تبیین ساختار کالبدی-فضایی محلات شهری بر الگو های رفتاری عابران پیاده (محله باغ فیض – منطقه 5 شهرداری تهران)
الموضوعات :
امید علی مددی
1
(دانشجوی دکتری، گروه شهرسازی، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران)
علی شمس الدینی
2
(دانشیار گروه جغرافیا، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران)
صبا جهانگیر
3
(مرکز تحقیقات مدیریت و نوآوری، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد، آمل، ایران)
الکلمات المفتاحية: ساختار کالبدی-فضایی, محلات شهری, الگوی رفتاری, عابر پیاده, محله باغ فیض,
ملخص المقالة :
شکل‌دهی به محیط‌های شهری برای تامین نیازهای گروه‌های مختلف و افزایش امنیت آنها ضروری است. مثلاً، محله باغ فیض با مشکلاتی از جمله پیاده‌روهای باریک و کمبود فضای سبز و امنیت روبه‌رو است. این مشکلات باعث احساس ناامنی می‌شود و ممکن است پتانسیل جرم‌زایی را افزایش دهد..بر مبانی مسائل و مشکلات موجود در این زمینه و با توجه به مطالعات انجام شده ،در این پژوهش به تبیین اثرات ساختار کالبدی-فضایی بر الگوهای رفتاری عاربران پیاده در محله باغ فیض پرداخته شده است تا بتوان در انتها، به راهکار ها و اصول برنامه ریزی شهری در جهت ارتقا و اصلاح الگوهای رفتاری محله باغ فیض رسید. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و روش انجام پژوهش توصیفی – تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه ای، مطالعات اسنادی و میدانی به تشریح مبانی نظری به تفکیک کلید واژه ها مرتبط پرداخته و از طریق تحلیل و بررسی مبانی و بیان تجربیات مرتبط به انتخاب چارچوب نظری دست می یابد. هدف این پژوهش تبیین اثرات ساختار کالبدی –فضایی محله باغ فیض شهر تهران بر الگو های رفتاری عابران پیاده بپردازد. برای دستیابی به این هدف پز از مرور مفاهیم پایه و نظریات مرتبط با موضوع و پیشینه ان و تدوین مدل تحلیلی پژوهش، با بررسی نمونه موردی در محله باغ فیض در شهر تهران و با استفاده از نرم افزار spss و همین طور با روش ناظر تعلیم یافته ، سوال پژوهش به ازمون گذاشته شده است. یافته های تحقیق نشان دهنده این است که عوامل کالبدی بر الگو های رفتاری شهروندان تاثیر گذار می باشد و با توجه به ماهیت پزوهش پیشنهاداتی برای مطلوبین عوامل کالبدی و تغییر برخی از الگوهای رفتاری شهروندان ارائه گردیده است.
1. Abdollahi, M., Sarafii, M., & Tavakoli Nia, J. (2010). Theoretical study of the concept of neighborhood and its redefinition with emphasis on the conditions of urban neighborhoods in Iran. Human Geography Research (Geographical Research), 42(72), 83-102. [In Persian] https://jhgr.ut.ac.ir/article_24452.html
2. Adkins, A., et al. (2012). Unpacking walkability: Testing the influence of urban design features on perceptions of walking environment attractiveness. Journal of Urban Design, 17(4). http://dx.doi.org/10.1080/13574809.2012.706365
3. Agrawal, A. W., et al. (2008). How far, by which route and why? Spatial analysis pedestrian preference. Journal of Urban Design, 28. https://doi.org/10.1080/13574800701804074
4. Ahmadi, H., & Banaee Kashtan, V. (2013). Pedestrianization as a fundamental strategy of human-oriented urban planning (case study: Vanak Square, Tehran). In National Conference on Human-Oriented Architecture and Urban Planning, Qazvin, Islamic Azad University, Qazvin Branch. [In Persian]
5. American Planning Association. (2012). Policy guide on smart growth.
6. Baderi, S. A. (1997). Sustainable development: Concept, value, and practice. Quarterly Journal of Geographical Research, 48. [In Persian]
7. Benedict, M. L. (1979). To take hold of space: Isovist and isovist fields. Environment and Planning B: Planning and Design, 6. https://doi.org/10.1068/b060047
8. Ben-Joseph, E. (1995). Changing the residential street scene: Adapting the shared street (woonerf) concept to the suburban environment. APA Journal, 61(4). https://doi.org/10.1080/01944369508975661
9. Bicycle Federation of America. (1998). Creating walkable communities: Campaign to make America walkable.
10. Biddulph, M. (2007). Introduction to residential layout. Great Britain.
11. Boarnet, M. G., Greenwald, M., & McMillan, T. E. (2008). Walking, Urban Design, and Health: Toward a Cost-Benefit Analysis Framework. Journal of Planning Education and Research, 27(3), 341-358. https://doi.org/10.1177/0739456X07311073
12. Calthorpe Associates. (1992). Transit-oriented development design guidelines, City of San Diego.
13. City of Portland Office of Transportation Engineering and Development Pedestrian Transportation Program. (1998). Portland pedestrian design guide.
14. CMHC. (2002). Residential street pattern design.
15. CMHC. (2008). Giving pedestrians an edge: Using street layout to influence transportation choice.
16. Habibi, M. (1993). How to emulate and reorganize the neighborhood structure. Fine Arts, (13), 10 & 112. [In Persian]
17. Kheshto, M. S. R., & Navid, N. (2010). Factors affecting the liveliness of urban spaces: Creating a lively urban space with an emphasis on the concept (pedestrian mall). Urban Identity, 4(6), 63-74. [In Persian] https://journals.srbiau.ac.ir/article_1123_258.html
18. Paknezhad, N., Tabibian, M., & Latifi, G. (2020). Explaining the impact of spatial organization on citizens' behavioral patterns: A comparative study of Zargandeh and Darus neighborhoods using urban network analysis method. Arman Shahr Architecture & Urban Planning Journal, 13(33), 225-237. [In Persian] https://doi.org/10.22034/aaud.2020.193706.1933
19. Pakzad, J. (2006). Guide to urban space design in Iran. Tehran: Ministry of Housing and Urban Development Publishing. [In Persian]
20. Pakzad, J. (2007). Evolution of thought in urban planning: From quantity to quality. Tehran: Omran-e Shahrha-ye Jadid. [In Persian]
21. Pakzad, J. (2015). Calming local streets in existing fabrics. Tehran: Thamin Publishing. [In Persian]
22. Purjafar, M. R., & Nofel, S. A. (2009). Study and evaluation of effective indicators in urban identity (case study: Jolfa neighborhood in Isfahan). Arman Shahr Architecture & Urban Planning Journal, 2(3). [In Persian] https://www.armanshahrjournal.com/article_32599.html?lang=fa
23. Purjafar, M. R., Sadeghi, A., & Taqvayi, A. A. (2009). Pedestrian street design. Abadi Journal, (48). [In Persian]
24. Rezaei, M. (2013). Walk Ability Criteria The Role of Walk Ability in Improving the Sense of Place. Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning, 18(19), 15-24. [In Persian] doi: 10.22059/jfaup.2013.51678
25. Rostami, R., Rezaei, Z., Arab, T., & Asghari, N. (2015). The effect of environmental design on crime prevention. In Biannual Society and Contemporary Architecture Conference. Isfahan. Retrieved from. [In Persian] https://civilica.com/doc/606885
26. Shahabinejad, A., Aboei, R., & Qaleh, M. (2014). Human scale in the role of the world square, Isfahan. Journal of Restoration and Architecture of Iran, 4(8). [In Persian]
27. Soghalislami, A. (2012). The concept of neighborhood in contemporary Iranian cities (with an analysis of residents' cognitive maps). Sokhan Gostar and the Research Deputy of Mashhad Branch, Islamic Azad University Publications. [In Persian]
28. Soghalislami, A., & Aminzadeh, B. (2013). A comparative study of the concept and principles applied in Iranian neighborhoods and Western neighborhoods. Urban Identity Journal, (13). [In Persian]
29. Soghalislami, A., & Kolate Rahmani, E. (2015). Preferability of a pedestrian-oriented space: A new pattern in the development of pedestrian urban spaces. In International Conference on New Research in Civil, Architectural, and Urban Studies, Tehran. [In Persian]
30. Soghalislami, A., & Kolate Rahmani, E. (2015). Utilizing a new pedestrian-oriented pattern in pedestrian development. In International Conference on New Research in Civil, Architectural, and Urban Studies, Tehran. [In Persian]
31. Soghalislami, A., & Sarafii, M. (2010). Theoretical study of the concept of neighborhood and its redefinition with emphasis on the conditions of urban neighborhoods in Iran. Human Geography Research, (72). [In Persian]
32. Tousi, M. (2009). Urban design, the art of shaping the city structure. Tehran. [In Persian]
33. Ziari, K. (2014). Urban land use planning. Tehran: Tehran University Press. [In Persian]
