ارائه مدل مناسب برای بهبود وضعیت موجود نظام راهنمایی معلمان مدارس ابتدایی

الموضوعات :

فرانک موسوی ¹ (عضوهیات علمی)
حسن پاشا شریفی ² (عضو هیات علمی)

تاريخ الإرسال : 04 السبت , ربيع الأول, 1438 تاريخ التأكيد : 04 السبت , ربيع الأول, 1438 تاريخ الإصدار : 23 الجمعة , ذو القعدة, 1429

الکلمات المفتاحية: واژه‌های کلیدی: معلم راهنما‎, مدیر راهنما‎, دوره ابتدایی‎, مدل نظارت‎, ‎ استان کرمانشاه,

ملخص المقالة :

چکیده: پژوهش حاضر به بررسی وضعیت نظام راهنمایی معلمان مدارس ابتدایی می‎پردازد و به‎منظور ارائه مدل به روش توصیفی- پیمایشی انجام شده است. برای این منظور ابتدا 176 مؤلفه از طریق مرور ادبیات تحقیق و بررسی مدل‎ها و تئوری‎ها استخراج شد که پس از نظر سنجی به93 مؤلفه کاهش یافت و مدل پیشنهادی مشتمل بر پنج بخش تدوین شد. جامعه‎ی آماری این پژوهش را 7051 نفر از معلمان مدارس ابتدایی استان کرمانشاه تشکیل داده‎اند که از بین آنها‎ تعداد 384 نفر به روش نمونه‎گیری خوشه‎ای چند مرحله‎ای انتخاب گردیدند‎. روایی محتوای پرسش‎نامه از طریق اظهار نظر صاحب نظران در مورد محتوا و ترکیب مؤلفه‎ها صورت گرفت و اصلاحات لازم در آن انجام شد و پایایی پرسش‎نامه نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه و در حد مطلوبی(901/0)به‎دست آمد . برای اعتبارسنجی مدل نیز تعداد 30 نفر از متخصصان انتخاب گردیدند‎. برای تجزیه و تحلیل داده‎ها از روش‎های آمار توصیفی (جداول فراوانی‎، میانگین، انحراف معیار و واریانس) و آمار استنباطی (‎تحلیل عاملی با روش واریماکس و t تک گروهی) استفاده گردید. اهم یافته‎های این پژوهش از این قرار است: 1- نظام راهنمایی معلمان در مؤلفه مدیریت کلاس و مقررات مدرسه عملکرد موفق‎تری نسبت به سایر مؤلفه‎ها داشته است و در مؤلفه ارزشیابی از یادگیری دانش‎آموزان تقریباً عملکردی در حد متوسط داشته است و در زمینه‎های بهبود مستمر کیفیت آموزش‎، رشد و تعهد حرفه‎ای در معلم‎، ایجاد انگیزه در دانش‎آموزان ، تعیین اهداف آموزشی و درسی‎، ارزشیابی از معلم‎ موفق نبوده است. و در تحلیلی عاملی انجام شده دسته‎بندی مؤلفه‎ها از هفت مؤلفه به سیزده مؤلفه تغییر یافت. 2- مدل نهایی نظام راهنمایی معلمان مشتمل بر پنج بخش فلسفه و اهداف، مبانی نظری، مدل ادراکی، مراحل اجرایی و نظام ارزشیابی تدوین و ارائه شد. 3- یافته‎های حاصل از اعتبارسنجی پرسش‎نامه توسط متخصصان نشان می‎دهد که مدل ارائه شده با درجه تناسب 78/91 درصد مورد تأیید متخصصان می‎باشد و این امر بیانگر اعتبار بالای مدل از نظر متخصصان است. 4- مدل مدیر راهنما بر اساس نظر سنجی از معلمان و با استفاده از مدل با سیزده کارکرد نظارتی شامل بهبود مستمر کیفیت آموزش با بار عاملی 446/15، ارائه بازخورد آموزش به معلم با بار عاملی 477/16، تطبیق برنامه‎ها و روش‎ها با شرایط فرهنگی با بار عاملی 138/15، تعهد نسبت به معلمان، دانش‎آموزان، والدین، مدرسه و آموزش با بار عاملی 256/14، رشد و تعهد حرفه‎ای در معلم 102/28، مشارکت معلم در ارتقای کیفی آموزش 817/29، ایجاد زمینه‎های مطالعاتی 388/9، ایجاد انگیزه در دانش‎آموزان و شناخت نیازهای آنان 418/60، اطلاعات اداری 495/46، مدیریت کلاس درس و مقررات مدرسه 015/16، ارزشیابی از یادگیری دانش‎آموزان 877/66، تعیین اهداف آموزشی و درسی با بار عاملی 238/69، ارزشیابی از معلم با بار عاملی 412/72 ارائه گردید.

المصادر:

منابع فارسی

• آلبرت جی، ک. و همکاران. (1385). نظارت و رهبری آموزشی حمایتی. ترجمه: اسدالله خدیوی، غلامحسین حیدری تفرشی، رضا یوسفی سعید آبادی. تبریز انتشارات مترجم.


• اورنگی، ع. (1385). بررسی روش‎های نظارت و راهنمایی آموزشی در اثربخشی برنامه‎های آموزشی و درسی دوره ابتدایی. طرح پژوهشی جهت موسسه پژوهشی برنامه‎ریزی درسی و نوآوری‎های آموزشی .


• اورنگی، ع. (1382). بررسی عملکرد معلمان راهنما مدارس ابتدایی و لزوم بازنگری در وظایف و آموزش دوباره آنان . فصلنامه نوآوری‎های آموزشی شماره 5، سال دوم، پاییز 1382.


• اورنگی، ع. (1384). نقش معلمان راهنما در رشد کیفی آموزشی دوره ابتدایی از نظر معلمان همراه با راهکارهایی برای افزایش آن. طرح پژوهشی جهت موسسه پژوهشی برنامه‎ریزی درسی و نوآوری‎های آموزشی .


• الیاسی، ب. (1377). بررسی وضعیت نظارت و راهنمایی تعلیماتی در دوره ابتدایی استان کرمانشاه و نگرش مسئولین آموزشی نسبت به آن. پایان‎نامه کارشناسی ارشد مرکز آموزش مدیریت دولتی .


• پرداختچی، م. ح. (1367). جزوه درس نظارت و راهنمایی تعلیماتی. انتشارات دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، جلد یک .


• پیتر، ا. (1384). نظارت و رهبری آموزشی در مدارس امروز. ترجمه: تقوایی و همکاران. انتشارات فرهنگ پژوهان دانش.


• وایلز، ج. و باندی، ج. (1385). مدیریت در نظارت و راهنمای آموزشی راهنمای عملی برنامه ریزی آموزشی سال 2004 . ترجمه: محمدرضا بهرنگی. انتشارات کمال تربیت .


• خورشیدی، ع. (1382). نظارت و راهنمایی تعلیماتی. انتشارات یسطرون.


• خدیوی، ا. (1384). ارائه مدل ادراکی بر نظارت حمایتی در نظام آموزش و پرورش کشور. پایان نامه دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.


• خدیوی، ا. و ملکی، ح. (1386). تعیین مؤلفه‎های نظارت حمایتی و ارائه مدل ادراکی مناسب برای آن  در نظام آموزش و پرورش کشور. فصلنامه علمی - پژوهشی دانش و پژوهش در علوم تربیتی دانشگاه آزاد واحد خوراسگان شماره 13.


• صفدری، م. ه. (1378). ارزیابی عملکرد معلمان راهنما در بهبود روابط انسانی از نظر آموزگاران و مدیران مدارس ابتدایی. طرح پژوهشی شورای تحقیقات آموزش و پرورش کرمانشاه .


• سلیمانی، ن. (1385). نظارت و راهنمایی آموزشی. انتشارات سنجش وابسته به موسسه فرهنگی هنری سنجش


• کیت و اچسون و مردیت. (1380). نظارت و راهنمایی تعلیماتی، کاربرد فنون کلینیکی در نظارت و راهنمایی معلمان و آموزش‎های ضمن خدمت و پیش از خدمت. ترجمه: محمدرضا بهرنگی. انتشارات کمال تربیت .


• منتظرالظهور، ف. (1384). بررسی نیازهای نظارتی معلمان جدید الاستخدام در میزان پاسخگویی معلمان راهنما به این نیازها و ارائه مدل نظری جهت ارتقای کیفیت آن در دوره ابتدایی. پایان‎نامه دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

 

منابع انگلیسی

• Duffy, F. m. (1997). Konwledge work supervision :transforming school systems into high performing learning organizations, International of educational management 11/1 ,MCB University press.


• Geeta, H. (2005). A Model Of Expert Instructional Supervision, Doctor Of Education, Wilmington College, November 2005.


• Malott, R. W., & Suarez, E. T. (2004). Principles of behavior. Upper Saddle River, NJ: Pearso


• Mehrunnisa, A. A. (2000). Supervision for teacher development, International of educational development 20, pergamon.


• Moran, D. J., & Malott, R. W (2004). Evidence-based educational methods. San Diego, CA: Elsevier Academic.


• Oliva, P. F.; Pawlas, G. E. (2004). Supervision for Today's Schools. 7th Edition. Jossey-Bass, An Imprint of Wiley


• Scheeler, M. C,; RuM, K. L., & McAfee, J. K. (2004). Providing performance feedback to teachers: A review. Teacher Education and Special Education, 27, 396-407.


• Wilson, E. k. (2006). The impact of an alternative model of student teacher supervision, Teaching and Theacher Education 22 ,Elsevier.


• Bouchamma, y. (2007). EvaluatingTeaching personnel. Which Model Of Sopervision Do Canadian Teachers Prefer?, Springer, Canada.