بررسی وجه شبه در اشعار نیما یوشیج

الموضوعات :

محبوبه بسمل ¹ (عضو هیأت علمی دانش‌گاه آزاد اسلامی ـ واحد سوادکوه، ایران.)

تاريخ الإرسال : 13 الأحد , شوال, 1432 تاريخ التأكيد : 03 الأحد , ذو الحجة, 1432 تاريخ الإصدار : 28 الإثنين , ربيع الأول, 1433

الکلمات المفتاحية: شخصیت بخشی ـ خیالی ـ وجه شبه ـ مشبه ـ مشبه‌به,

ملخص المقالة :

وجه شبه از آن جهت که قدرت تخیل شاعر را نشان می‌دهد یکی از مهم‌ترین ارکان تشبیه بشمار می‌آید. در کتب بلاغت سنتی، وجه شبه را به صورت‌هایی مختلف دسته‌بندی کرده‌اند. مانند وجه شبه حسی و عقلی، وجه شبه حقیقی و خیالی، وجه شبه تمثیلی و غیرتمثیلی. اما در این آثار نحوة ارتباط میان وجه شبه خیالی و دو سوی اصلی تشبیه کمتر مورد توجه بوده است. نیما در بسیاری از تشبیهات خود از وجه شبه‌های خیالی بهره برده است. در این مقاله، نگارنده براساس جدول گوتلی رابطه این رکن را با مشبه و مشبه به از دیدگاهی جدید مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. آن‌چه در وجه شبه‌های خیالی نیما برجسته است، استفاده از صورت‌هایی خیالی است که می‌تواند به مشبه یا مشبه به و یا به صورت هنری‌تر به هر دو رکن مذکور شخصیت بدهد.

المصادر:

1. انوری، حسن، 1381، فرهنگ بزرگ سخن، 8 جلد، تهران، سخن.


2. پورنام‌داریان، تقی، 1381، خانه‌ام ابری است، چاپ دوم، تهران، سروش.


3. جرجانی، عبدالقاهر، 1370، اسرارالبلاغه، ترجمه جلیل تجلیل، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانش‌گاه تهران.


4. شفیعی کدکنی، محمدرضا، 1378، صور خیال در شعر فارسی، چاپ هفتم، تهران، آگه.


5. شفیعی کدکنی، محمدرضا، 1380، ادوار شعر فارسی، تهران، سخن.


6. شمیسا، سیروس، 1386، بیان، چاپ دوم، تهران، نشر میترا.


7. عرفان، حسن، 1375، کرانه‌ها (شرح فارسی کتاب مختصرالمعانی)، چاپ سوم، قم، هجرت.


8. فاضلی، عبدالقادر، 1422، الایضاح فی علوم البلاغة للشیخ الامام خطیب قزوینی، الطبعتة الاولی، صیدا بیروت، المکتبة العصریة.


9. فتوحی رود معجنی، محمود، 1386، بلاغت تصویر، چاپ اول، تهران، سخن.

10.پورنام‌داریان، تقی، امیرحسین ماحوزی، 1387، «بررسی وجه‌شبه در کلیات شمس»، نشریه دانش‌کده ادبیات و علوم انسانی دانش‌گاه تهران، تابستان 87، شماره 59.

11.همایی، جلال‌الدین، 1367، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چاپ نوزدهم، تهران، نشر هما.

12.یوشیج، نیما، 1386، مجموعه کامل اشعار، گردآوری و تدوین سیروس طاهباز، چاپ هشتم، تهران، نگاه.

13.Goatly, Andrew, 1998, The Language of metaphor, London, Routledge.

14.Broke-rose, Christine, 1958, Grammar of metaphor, Londan, secher and walburg.