کیفیت ارتباط لفظ و معنی در پهنة هنر حافظ

الموضوعات :

مهدی ماحوزی ¹

1 - عضو هیأت علمی دانش‌گاه آزاد اسلامی ـ واحد رودهن، ایران.

تاريخ الإرسال : 28 الأحد , صفر, 1433 تاريخ التأكيد : 13 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1433 تاريخ الإصدار : 28 الإثنين , ربيع الأول, 1433

الکلمات المفتاحية: حافظ ـ سنخیت لفظ و معنی ـ زبان فاخر ـ رندی ـ پیر مغان ـ جام‌جم,

ملخص المقالة :

آن‌چه هنر حافظ را به صورتی متمایز و غیرقابل تعبیر نشان می‌دهد، سنخیّت لفظ و معنی و پوشیدگی نجیبانة مشترکی است که در نسوج آن دو حلول کرده است. مفاهیم و معانی بدیع و بلندی که پرده‌نشین ضمیر اوست در قالب الفاظی حلول کرده است که غالباً جانشین‌پذیر نیست. نه لفظ عایق معنی است و نامحرم و نه معنی‌ رَمَنده و گریزان از لفظ و قالب. گویی الفاظ و معانی در دیوان این گویندة بزرگ، پیوندی ذاتی دارد. در این نوشته کوشش نگارنده برآن است که از ره‌گذر شواهدی گویا این سنخیّت شناخته آید.

المصادر:

1. آیینة جام، عباس زریاب خویی، انتشارات علمی، تهران، 1368 شمسی.


2. دیوان حافظ، قزوینی/غنی، دفتر نشر داد، تهران، 1375 شمسی.


3. شرح دیوان حافظ، بهاءالدین خرم‌شاهی، انتشارات نیلوفر، 1375 شمسی.


4. کاخ ابداع، علی دشتی، انتشارات زوّار، تهران، 1385 شمسی.


5. مکتب حافظ، منوچهر مرتضوی، انتشارات ستوده، تهران، 1384 شمسی.


6. نقش از حافظ، علی‌ دشتی، انتشارات زوّار، 1390 شمسی.