پیوند عقل و عشق در داستان زال رودابه با تکیه بر تئوری انتخاب و نگاره ماندالا

الموضوعات :

اناهیتا امینی ¹ , قدمعلی سرامی ² , رضا اشرف زاده ³

1 - دبیر آموزش وپرورش
2 - دانشیار.دانشگاه آزاد اسلامی زنجان
3 - دانشگاه آزاد اسلامی مشهد

تاريخ الإرسال : 20 الأحد , رجب, 1441 تاريخ التأكيد : 25 الإثنين , صفر, 1442 تاريخ الإصدار : 09 الأربعاء , رمضان, 1442

الکلمات المفتاحية: "تئوری انتخاب", "عشق", "عقل", "تعهد", "زال رودابه",

ملخص المقالة :

چکیده پژوهش حاضر با روی‌کردی روان‌شناسانه به روش تحلیلی- توصیفی با تأکید بر مفهوم عشق از دیدگاه ویلیام گلاسر یکی از مؤلّفه‌های پیوند‌دهندۀ عقل و عشق را در داستان زال رودابه می‌کاود. گلاسر عشق را برابر با تعهد می‌داند. تعهد مانند بسیاری از عمل کرد‌های دیگر آدمی، یک رفتار است؛ رفتاری که با چیرگی و پشتوانۀ عقل انجام می‌گیرد. در این راستا ضمن تبیین برجسته‌ترین نیاز اساسی زال که نیاز عشق و تعلق است به آشکار کردن میزان رفتار متعهدانه و دور از هفت عادت مخرب هریک از شخصیت‌های پیش برندۀ داستان نیز می‌پردازد. از این منظر نقش آن‌ها را در به کمال رسیدن عشق معلوم می‌دارد. زال رودابه، ندیمان، سیندخت، سام، منوچهر و مهراب به ترتیب با رفتار متعهدانۀ خود به پشتوانۀ گفت وگوها و مذاکره‌های خردمندانه (مؤلّفۀ فکر) و کنترل عادت‌های مخربشان، تصاویر دنیای مطلوب خود را به‌تدریج تغییر داده و با پذیرفتن اتحادِ تضادها و تقابل‌ها، دوایر تودرتوی ماندالا را که با دایرۀ مهین عشق زال رودابه آغاز شده، در مسیر به کمال رساندن عشق و مرکزیت و یگانگی در می‌نوردند. از آن‌جا که در زبان نمی‌توان دو واژه را صد در صد برابر هم دانست، تعهد عنصری است که از یک‌سو بازوی خود را به دست عقل و از سویی به دست عشق داده است. بنابراین با تکیه بر این داستان می‌توان تعهد را به‌عنوان یکی از مؤلّفه‌های پیونددهندۀ عقل و عشق دانست.

المصادر:

فهرست منابع

-         استاجی، مرضیه  و رضا اشرف‌زاده. (1397). «متناقض نمای عشق و عقل در اشعار عرفانی»، فصل­نامۀ زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 16، صص 94-71.

-         پورنامداریان، تقی. (‌1380‌). در سایه آفتاب، تهران، نشر سخن.

-         خرم­شاهی، بهاءالدین. (1386). حافظ‌نامه، تهران: علمی و فرهنگی.

-         دورانت، ویل. (1377) لذات فلسفه، ترجمۀ عباس زریاب خویی، تهران: علمی و فرهنگی.

-         ده­خدا، علی‌اکبر (1372). لغت‌نامۀ ده­خدا، تهران: دانش‌گاه تهران.

-         رحم­دل شرف­شادهی، غلام­رضا. (1385). «نگاهی دیگر به قصه زال و رودابه»، کاوش­نامه، شمارۀ 13 صص 24 -11.

-         ستاری، جلال. (1379). پیوند عشق میان شرق و غرب، اصفهان: نشر فردا.

-         سجادی، سیدجعفر. (1375). فرهنگ و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، تهران: طهوری.

-         سرّامی، قدم­علی. (1382). «داستان سرشت و سرنوشت»، کتاب ماه ادبیات، شماره 4 (پیاپی 76)، دی و بهمن، صص 103-100.

-         صاحبی، علی، سلطانی‌فر، عاطفه. (1394). دعوت به مسؤولیت‌پذیری (فرایند گام‌به‌گام واقعیت درمانی)، تهران: سایه سخن.

-         گلاسر ویلیام، گلاسر، کارلین. (1397). عشق چیست؟ ترجمه علی صاحبی، حشمت اباسهل، تهران: سایه سخن.

-  گلاسر ویلیام، گلاسر، کارلین. (1388). زبان نظریه انتخاب، ترجمه علی صاحبی، تهران: رشد فرهنگ.

-         گلاسر ویلیام. (1392). چارت تئوری انتخاب، ترجمه علی صاحبی، تهران: سایه سخن.

-  گلاسر ویلیام. (1394). درآمدی بر روان­شناسی امید تئوری انتخاب، ترجمه علی صاحبی، تهران: سایه سخن.

-         نادرپور، نادر. (1374). «عشقی به بلندای پرواز سیمرغ (تفسیری کوتاه درباره داستان عاشقانه زال و رودابه)»، مجله ایران‌شناسی، سال چهارم، صص 467 – 458.

-         وجدانی، فریده. (1391). «نقد خرد در شاهنامه»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 24، بهار 91 صص 53-41.

-         یاسمی، رشید. (1313)، «عشق و مناعت در شاهنامه»، ماه­نامه مهر، سال 2، شمارۀ 5 (پیاپی 17 و 18) صص 523 – 528.

-  یونگ، کارل گوستاو. (1386). الف، انسان و سمبول‌هایش، برگردان محمود سلطانیه، تهران: جامی.

-          Montagnes. james. (2011). illustrated by Stephen revised hoinkes. Stop spinning your wheels.