منشور سلطنت و خطبة پادشاهان ایران باستان (با تأمّلی در شاهنامه، تاریخ طبری، غرراخبار ملوک الفرس و سیرهم)
الموضوعات :مریم محمدزاده 1 , علی رمضانی 2 , رسول عبادی 3
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش‌گاه آزاد اسلامی – واحد اهر. ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش‌گاه آزاد اسلامی – واحد اهر. ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش‌گاه آزاد اسلامی – واحد اهر. ایران.
الکلمات المفتاحية: شاهنامه, خطبه, غررالسیر, تاریخ طبری, تاج¬گذاری, سخن¬رانی,
ملخص المقالة :
از مطالعة منابع دوران اسلامی مانند تاریخ طبری، غررالسیر بویژه مطابقت آن‌ها با شاهنامة فردوسی آشکار می شود که شهریاران ایران باستان در هنگام تاج گذاری سخن رانی می کردند و خطبه می خواندند . اصل پهلوی این خطبه ها در دست نیست؛ اما بواسطة نقل خلاصه یا بخش هایی از آن‌ها در منابع عربی و فارسی مربوط به تاریخ ایران، بویژه شاهنامه می توان عناصر تشکیل دهندة آن‌ها را تعیین کرد . از این رو، در این پژوهش با تکیه بر شاهنامة فردوسی و مطابقت دادن آن با تاریخ طبری و غررالسیر، به بررسی محتوا و محورهای اصلی این خطبه ها می پردازیم
- ارسطوطالیس، 1979 م، الخطابه، به کوشش عبدالرحمن بدوی، بیروت: دارالقلم.
- الثعالبی، منصور، 1963 م، غرر اخبار ملوک الفرس و سیرهم، طهران: مکتبه الاسدی.
- الطبری، ابی جعفر محمدبن جریر، بی تا، تاریخ الطبری (تاریخ الامم و الملوک )، بیروت: دارالکتب العلمیه.
- خالقی مطلق، جلال، 1372،گل رنجهای کهن، به کوشش علی دهباشی،تهران: مرکز.
- زمخشری، جارالله محمودبن عمر، بی تا، اساس البلاغه، به کوشش عبدالرحیم محمود، مادة خطب.
- سرامی، قدمعلی، 1378، از رنگ گل تا رنج خار (شکل شناسی قصه‌های شاهنامه)، چاپ سوم، تهران: علمی و فرهنگی.
- شریعتی سبزواری، محمدباقر، 1381، دربارة سخن و سخنوری (پیشینه، انواع و شیوه‌های سخنوری و گفت‌وگو )، چاپ اول، قم: بوستان کتاب.
- فردوسی، ابوالقاسم، 1387، شاهنامه (بر اساس چاپ مسکو)، به کوشش سعید حمیدیان، چاپ نهم، تهران: قطره.
- فروغی، محمد علی، 1382، آیین سخنوری، چاپ چهارم، تهران: زوّار.
