بررسی سیمای بَستورِکودک در یادگار زریران برپایۀ ساختارتقابل‌های دوگانه

الموضوعات :

منوچهر علی پور ¹ , حبیب الله عباسی ² , الهه حاجیها ³

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، رودهن، ایران
2 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران (نویسندۀ مسؤول)
3 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، رودهن، ایران

تاريخ الإرسال : 13 الثلاثاء , شوال, 1442 تاريخ التأكيد : 11 الأحد , ربيع الأول, 1443 تاريخ الإصدار : 18 الأربعاء , جمادى الأولى, 1443

الکلمات المفتاحية: حماسه, تقابل‌های دوگانه, یادگار زریران, بستور, وجوه کودکانه,

ملخص المقالة :

یادگار زریران یکی از متون کهن حماسی ایرانیان است که روایت قدیمی آن به دورۀ اشکانیان بر می گردد. هدف این مقاله، نشان دادن سیمای کودک در ساختار ادبی یادگار زریران است. در این جستار تلاش شد با روش توصیفی- تحلیلی و با روی کرد ساختارگرایی با تکیه بر تقابل های دوگانه، نقش بستور به عنوان یک کودک هفت ساله، در این متن حماسی واکاوی شود . نتایج به دست آمده از این پژوهش، نشان می‌دهد، حضور بسیار پررنگ و دوگانۀ بستور در یادگار زریران، ازیک طرف به عنوان یک کودکِ هفت ساله و از دیگرسوی، به عنوان یک رادمردِ جنگاور، علاوه بر افزایش جذابیت داستانی این حماسه، توانسته است ظرفیت ادب حماسی برای حضور کودک را نشان دهد. هم چنین، براساس نظریه ساختارگرایی، برخی از تقابل های دوگانه همانندِ تقابل کودک و بزرگ سال، تقابل ایرانیان و خیونان، تقابل پیروزی و شکست و... دراین متن تحلیل شده است که ازاین منظر، یادگار زریران می‌تواند کودکان را هم به عنوان مخاطبان متون حماسی جذب کند.

المصادر:

• اسلامی ندوشن، محمدعلی. (1395). زندگی و مرگ پهلوانان، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  
• اسکولز، رابرت. (1383). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: آگه.
  
• اکبری مفاخر، آرش. (1393). رزمنامه کنیزک (حماسه‌ای به زبان گورانی و روایتی از یادگار زریران)، پژوهش‌نامه ادب حماسی، سال دهم شمارۀ هجدهم، صص 145-171.
  
• انصاری، بهمن. ( 1397). اساطیر ایرانی، تهران: آرون.
  
• ایگلتون، تری. (1398). پیش درآمدی بر نظریه­ های ادبی، ترجمه عباس مخبر، تهران: مرکز.
  
• بهار، مهرداد. (1376). پژوهشی در اساطیر ایران، تهران: آگاه.
  
• پورخالقی چترودی، مهدخت. (۱۳۸۷). درخت شاهنامه، مشهد: به‌نشر.
  
• تفضلی، احمد. (1383). تاریخ ادبیات ایران قبل از اسلام، تهران: سخن.
  
• جاماسب آسانا. (1371). متون پهلوی، گزارش سعید عریان، تهران: کتاب‌خانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
  
• چندلر، دانیل. (1386). مبانی نشانه‌شناسی، ترجمه مهدی پارسا، تهران: سوره مهر.
  
• خالقی مطلق، جلال. ( 1386). حماسه، پدیده شناسی تطبیقی شعر پهلوانی، تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی.
  
• دهخدا، علیاکبر. (1377). لغت‌نامه، تهران: دانش‌گاه تهران.
  
• راشد محصل، محمدتقی. (1367). درباره حماسۀ زریر، فرهنگ، شماره 2و3، صص:457-494.
  
• سرامی ،­قدمعلی.(1373). از رنگ گل تا رنج خار، تهران: علمی و فرهنگی .
  
• سرامی، قدمعلی. (1392). بر ستیغ­ های حماسه، تهران: ترفند.
  
• سرامی، قدم‌علی. (1380). پنج مقاله درباره ادبیات کودک، تهران: ترفند.
  
• شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1391). رستاخیز کلمات، تهران: سخن.
  
• شیخ مهدی، علی و محمود طاووسی. (1382). جستاری بر متن نمایشی یادگار زریران، فصل‌نامه هنر، صص 56-85.
  
• صفا، ذبیح الله. ( 1333). حماسه‌سرایی در ایران، تهران: امیرکبیر.
  
• طباطبایی، احمد. (1335 ). سیمرغ در چند حماسه ملی، تبریز: زبان و ادب فارسی، شماره 37، صص 44-51.
  
• علم، محمد و هم‌کاران. (1395). بررسی تطبیقی پاره‌ای از بن‌مایه‌های همانند در اساطیر ایران و اسکاندیناوی، ادبیات فارسی، صص 25-40.
  
• فردوسی، ابوالقاسم. (1386 ). شاهنامه. دفتر چهارم، به کوشش جلال خالقی مطلق، تهران: مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی.
  
• کیا، خجسته.( 1375). قهرمانان بادپا در قصه­ ها و نمایش­ های ایرانی، تهران: مرکز.
  
• محمدی ملایری، محمد.(1352). ادب و اخلاق درایران پیش از اسلام، تهران: اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر.
  
• معین، محمد.( 1363). مزدیسنا و ادب پارسی، تهران: دانش‌گاه تهران.
  
• مؤذن جامی، محمدمهدی.( 1398). ادب پهلوانی، مطالعه‌ای درتاریخ ادب دیرینه ایرانی از زرتشت تا اشکانیان، تهران: ققنوس.
  
• هارلند، ریچارد.(1396). درآمدی تاریخی بر نظریه ادبی از افلاتون تا بارت، ترجمه علی منصوری و هم‌کاران، تهران: چشمه.
  
• هاوکس، ترنس. (1394). ساخت­ گرایی و نشانه­ شناسی.ترجمه مجتبی پردل، تهران: ترانه.
  
• یادگار زریران. (1392)، ترجمه ژاله آموزگار، تهران: معین.
  
• یادگار زریران. (1374). ترجمه یحیی ماهیار نوابی، تهران: اساطیر.