می‌پردازد (روش). بررسی تطبیقی اشعار این دو شاعر نشان می‌دهد که میهن دوستی و عشق به سرزمین مادری از جلوه¬های بارز و اندیشه‌های آن¬هاست که بازتاب این وطن دوستی در اشعار ایشان آنچنان گسترده است که به عنصری سبک ساز و تعیین کننده در سطح محتوایی و زبانی شعر آن¬ها تبدیل شده است (یافته¬ها). در این پژوهش کوشیده شده است با یافتن تلاقی اندیشه این دو شاعر در عرصه‌های ملی گرایانه از خلال اشعار و اندیشه آن¬ها به تطبیق این رویکرد به مثابه یکی از رهیافت¬های فکری عصر حاضر پرداخته شود.

المصادر:

فهرست منابع
قرآن کریم
أبوغالی، مختار علی (1995). المدینة في الشعر العربي المعاصر، الکویت: عالم المعرفة،المجلس الوطنی للثقافة والفنون والآداب.
آذرنوش، آذرتاش(۱۳۷۹). فرهنگ معاصر عربی- فارسی، چاپ اول، تهران: نشر نی .
حسینی، سیّد اشرف الدّین (نسیم شمال)(۱۶۴۱). باغ بهشت، تهران: مطبوعاتی حسینی.
شیخلووند، فاطمه (١٣٨٤). بررسی شعر سیّد اشرف الدّین حسینی، شاعر مردم. یادنامه اشرف الدّین حسینی. به اهتمام علی اصغرمحمد خانی، تهران: سخن.
علی بابایی، داوود (۱۳۸۴). جامعه، فرهنگ و سیاست در اشعار سید اشرف الدین گیلانی، تهران: امید فردا.
الفاخوری، حنّا (۱۹۸۶ ). الجامع فی تاریخ الأدب العربی، بیروت: دار الجیل.
فخرایی، ابراهیم (۱۳۵۶).گیلان در جنبش مشروطیت، چاپ اول، تهران: انتشارات جاویدان.
موسی، نبویة (١٩٣٨). دیوان السیدة نبوية موسي، قاهره: مؤسسه هنداوي.
مقالات
آجودانی، ماشاءالله (۱۳۷۲). «درون مایه های شعر مشروطه». ایران نامه، سال یازدهم ، شماره ٦، صص 621 _ 646 .
طالب پور، دانا (1401). «رهیافت تطبیقی تبلور اندیشۀ بیداری اسلامی در سروده¬های سمیح صباغ و قیصر امین پور». مجله مطالعات بیداری اسلامی، سال یازدهم، شماره سوم (پیاپی 25)، صص 53-27
ظهیری ناو، بیژن (۱۳۹۴).« نقدوتحلیل اشعار نسیم». دانشگاه مقدس اردبیلی. ش ٤ و٦.
عیوضی، محمد رحیم (1386). «اتحاد و انسجام؛ زمینه¬های شکل گیری». ماهنامه زمانه، شماره 63.
گوشه نشین، فاطمه و ابراهیم نامداری (1401). «راهکارهای مواجهه با تهدیدات جنگ نرم در قرآن بر اساس طبقه‌بندی سرل از کنش‌های گفتاری». مجله مطالعات بیداری اسلامی، سال یازدهم، شماره دوم (شماره پیاپی)، ص 122-103.
مقدس، حسین؛ حسنعلی نوروزی آزارکی؛ جواد کارخانه (1399). «بررسی مهمترین مؤلفه¬های آموزه¬های دینی حوزۀ ادبیات پایداری در اشعار انقلاب اسلامی». مجله مطالعات بیداری اسلامی، سال نهم، شماره هجدهم، ص 187-165.
موسی آبادی، رضا و دیگران (۱۳۹۷). «بررسی تطبیقی مبانی ناسیونالیسم درشعر احمدشوقی و سیداشرف الدین حسینی». فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد یزد، شماره ۳.
وارسته فر، افسانه؛ دلشاد عامری و افسر افشاری نادری (۱389). «تصويرجامعه در اشعار سید اشرف الدین گیلانی «نسیم شمال». پژوهش نامه فرهنگ و ادب، سال ششم، شماره 10، صص 394-372.