اثر جیره غذایی مکمل¬سازی شده با سلنیوم آلی (Selenomethionine) و سین بیوتیک دی پرو پلاس (Dipro+) به صورت جداگانه و تلفیقی روی ظرفیت آنتی¬اکسیدانی، آنزیم¬های متابولیکی کبدی و بافت¬شناسی کبد در ماهی آزاد دریای خزر (Salmo caspius)
مازیار اکبرآبادی
1
,
حسین خارا
2
,
حبیب وهاب زاده
3
,
محدثه احمدنژاد
4
,
رقیه صفری
5
1 - دانشجوی دکتری، گروه شیالت، واحد الهیجان، دانشگاه آزاد اسلامي، الهیجان، ایران.
2 - دانشیار گروه شیلات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامي، لاهیجان، ایران
3 - استادیار پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلي، موسسه تحقیقات علوم شیلاتي کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلي، ایران.
4 - استادیار پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلي، موسسه تحقیقات علوم شیلاتي کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلي، ایران.
5 - دانشیار گروه تکثیر و پرورش آبزیان، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعي گرگان، گرگان، ایران.
الکلمات المفتاحية: آنزیم, آنتی¬اکسیدان, سلنیوم¬آلی, سین¬¬بیوتیک ¬دی¬پروپلاس, کبد, ماهی آزاد دریای خزر.,
ملخص المقالة :
استفاده از محرکهای ایمنی مانند سینبیوتیک و عناصر کمیاب از جمله سلنیوم در ماهیهای پرورشی جهت افزایش فعالیت مکانیسمهای دفاع غیراختصاصی و ایجاد مقاومت در برابر بیماریها رواج یافته است. هدف از پژوهش حاضر تعیین اثر جیره غذایی مکملسازی شده با سلنیوم آلی و سینبیوتیک دیپروپلاس به صورت جداگانه و تلفیقی روی ظرفیت آنتیاکسدانی، آنزیمهای متابولیکی کبدی و بافتشناسی کبد در ماهی آزاد دریای خزر بود. برای این منظور، تعداد 540 قطعه بچه ماهي آزاد دریای خزر با میانگین وزن 45/1±34/66 گرم (حاصل تکثیر 1398) تهیه شد. ماهیان پس از سازگاري با شرایط آزمایشی رقمبندی شدند و در 27 عدد حوضچه مخصوص بچه ماهیها بهطور کاملا تصادفی توزیع گردیدند. این آزمايش در قالب یک طرح کاملا تصادفی تحت 8 تيمار آزمایشی و يک گروه شاهد (هر کدام با 3 تکرار) به مدت 60 روز صورت گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل 2 گرم سینبیوتیک در کیلوگرم جیره (تیمار 1)، 3 گرم سینبیوتیک در کیلوگرم جیره (تیمار 2)، 2 میلیگرم سلنیوم آلی در کیلوگرم جیره (تیمار 3)، 4 میلیگرم سینبیوتیک در کیلوگرم جیره (تیمار4)، 2 گرم سینبیوتیک و 2 میلیگرم سلنیوم آلی در کیلوگرم جیره (تیمار5)، 2 گرم سینبیوتیک و 4 میلیگرم سلنیوم آلی در کیلوگرم جیره (تیمار6)، 3 گرم سینبیوتیک و 2 میلیگرم سلنیوم آلی در کیلوگرم جیره (تیمار7)، 3 گرم سینبیوتیک و 4 میلیگرم سلنیوم آلی در کیلوگرم جیره (تیمار8) بود. سپس در انتهای آزمایش به منظور بررسی فعالیت آنزیمهای کبدی (آلانین آمینوترنسفراز، آسپارتات آمینوترنفراز، آلکالین فسفاتاز) و آنتیاکسیدانی سرم (کاتالاز، گلوتاتیون، ظرفیت کل آنتیاکسیدانی، گلوتاتیون پراکسیداز، سوپراکسید دسموتاز، مالوندیآلدهید) خونگيري با کمک سرنگ انسولين از سرخرگ يا سياهرگ ناحيه دمي یا قطع ساقه دمی انجام گرفت. همچنین، جهت سنجش تغییرات بافتی کبد از این بافت نمونهبرداری شد. نتایج بررسیها نشان داد بین گروه شاهد و تیمارهای تغذیه شده با جیرههای آزمایشی در میزان آنزیمهای کبدی شامل آلکالین فسفاتاز، آلانین آمینوترنسفراز و آسپارتات آمینوترنسفراز تفاوت معنیدار وجود داشت (05/0>P)، بهطوریکه بیشترین میزان این آنزیمها در گروه شاهد مشاهده شد. بر اساس نتایج مشاهده گردید کمترین میزان آنزیمهای آنتیاکسیدانی شامل سوپراکسید دیسموتاز، ظرفیت کلآنتیاکسیدانی، گلوتاتیون پراکسیداز، گلوتاتیون و کاتالاز و بیشترین میزان مالوندیآلدهید بهطور معنیداری درگروه شاهد مشاهده شد (05/0>P). مطالعه بافتشناسی کبد در پژوهش حاضر نشان داد استفاده از سلنیومآلی و سینبیوتیک دیپروپلاس بهصورت جدا از یکدیگر و یا توام باعث ایجاد تغییراتی در بافت کبد بچه ماهیان آزاد دریای خزر شد که در برخی از موارد آسیبهای بافتی مشاهده شد. بهطور کلی نتایج نشان داد استفاده توام سینبیوتیک دیپروپلاس و سلنیومآلی توانست آسیبهای بافتی را کاهش دهد و بهعنوان مکمل غذایی در جیره ماهی آزاد دریای خزر توصیه میگردد.
قرشی، ش.، شجیعی، ه.، واعظی، غ. و محمدنژادشموشکی، م. (1392) عوارض هیستوپاتولوژیک کبد ماهی قزل¬آلای رنگین¬کمان (Onchorhychus mykiss) در مواجهه با غلظت¬های تحت حاد اتیلن دی¬آمین تترا¬استیک اسید (EDTA). زیست شناسی جانوری، 6(1): 50-41.
احمدی¬فر، ا.، آدینه، ح.، فدای¬رایتی، ر. و مقدم¬فر، س. (1398) تاثیر پودر گلبرگ زعفران بر عملکرد رشد، تغذیه و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی لارو ماهی کپور علفخوار. مجله علمی شیلات ایران، 28(3): 44-33.
بیتا، س.، اکبری، پ.، سرحدی‌پور، م.ی. و نگهداری-جعفربیگی، ی. (1396) تاثیر سین بیوتیک BiominImbo بر عملکرد رشد، تغذیه و ترکیب شیمیایی لاشه بچه ماهی کفال خاکستری. تحقیقات دامپزشکی و فرآورده¬های آن، 30(1): 194-200.
پوستی، ا. و ادیب¬مرادی، م. (1387).بافت¬شناسی مقایسه¬ای و هیستوتکنیک، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 164 صفحه.
جوادزاده، ن.، تیموری، م. و معبودی، ح. (1394) بررسی تاثیر ماده بیهوشی2 فنوکسی اتانول بر بافت کبد ماهی شیریت. پژوهش زیست¬شناسی جانوری، 8(2): 1-9.
رجبی¬استرآبادی، ح.، عمادی، ح. و ایمان¬پور، م.ر. (1391) اثرات سلنیوم¬ روی عملکرد رشد، هماتوکریت و برخی پارامترهای خون¬شناسی بچه ماهی قزل¬آلای رنگین¬کمان (Oncorhynchus mykiss). مجله پژوهش¬های علوم و فنون دریایی، 7(2): 40-54.
رضواني¬گیل¬کلایي، س.، شریف¬پور، ع. و کاظمي، ر. (1385) بررسي آثار هیستوپاتولوِیک ناشي از برخي عوامل زیست محیطي دریاي خزر بر روي ماهیان استخواني شکارچي ماهي آزاد و ماهي سوف دریاي خزر، انتشارات موسسه تحقیقات شیلات ایران، 50 صفحه.
روشن¬طبری، م.، رحمتی، ر.، پورغلام، ر.، خداپرست، ن.، رستمیان، م.ت. و رضوانی، غ. (1393) شناسایی، تراکم و پراکنش گروه¬های مختلف زئوپلانکتون در اعماق مختلف حوضه جنوبی دریای خزر در سال 1388. نشریه فن-آوری¬های نوین در توسعه آبزی¬پروری، 8(4): 35-42.
صفابخش، م.ر.، بحری، ا.ه.، محسنی، م. و محمدی¬زاده، ف. (1398) تاثير سلنيوم بر شاخص¬های رشد، ترکيب لاشه و برخی از شاخص¬های خونی فيل ماهيان جوان پرورشی (Huso huso). نشریه توسعه آبزی¬پروری، 13(1): 42-313.
صیادبورانی، م.، خارا، ح.، صیادبورانی، م. و فخارزاده، س.م.ا. (1393). بررسی تاثیر سطوح مختلف ویتامین C و ویتامین E در جیره بر پارامترهای رشد و سیستم ایمنی ماهی آزاد دریای خزر. مجله علمی شیلات ایران، 23(4): 85-96.
قاسم¬پوردهاقانی، پ.، جواهری¬بابلی،م.، ضیایی¬نژاد، س.، تقوی¬مقدم، ا. و پورهادی، م. (1392) بررسی اثر مکمل غذایی سینبیوتیک بایومین ایمبو به¬عنوان مکمل غذایی بر عملکرد رشد، بازماندگی و فلور باکتریایی روده ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) انگشت قد. نشریه توسعه آبزی¬پروری، 7(3): 43-52.
قنبری، ف.، پذیرا، ع.، عبیدی، ر. و فروزانی، ص. (1396) بررسی تجمع زیستی فلزات سنگین مس، روی، آهن و سلنیوم در بافت‌های عضله، کبد و آبشش ماهی سنگسر معمولی (Pomadasys kaakan) در بندر بوشهر. مجله علمي شيلات ايران، ۲۶(۶): ۱۷۱-۱۷۷.
نظری، ک.، شمسایی¬مهرجان، م.، شریف‌پور، ع.، ایلیا، ن. و کمالی، ا. (1396) اثرات سلنیوم آلی و معدنی بر عوامل رشد، پارامترهای خونی و ایمنی¬شناسی بچه ماهیان قزل-آلای رنگین¬کمان (Oncorhynchus mykiss). مجله علمی شیلات ایران، 26(3): 129-138.
وثوقی، غ.ح. و مستجیر، ب. (1371) ماهیان آب شیرین، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۳۱۷صفحه.
Ahmadifar, E., Sadegh, T.H., Dawood, M.A., Dadar, M. and Sheikhzadeh, N. (2020) The effects of dietary Pediococcus pentosaceus on growth performance, hemato-immunological parameters and digestive enzyme activities of common carp (Cyprinus carpio). Aquaculture, 516: 734656.
Ali, O.K., Ahmed, A.J.S. and Mawlood, A.G. (2015) Effects of tramadol on histopathological and biochemical parameters in male rabbits. American Journal of Biology and Life Sciences, 3(3): 85-90.
Atencio, L., Moreno, I., Jos, Á., Prieto, A.I., Moyano, R., Blanco, A. and Cameán, A.M. (2009) Effects of dietary selenium on the oxidative stress and pathological changes in tilapia (Oreochromis niloticus) exposed to a microcystin-producing cyanobacterial water bloom. Toxicon, 53(2): 269-282.
Baghshani, H. and Shahsavani, D. (2013) Effects of lead acetate exposure on metabolic enzyme activities in selected tissues of common carp (Cyprinus carpio). Comparative clinical pathology, 22(5): 903-907.
Bartoskova, M., Dobsikova, R., Stancova, V., Zivna, D., Blahova, J., Marsalek, P., Zelníckova, L., Bartos, M., Casuscelli di Tocco, F. and Faggio, C. (2013) Evaluation of ibuprofen toxicity for zebrafish (Danio rerio) targeting on selected biomarkers of oxidative stress. Neuro Endocrinol Lett, 34(2): 102-108.
Bell, J.G., Adron, J.W. and Cowey, C.B. (1986) Effect of selenium deficiency on hydroperoxide-stimulated release of glutathione from isolated perfused liver of rainbow trout (Salmo gairdneri). British journal of nutrition, 56(2): 421-428.
Benzie, I.F. and Strain, J.J. (1996) The ferric reducing ability of plasma (FRAP) as a measure of “antioxidant power”: the FRAP assay. Analytical biochemistry, 239(1): 70-76.
Bhardwaj, S., Canlas, K., Kahi, C., Temkit, M.H., Molleston, J., Ober, M., Howenstine, M. and Kwo, P.Y. (2009) Hepatobiliary abnormalities and disease in cystic fibrosis: Epidemiology and outcomes through adulthood. Journal of Clinical Gastroenterology, 43(9): 858-864.
Carbone, D. and Faggio, C. (2016) Importance of prebiotics in aquaculture as immunostimulants. Effects on immune system of Sparus aurata and Dicentrarchus labrax. Fish & Shellfish Immunology, 54: 172-178.
Castex, M., Lemaire, P., Wabete, N. and Chim, L. (2009) Effect of dietary probiotic Pediococcus acidilactici on antioxidant defences and oxidative stress status of shrimp Litopenaeus stylirostris. Aquaculture, 294(3-4): 306-313.
Chebanov, M. and Billard, R. (2001) The culture of sturgeons in Russia: Production of juveniles for stocking and meat for human consumption. Aquatic Living Resources, 14(6): 375-381.
Chiu, S.T., Hsieh, S.L., Yeh, S.P., Jian, S.J., Cheng, W. and Liu, C.H. (2010) The increase of immunity and disease resistance of the giant freshwater prawn, Macrobrachium rosenbergii by feeding with selenium enriched-diet. Fish and Shellfish Immunology, 29(4): 623-629.
Dato-Cajegas, C.R.S. and Yakupitiyage, A. (1996) The need for dietary mineral supplementation for Nile tilapia, Oreochromis niloticus, cultured in a semi-intensive system. Aquaculture, 144(1-3): 227-237.
Dawood, M.A., Koshio, S., Abdel‐Daim, M.M. and Van Doan, H. (2019) Probiotic application for sustainable aquaculture. Reviews in Aquaculture, 11(3): 907-924.
Ellman, G. L. (1959) Tissue sulfhydryl groups. Archives of biochemistry and biophysics, 82(1): 70-77.
Faggio, C., Pagano, M., Alampi, R., Vazzana, I. and Felice, M.R. (2016) Cytotoxicity, haemolymphatic parameters, and oxidative stress following exposure to sub-lethal concentrations of quaternium-15 in Mytilus galloprovincialis. Aquatic Toxicology, 180: 258-265.
Gatta, P., Pirini, A., Testi, B., Vignola, G. and Monetti, C. (2000) The influence of different levels of dietary vitamin E on sea bass Dicentrarchus labrax flesh quality. Aquaculture Nutrition, 6(1): 47-52.
Ghafarifarsani, H., Hoseinifar, S.H., Talebi, M., Yousefi, M., Van Doan, H., Rufchaei, R. and Paolucci, M. (2021a) Combined and singular effects of ethanolic extract of persian shallot (Allium hirtifolium Boiss) and synbiotic Biomin® IMBO on growth performance, serum-and mucus-immune parameters and antioxidant defense in Zebrafish (Danio rerio). Animals, 11(10): 2995.
Ghafarifarsani, H., Rashidian, G., Bagheri, T., Hoseinifar, S.H. and Van Doan, H. (2021b) Study on growth enhancement and the protective effects of dietary prebiotic inulin on immunity responses of rainbow trout fry infected with. Annals of Animal Science, 21(2): 543-559.
Ghaly, F.M., Hussein, S.H., Awad, S.M. and El-Makhzangy, A.A. (2023) Growth promoter, immune response, and histopathological change of prebiotic, probiotic and synbiotic bacteria on Nile tilapia. Saudi Journal of Biological Sciences, 30(2): 103539.
Hamilton, S.J. (2004) Review of selenium toxicity in the aquatic food chain. Science of the total environment, 326(1-3): 1-31.
Hilton, J.W., Hodson, P.V. and Slinger, S.J. (1980) The requirement and toxicity of selenium in rainbow trout (Salmo gairdneri). The Journal of Nutrition, 110(12): 2527-2535.
Hoseinifar, S.H., Hosseini, M., Paknejad, H., Safari, R., Jafar, A., Yousefi, M., Van Doan, H. and Mozanzadeh, M.T. (2019) Enhanced mucosal immune responses, immune related genes and growth performance in common carp (Cyprinus carpio) juveniles fed dietary Pediococcus acidilactici MA18/5M and raffinose. Developmental and Comparative Immunology, 94: 59-65.
Hoseinifar, S.H., Mirvaghefi, A., Amoozegar, M.A., Merrifield, D.L. and Ringø, E. (2017) In vitro selection of a synbiotic and in vivo evaluation on intestinal microbiota, performance and physiological response of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) fingerlings. Aquaculture Nutrition, 23(1): 111-118.
Kashiri, H., Haghparast, S. and Shabanpour, B. (2011) Effects of sodium salt solutions (sodium acetate, lactate and citrate) on physicochemical and sensory characteristics of Persian sturgeon (Acipenser persicus) fillets under refrigerated storage. Journal of Agricultural Science and Technology, 13(1): 89-98.
Khalil, H.S., Mansour, A.T., Goda, A.M.A. and Omar, E.A. (2019) Effect of selenium yeast supplementation on growth performance, feed utilization, lipid profile, liver and intestine histological changes, and economic benefit in meagre, Argyrosomus regius, fingerlings. Aquaculture, 501: 135-143.
Khosravinia, H., Alirezaei, M., Ghasemi, S. and Neamati, S. (2015) Effect of Satureja khuzistanica essential oils on antioxidative potential and postmortem pH of breast muscle in heat stressed broiler chicken. Journal of Veterinary Research, 70(2): 227-234.
Kiabi, B., Abdoli, A. and Naderi, M. (1999) Status of the fish fauna in the South Caspian Basin of Iran. Zoology in the Middle East, 18(1), 57–65.
Koroluk, M.A., Ivanova, L. and Maiorova, I. (1988) The method of definition of the activeness of catalase. Laboratorial work, 1: 16-19.
Kuebutornye, F.K., Abarike, E.D., Lu, Y., Hlordzi, V., Sakyi, M.E., Afriyie, G., Wang, Z., Yuan Li, Y. and Xie, C.X. (2020) Mechanisms and the role of probiotic Bacillus in mitigating fish pathogens in aquaculture. Fish Physiology and Biochemistry, 46(3): 819-841.
Lee, C.S. and Donaldson, E.M. (2001) Reproductive biotechnology in finfish aquaculture, Gulf Professional Publishing (1st Edition), Proceedings of a Workshop Hosted by the Oceanic Institute, Elsevier, p. 11.
Lee, S., Nambi, R.W., Won, S., Katya, K. and Bai, S.C. (2016) Dietary selenium requirement and toxicity levels in juvenile Nile tilapia, Oreochromis niloticus. Aquaculture, 464: 153-158.
Li, P. and Gatlin III, D.M. (2003) Evaluation of brewers yeast (Saccharomyces cerevisiae) as a feed supplement for hybrid striped bass (Morone chrysops× M. saxatilis). Aquaculture, 219(1-4): 681-692.
Li, W., Huang, Q., Li, Y., Rajput, I.R., Huang, Y. and Hu, C. (2012) Induction of probiotic strain Enterococcus faecium EF1 on the production of cytokines, superoxide anion and prostaglandin E2 in a macrophage cell line. Pakistan Veterinary Journal, 32(4): 530-534.
Mansour, A.T.E., Goda, A.A., Omar, E.A., Khalil, H.S. and Esteban, M.Á. (2017) Dietary supplementation of organic selenium improves growth, survival, antioxidant and immune status of meagre, Argyrosomus regius, juveniles. Fish and Shellfish Immunology, 68(6): 516-524.
Miezeliene, A., Alencikiene, G., Gruzauskas, R. and Barstys, T. (2011) The effect of dietary selenium supplementation on meat quality of broiler chickens. Biotechnology, Agronomy and Society and Environment, 15(1): 61-69.
Mohammadi, G., Hafezieh, M., Karimi, A.A., Azra, M.N., Van Doan, H., Tapingkae, W., Abdelrahman, H.A. and Dawood, M.A. (2022) The synergistic effects of plant polysaccharide and Pediococcus acidilactici as a synbiotic additive on growth, antioxidant status, immune response, and resistance of Nile tilapia (Oreochromis niloticus) against Aeromonas hydrophila. Fish and shellfish immunology, 120(4): 304-313.
Mohammadian, T., Nasirpour, M., Tabandeh, M.R., and Mesbah, M. (2019) Synbiotic effects of β-glucan, mannan oligosaccharide and Lactobacillus casei on growth performance, intestine enzymes activities, immune-hematological parameters and immune-related gene expression in common carp, Cyprinus carpio: An experimental infection with Aeromonas hydrophila. Aquaculture, 511: 634197.
Nekoubin, H., Gharedashi, E., Imanpour, M.R. and Asgharimoghadam, A. (2012a) The influence of synbiotic (Biomin Imbo) on growth factors and survival rate of Zebrafish (Danio rerio) larvae via supplementation with biomar. Global Veterinaria, 8(5): 503-506.
Nekoubin, H., Hatefi, S., Javahery, S. and Sudagar, M. (2012b) Effects of synbiotic (Biomin Imbo) on growth performance, survival rate, reproductive parameters of angelfish (Pterophyllum scalare). Walailak Journal of Science and Technology (WJST), 9(4): 327-332.
Oliva‐Teles, A. (2012) Nutrition and health of aquaculture fish. Journal of fish diseases, 35(2): 83-108.
Pascual, P., Pedrajas, J.R., Toribio, F.J., López-Barea, J. and Peinado, J. (2003) Effect of food deprivation on oxidative stress biomarkers in fish (Sparus aurata). Chemico-Biological Interactions, 145(2): 191–199.
Peng, S., Xing, Y., Rui, L. and Jian-ping, C. (2010) Effects of nitrobenzene on liver antioxidant defense system of Carassius auratus. Chemical Research in Chinese Universities, 26(2): 204-209.
Puangkaew, J., Kiron, V., Satoh, S. and Watanabe, T. (2005) Antioxidant defense of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) in relation to dietary n-3 highly unsaturated fatty acids and vitamin E contents. Comparative Biochemistry and Physiology Part C: Toxicology and Pharmacology, 140(2): 187-196.
Puupponen-Pimiä, R.A.M.A., Aura, A.M., Oksman-Caldentey, K.M., Myllärinen, P., Saarela, M., Mattila-Sandholm, T. and Poutanen, K. (2002) Development of functional ingredients for gut health. Trends in Food Science and Technology, 13(1): 3-11.
Razygraev, A.V., Yushina, A.D. and Titovich, I.A. (2018) A method of measuring glutathione peroxidase activity in murine brain in pharmacological experiments. Bulletin of Experimental Biology and Medicine, 165(2): 292-295.
Reitman, S. and Frankel, S. (1957) A colorimetric method for the determination of serum glutamic oxalacetic and glutamic pyruvic transaminases. American Journal of Clinical Pathology, 28(1): 56-63.
Roubach, R., Menezes, A., Oh, K. and Dabbadie, L. (2019) Towards guidelines on sustainable aquaculture. FAO aquaculture newsletter, (60): 55-56.
Saad, S.M.I. (2006) Probióticos e prebióticos: O estado da arte. Revista Brasileira de Ciências Farmacêuticas, 42(1): 1-16.
Takashima, H., Nakajima, T., Moriguchi, M., Sekoguchi, S., Nishikawa, T., Watanabe, T., Katagishi, T., Kimura, H., Minami, M., Itoh, Y., Kagawa, K. and Okanoue, T. (2005) In vivo expression patterns of survivin and its splicing variants in chronic liver disease and hepatocellular carcinoma. Liver International, 25(1): 77-84.
Vaezi, M., Khara, H. and Shenavar, A. (2016) Synbiotic (Biomin imbo) alters gut bacterial microflora of Russian sturgeon, Acipenser guldenstadti (Brandt & Ratzeburg, 1833) in a time-dependent pattern. Journal of Parasitic Diseases, 40(4): 1189-1192.
Wang, X., Sun, Y., Wang, L., Li, X., Qu, K. and Xu, Y. (2017) Synbiotic dietary supplement affects growth, immune responses and intestinal microbiota of Apostichopus japonicus. Fish & Shellfish Immunology, 68: 232-242.
Watanabe, T., Kiron, V. and Satoh, S. (1997) Trace minerals in fish nutrition. Aquaculture, 151(1-4): 185-207.
Yadav, H., Jain, S. and Sinha, P.R. (2008) Oral administration of dahi containing probiotic Lactobacillus acidophilus and Lactobacillus casei delayed the progression of streptozotocin-induced diabetes in rats. Journal of Dairy Research, 75(2): 189-195.
Yao, L., Li, X., Li, H., Liao, Z., Xie, C., Ning, G., Wu, Y. and Wang, Y. (2022) Detection of pyrophosphate and alkaline phosphatase activity based on polyT single stranded DNA-copper nanoclusters. Journal of Fluorescence, 32(5): 1949-1957.
Yilmaz, S., Yilmaz, E., Dawood, M.A., Ringø, E., Ahmadifar, E. and Abdel-Latif, H.M. (2022) Probiotics, prebiotics, and synbiotics used to control vibriosis in fish: A review. Aquaculture, 547: 737514.
Zakariaee, H., Sudagar, M., Hosseini, S.S., Paknejad, H. and Baruah, K. (2021) In vitro selection of synbiotics and in vivo investigation of growth indices, reproduction performance, survival, and ovarian Cyp19α gene expression in Zebrafish Danio rerio. Frontiers in Microbiology, 12: 758758.
Zhang, C.N., Li, X.F., Xu, W.N., Jiang, G.Z., Lu, K.L., Wang, L.N. and Liu, W.B. (2013) Combined effects of dietary fructooligosaccharide and Bacillus licheniformis on innate immunity, antioxidant capability and disease resistance of triangular bream (Megalobrama terminalis). Fish and shellfish immunology, 35(5): 1380-1386.
Zhou, X., Wang, Y., Gu, Q. and Li, W. (2009) Effects of different dietary selenium sources (selenium nanoparticle and selenomethionine) on growth performance, muscle composition and glutathione peroxidase enzyme activity of crucian carp (Carassius auratus gibelio). Aquaculture, 291(1-2): 78-81.
Zwolak, I. (2020) The role of selenium in arsenic and cadmium toxicity: an updated review of scientific literature. Biological trace element research, 193(1): 44-63.
