بررسی کارنامة مثنوی پژوهی در ایران

الموضوعات :

خسرو قاسمیان ¹

1 - استادیار بخش فارسی دانش‌گاه علوم پزشکی شیراز.

تاريخ الإرسال : 23 الأحد , ذو القعدة, 1431 تاريخ التأكيد : 23 الأحد , ذو القعدة, 1431 تاريخ الإصدار : 13 الإثنين , رمضان, 1431

الکلمات المفتاحية: مثنوی ـ مثنوی پژوهی ـ مولانا ـ ایران,

ملخص المقالة :

از میان آثار مولانا، کتاب گران‌سنگ مثنوی از دیرباز در بسیاری از کشورها بویژه در ایران، ترکیه و شبه قارة هند، مورد توجه گروه‌های مختلف قرار گرفته و آثاری فراوان در پیوند با آن بوجود آمده است؛ اما دربارة این آثار بوجود آمده، تاکنون گزارشی مدون و بایسته ارائه نشده است. بدست دادن گزارش‌هایی علمی و آماری از چگونگی سیر مثنوی پژوهی در کشورهای مختلف، از یک‌سو پای‌گاه مولانا و مثنوی را در آن دیار روشن‌تر می‌کند و از سویی اهمیت فرهنگ و زبان فارسی را بیش از پیش بیان نشان می‌دهد و از سویی نیز راه دیگر پژوهش‌گران حوزة مولانا ‌پژوهی را هموارتر می‌کند. بر همین اساس، در این مقاله سعی شده است کارنامة مثنوی‌پژوهی در ایران، به دو دورة زمانی تقسیم شود و در حدّ توان همة آثاری که از گذشته‌ تا سال 1383 خورشیدی دربارة مثنوی به صورت‌های تألیف، تصحیح و ترجمه چاپ گردیده است، بررسی، موضوع‌بندی و طرح شود. بنابراین مقالة حاضر محصول پژوهشی است که در آن 114 عنوان کتاب، در 210 جلد و 98210 صفحه نقد و بررسی شده است. از این 114 عنوان کتاب، 86 مورد در 139 جلد و 63732 صفحه بصورت تألیف و 16 مورد در 34 جلد و 17039 صفحه بصورت تصحیح و 12 مورد نیز در 37 جلد و 17439 صفحه بصورت ترجمه بوده است.

المصادر:

-        جواهرالاسرار و زواهرالانوار: خوارزمی، حسین، محمدجواد شریعت (مصحّح)، تهران، اساطیر (چاپ اول از دورة چهار جلدی)، 1384.

-        زندگانی مولانا جلال‌الدین محمد، فروزان‌فر، بدیع‌الزمان، تهران، زوار، 1376.

-        سراج السالکین، فیض کاشانی، ملامحسن، جویا جهان بخش (مصحّح)، تهران، میراث مکتوب، 1380.

-        سرّنی (ج2)، زرین‌کوب، عبدالحسین، تهران، علمی، 1366.

-        شکوه شمس، شیمل، آنماری، حسن لاهوتی (مترجم)، تکملة «فارسی زبانان دربارة آثار مولانا» از نجیب مایل هروی، ص 554.

-        مولانا، دیروز تا امروز، شرق تا غرب، دین لوئیس، فرانکلین، حسن لاهوتی (مترجم)، تهران، نشر نامک، 1384.

-        «نقد متن مثنوی»، شریعت‌مداری، علی نقی، مجلة یغما، سال دوازدهم، مردادماه 1388، شمارة پنجم، ص 204.