سبکشناسی جملات پرسشی در جزء اول قرآن کریم
الموضوعات : نامه الهیاتمحمد بیات 1 , فرحناز رفعت جو 2 , علی رضا حسینی 3
1 -
2 - دانشگاه آزاد واحد تهران شمال
3 - دانشگاه کوثر بجنورد گروه عربی
الکلمات المفتاحية: قرآن, سبک شناسی, تصویرپردازی, بلاغت, نحو, استفهام.,
ملخص المقالة :
قرآن کریم به عنوان کتابی الهی و معجزه ی ختمی مرتبت، رسالت هدایت و راهنمایی ابنای بشر را بر عهده دارد. این معجزه ی ادبی و شاهکار مقابله ناپذیر، جهت نیل و رسیدن به این رسالت مهم، اسلوب های حکیمانه و روش های خردمندانه ی فراوانی بکار برده است. ازجمله روش های زیبایی شناختی که در کلام خداوند مورد استفاده زیاد قرارگرفته، اسلوب استفهام می باشد. در اهمیت این اسلوب همین بس که از (114) سوره ی قرآن کریم، تنها (18) سوره، استفهام ندارند. بدلیل اهمیت و نقش پرسش در کشف حقیقت، نگارنده جملات پرسشی جزء اول قرآن کریم را جهت پژوهش خود انتخاب نموده است. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی و جامعه ی آماری جملات پرسشی جزء اول قرآن کریم، در سه سطح نحوی، بلاغی و تصویرپردازی به بررسی زیبای های ادبی این جملات پرداخته و سعی نموده جلوه هایی از زیبای های این جملات پرسشی را نمایان سازد. یافته های پژوهش می تواند در به روز رسانی پیام های قرآنی در زندگی و کاربردی تر ساختن محتوا و مضامین عالی قرآن در دنیای امروز به کار آید. همچنین با استفاده از پیام های سراسر نور جملات پرسشی قرآن کریم، جایگاه ارزشی سوال وجواب در ابعاد مختلف اعتقادی، معرفتی، تربیتی و فرهنگی نمایان می گردد.
فهرست منابع و مآخذ
قرآن کریم
1-ابن اثیر، ضیاء الدین(بی تا): «المثل السائرفی الادب والشاعر»، قاهره: دارنهضه مصر.
2-ابن کثیر، ابی الفداءاسماعیل(1384): «تفسیرالقرآن العظیم»، تحقیق، محمدبن ابراهیم البناء، لبنان: دار ابن حزم.
3-ابن عاشور، محمدبن طاهر( 1984م): «التحریر والتنویر»، تونس، الدارالتونسیه للنشر
4-ابن منظور، محمدبن مکرم(1414ق): «لسان العرب»، چاپ سوم، بیروت: دارصادر.
5-ابن هشام، محمدبن عبدالله بن یوسف(1985م): «مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب»، بیروت: تحقیق مازن المبارک ومحمدعلی حمدالله، دارالفکر.
6-ابوحیان اندلسی، محمدبن یوسف (1420ق): «البحرالمحیط فی التفسیر»، بیروت: دارالفکر، بی چا.
7-ابوسعود، محمدبن محمدعمادی(1419ق): «ارشاد العقل السلیم الی مزایا القرآن الکریم»، بیروت: دارالاحیاءالتراث العربی.
8-الدرویش، محی الدین( 1999م): «اعراب القرآن الکریم وبیانه»، بیروت: دارابن کثیر، الطبعه السابعه.
9-ابوعبیده، معمربن المثنی(1381ش): «مجازالقرآن»، القاهره: مکتبه الخانجی.
10-امين پور، قيصر (1384ش): «سنت و نوآوري در شعر معاصر»، تهران: علمي و فرهنگي، چاپ دوم.
11- امین، سیده نصرت، (1361ش): «مخزن العرفان فی تفسیر قرآن»، تهران: نهضت زنان مسلمان.
12-باقلانی، ابوبکرمحمدبن الطیب( 1963م): «اعجازالقرآن»، تحقیق سیداحمدصقر، قاهره: دارالمعارف.
13-بلاغی، سیدعبدالحجت(1386 ش): «حجه التفاسیروبلاغ الاکسیر»، قم: انتشارات حکمت.
14-الحسینی، السیدجعفرالسیدباقر(1427ش): «اسالیب المعانی فی القرآن»، قم: بوستان کتاب.
15-حسینی همدانی، سیدمحمدحسین(1404ق): «انواردرخشان»، تهران: تحقیق، محمدباقربهبودی، کتابفروشی لطفی، چاپ اول.
16-جعفری، یعقوب(1376ش): «تفسیرکوثر»، قم: موسسه انتشارات هجرت.
17- خانی، رضا، ریاضی، حشمت الله (1372ش): «ترجمه بیان السعاده فی مقامات العباده»، تهران: مرکزچاپ وانتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ اول.
18-رشیدرضا، محمد(1963م): «تفسیرالقرآن الکریم مشهوربه المنار»، بیروت: دارالمعرفه، بی تا.
19-زرکشی، بدرالدین( 2006م): «البرهان فی علوم القرآن»، تحقیق محمدابوالفضل ابراهیم، بیروت: دارالمعرفه.
20-زمخشری، ابوالقاسم محمودبن عمر(2001م): «الکشاف عن حقایق التنزیل وعیون الاقاویل فی وجوه التاویل»، بیروت: دارإحیاءالتراث.
21-سکاکی، یوسف بن ابی بکر(1937م): «مفتاح العلوم»، مصر: مطبعه البابی.
22-سیوطی، جلال الدین عبذالرحمن(1411ه ق): «الاتقان فی علوم القرآن»، انتشارات زاهدی.
23-شمیسا، سیروس(1372ش): «کلیات سبک شناسی»، تهران: انتشارات فردوس.
24-طباطبایی، سیدمحمدحسین(1417ق): «المیزان فی تفسیرالقرآن»، ترجمه سیدمحمدباقرموسوی، قم: دفترانتشارات اسلامی جامعه¬ی مدرسین حوزه¬ی اسلامی قم، چاپ پنجم.
25-عبدالرؤوف، حسین (1390): «سبک¬شناسی قرآن»، ترجمه پرویزآزادی، قم: دانشگاه امام صادق(ع).
26-عزام، محمد(1989م): «الاسلوبیه منهجاطویلا»، دمشق: وزاره الثقافه.
27-عکاشه، محمود(2005م): «التحلیل اللغوی فی ضوء علم الدلاله»، مصر، دارالنشر للجامعات.
28-طبرسی، فضل بن حسن( 2006م): «مجمع البیان فی تفسیرالقرآن»، بیروت: دارالمرتضی.
29- المسدی، عبدالسلام (1982م): «النقدوالحداثه»، بیروت.
30-المصری، ابن¬ابی¬الاصبع (1198م): «بدیع القرآن»، ترجمه¬ی سیدعلی میرلوحی، مشهدانتشارات آستان قدس.
31-مترجمان(1360ش): «ترجمه مجمع البیان فی تفسیرالقرآن»، تهران: انتشارات فراهانی.
32-محبتی، مهدی(1376ش): «بدیع نوع»، تهران: سخن، چاپ اول.
33-مطعنی، عبدالعظیم ابراهیم(1999م): «التفسیرالبلاغی للاستفهام فی القرآن الکریم»، مصر: مکتبه وهبه.
34-مکارم شیرازی، ناصر(1387ش): «تفسیرنمونه»، تهران: دارالکتب الاسلامی.
35-هاشمی خراسانی، حجت (1392ش): «شرح مطول»، تهران: سیمای دوست.
36-الهاشمی، احمد (1385ش): «جواهرالبلاغه»، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
