ابو نواس، شاعر ایرانی دربوتة نقد و داوری تاریخ

الموضوعات :

یوسف هادی پور نهزمی ¹

1 - استادیار، عضو هیأت علمی دانش گاه آزاد اسلامی واحد کرج.

تاريخ الإرسال : 26 السبت , جمادى الأولى, 1429 تاريخ التأكيد : 29 الجمعة , رجب, 1429 تاريخ الإصدار : 21 الجمعة , شعبان, 1429

الکلمات المفتاحية: حسن بن هانی ـ ابونواس ـ شعر خمری ـ شعوبیه ـ تجدید درعصر عباسی,

ملخص المقالة :

تاریخ بشری در تداوم خود شاهد ظهور مردان و زنانی بزرگ بوده که رنج ها و آرزوهای بشر را درصفحات تاریک و روشن آن به نمایش گذاشته است. به همان اندازه که اینان با شجاعت در مقابل سنت های کهنه و ارتجاعی جامعة خود ایستاده و در برابر ستم گران قد علم کرده اند، سودپرستان عافیت طلب تلاش کرده اند تا آتشِ فروزان آن ها را خاموش ساخته، شخصیت آنان را وارونه جلوه دهند. بسا انسان هایی بزرگ که تاریخ چهرة آنان را منفور ساخته، و بسا انسان هایی ناپاک و ستم گر که از آنان به نیکی یاد نموده است. یکی از این مردان بزرگ، ابونواس، شاعر بزرگ ایرانی است که در عصر عباسی، درقرن دوم هجری می زیست. او با نبوغ فراوان خود توانست آرا و اندیشه های مترقی خود را در قالب شعر خمری عرضه کند و برسنت های قدیمی و ناروا بشورد. او دراین راه تهمت ها، بسیار شنید و زندان ها، بسیار کشید. مقالة حاضر برآن است که با مطالعة مجدد و باز خوانی زندگی شخصی و شخصیت علمی و ادبی ابونواس، با استفاده از مراجع و مصادر مهم تاریخی، شخصیت حقیقی و واقعی او را نمایان ساخته، هاله های ابهام را از زندگی او بزداید و راه را برای درک و فهم خمریات او، که از مهم ترین و جاودانه ترین اشعار عربی است، هم وار سازد.

المصادر:

1. قرآن کریم .
   
2. ابو نواس، قصه حیاته فی جده و هزله، عبدالرحمن صدقی، دون تاریخ .
   
3. اخبار ابی نواس، ابن منظور، دار الفکر الطباعه و النشر و توزیع، الطبعه الثانیه، بیروت، 1995م.
   
4. اعیان الشیعه، محسن الامین، دار التعارف المطبوعات، بیروت، 1983م.
   
5. بهلول الکوفی، لبیب بیضون، مؤسسه البلاغ، البطعه الأولی، بیروت، 1998م.
   
6. تاریخ بغداد، خطیب البغدادی، مکتبه خانجی، الطبعه الاولی، القاهره، 1931.
   
7. التاریخ الکبیر، ابن عساکر، مطبعه الروضه، الشام، 1932م.
   
8. الجامع فی تاریخ الادب العربی، حنا الفاخوری، دار الجیل، بیروت، دون تاریخ.
   
9. حدیت الاربعاء، طه حسین، دار المعارف  بمصر، الطبعه الثانیه، القاهره، 1976م.
   
10. دیوان ابی نواس، احمد عبد المجید الغزالی، دار الکتاب العربی، بیروت، دون تاریخ.
    
11. رساله الغفران، ابوعلاء المعری، شرحها و حققهاالکتور علی شلق، دار القلم، بیروت، 1983م.
    
12. الشعر و الشعراء، ابن قتیبه، مطبعه المعاهد، الطبعه الثانیه، القاهره،1932م.
    
13. ضحی الاسلام، احمد امین، النهضه المصریه، الطبعه الخامسه، القاهره، 1956م.
    
14. طبقات الشعراء، ابن المعتز، تحقیق عبد الستار احمد فراج، دارالمعارف بمصر، الطبعه الثانیه، القاهره 1956.
    
15. العمده، ابن الرشیق القیروانی، مطبعه امین هندیه، الطبعه الاولی، القاهره، 1952م.
    
16. مختار الأعانی فی الاخبار و التهانی، ابن منظور، الدار المصریه للتألیف و الترجمه، القاهره، 1966م.
    
17. معجم البدان، یاقوت الحموی، داربیروت، 1988م.
    
18. مقدمه تفسیر ارجوزه ابی نواس، محمد بهجة الاثری، المطبعه الهاشمیه، دمشق 1966م.
    
19. وفیات الاعیان، ابن خلکان، تحقیق محمد محی الدین عبدالحمید، مکتبه النهضه المصریه، الطبعة الاولی، القاهره، 1948م.