بررسی عناصر موسیقایی در غزل سعدی

الموضوعات :

پگاه خدیش ¹

1 - استادیار مؤسسه لغت‌نامه ده‌خدا و مرکز بین‌المللی زبان فارسی، دانش‌گاه تهران.

تاريخ الإرسال : 22 السبت , شوال, 1428 تاريخ التأكيد : 23 الجمعة , محرم, 1429 تاريخ الإصدار : 13 الأربعاء , صفر, 1429

الکلمات المفتاحية: سعدی, غزلیات, نظام موسیقایی, وزن, ردیف, هم آوایی, بدیع لفظی و معنوی,

ملخص المقالة :

زبان شعری سعدی، که به سهل ممتنع معروف است، با در کنار هم قرار گرفتن عناصری بسیار شکل گرفته است. یکی از مهم‌‌‌ ترین این عناصر در غزلیات سعدی، توازن موسیقایی است. این نظام موسیقایی، عواملی شناخته شده از قبیل وزن، قافیه، ردیف و هماهنگی های صوتی و آوایی دارد و برخی از مباحث بدیع لفظی و معنوی مانند جناس و سجع و تضاد هم در شکل گیری آن موثر است. شناخت این عوامل، پژوهندگان را در دست یابی به رابطه های پیدا و پنهان کلامی و دریافت رازهای سخن سعدی یاری خواهد داد. در این مقاله با بسامدگیری این عوامل در دویست غزل انتخابی، برای رسیدن به نظام مذکور تلاش شده است.

المصادر:

. آشوری، داریوش،(1371)، "زبان، زبان شعر، شعر زبان " ، مجله کلک، ش 27.

2. شفیعی کدکنی، محمد رضا،(1378)،  صور خیال در شعر فارسی، چاپ هفتم، تهران، آگاه.

3. شفیعی کدکنی، محمد رضا،(1372) ، موسیقی شعر، چاپ چهارم، تهران، آگاه.

4. فروغی، محمد علی،(1376) ، کلیات سعدی، چاپ دهم، تهران، امیرکبیر.

5. همایی، جلال الدین،(1371)،  فنون بلاغت و صناعات ادبی، چاپ هشتم، تهران، نشر هما.