پیام مولانا برای جهان امروز و انسان معاصر

الموضوعات :

حسین قریب ¹

1 - عضو شورای بررسی متون پژوهش‌گاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

تاريخ الإرسال : 23 الأحد , ذو القعدة, 1431 تاريخ التأكيد : 23 الأحد , ذو القعدة, 1431 تاريخ الإصدار : 13 الإثنين , رمضان, 1431

الکلمات المفتاحية: عقلانیت مدرن ـ عقل جزیی ـ عقل کلی ـ بهره‌گیری از عقل ـ یادگیری ـ هم‌بستگی عقل و قلب ـ قدرت و توانایی,

ملخص المقالة :

جهان امروز دارای تفاوت‌هایی بسیار با دوران گذشته است. عنصر اصلی تفاوت‌های مربوط را می‌توان در کیفیت عقلانیت و نوع خردورزی خلاصه کرد. عقلانیت نوین و مدرن، با وجود قابلیت‌ها و توانایی‌ها، کاستی‌هایی نیز دارد که محتاج بازاندیشی‌های گسترده است. از آن‌جا که مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، دارای دیدگاه‌های بدیع، جامع و انتقادی نسبت به عقلانیت است، در این مقاله با الهام از اندیشه‌ها و افکار بلند وی، به شرح مباحث مربوط به عقلانیت پرداخته و تبیین اجمالی حلقه مفقوده عقلانیت مدرن در عصر کنونی پرداخته شده است. مقاله درصدد پاسخ‌گویی به دو سؤال اساسی است: 1- مؤلفه‌های بهره‌گیری مناسب از عقل چیست؟ 2- آثار بهره‌گیری مناسب از عقل چیست؟ در پاسخ به سؤال اول، به تجزیه و تحلیل ابعاد گوناگون و ملزومات بنیانی شکوفایی عقل هم‌چون یادگیری و هم‌بستگی عقل و قلب پرداخته شده و در پاسخ به سؤال دوم، نسبت به ریشه‌یابی روابط تنگاتنگ دانایی و عقلانیت با توانایی و قدرت که از آثار اصلی و اساسی بهره‌گیری مناسب از عقل محسوب می‌شود، اقدام گردیده است.

المصادر:

1-    المیزان، علامه طباطبایی، ترجمه موسی همدانی، جلد 15، تهران، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی، 1376.

2-    بحارالانوار، علامه مجلسی، جلد 17، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1352.

3-    تذکرة  الاولیا، فریدالدین عطار، تصحیح رینولدنیکلسون، تهران، انتشارات بهزاد، 1379.

4-    در دفاع از علم و عقلانیت، کارل پوپر، ترجمه علی پاپا، تهران، انتشارات طرح نو، 1379.

5-    دفتر عقل و آیت عشق، دکتر غلام‌حسین ابراهیمی دینانی، سه جلد، تهران، انتشارات طرح نو، 1385.

6-    فلسفه عمومی، پل فولکیه، ترجمه یحیی مهدوی، تهران، انتشارات دانش‌گاه تهران، 1366.

7-    قرآن کریم.

8-          نظریه‌های جامعه شناسی در دوران معاصر، جرج ریترز، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی، 1374.

9-    ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام، دکتر غلام‌حسین ابراهیمی دینانی، جلد سوم، تهران، انتشارات طرح نو، 1383.

10-  مثنوی معنوی، دفتر اول تا پنجم، مولانا محمد جلال‌الدین بلخی، شرح کریم زمانی، تهران، انتشارات اطلاعات، 1382.

11-  مفردات، راغب اصفهانی، ترجمه غلام‌رضا خسروی حسینی، تهران، انتشارات مرتضوی، 1363.